Ölliekneppe
Öllieknepn of öllieboln (Mangs ook wal vetknepn) eneumd, beent n tradisjoneel moal van gistdeeg. Ze wordt tradisjoneel egetn op Ooldjoarsoawnd, mear ze wordt vake al mear as twee moand in t vuurtn verkoch op koarmsels en bie öllieknepnkroams.
Ze wordt emaakt duur met twee leppels t deeg in hete baköllie te doon, woerduur at dr n betn nen bolvorm an keump, den at mooi broen mut wordn. Met ne iestange kö'j t deeg in meujerder boln dreein.
t Beslag wörd meestieds emaakt van bloom, eier, gist, zoolt en louwn melk. Mangs wörd in plaatse van gist ook beer gebroekt, umdet hier t gist al bie in zit. Doarnoa mut t beslag n uur riezn, zodet t lochtig wörd. Vake wordt de knepn met streeisuker bestreeid.
In Vlaandern wordt de öllieknepn ook wal smouteboln eneumd, umdet ze vrooer in t vet van osns of sköape (smout) ebakn wördn. Disse knepn beent neet evuld. In Neerlaand doot ze dr kreentn of rozienn duurhen, vake nog met stuks appel dr bie duur. In Tweante legnt ze mangs de rozienn nen oawnd in t vuurtn in de rum, woerduur at de rozienn nen stöarkerden smaak kriegnt, de zogenaamnde boernjongs, of rumboonn.
Oarsproonk
[bewark | bronkode bewarken]De eerste knepn in Neerlaand wördn egetn roondumme t Germoanse joelfeest, woerop at de leu geleuwdn det de godin Perchta en aandere kwoade geestn zoln roonddweln. Dengennigen den at ne ollïekneppe har egetn was beskoarmd teegn t zwoard van perchta, det duur de vettigheaid van t lichaam zol gliedn, zoonder t lös te sniedn. Mear dr wordt ook öllieknepn in Portugal egetn. Dr geet n verhaal det de Jödn van doaroet richting Neerlaand vluchtn toew at de Spaanse Inquisitie öar te noa köm. Hierbie namn ze öare öllieknepn met. Ze deedn dr ook allerhaande zuudvruchtn duur, dee at de Germoann neet ekeand köant hebn. De hete öllie zol verwiezn noar de aaitbraandnde vlamme in de teampel van Jeruzalem. völle gerechtn van de Jödn verwiest noar t geleuf.
Knepntest
[bewark | bronkode bewarken]Alle joarn heuld t Algemeen Dagblad de AD-öllieknepntest, woerbie at nen koppel beoordelers met stekpreuwn bepoalt wee at de beste öllieknepn verkoch. Noa at de leste veer joar de test aait ewunn wör duur de kroam vna Richard Visser oet Rotterdam, is'e in 2007 terechte kömn bie bakker Van Maanen oet Katwiek, den at in 2001 ook al ewunn har. As tweede köm toew Monique Visser (zuster van Richard) oet Moassluus, en as doardes köm Paul Berntse oet Didam.
Aksies
[bewark | bronkode bewarken]Völle vereniges, zoas koorn en muziekkorpsn, probeert alle joarn öare kas te spekn, duur öllieknepn te bakn. As kleaine toovoging wördt dr dan ook muziek bie emaakt.
Mooi um te weetn
[bewark | bronkode bewarken]Neersassies
[bewark | bronkode bewarken]- Drèents
- Grönnegs:
- euljekouk
- euliekouk(e)
- Sallaans
- ölliekrabbe (Dalsen)
- oliebol(le)
- ölliebol(le)
- Stellingwarfs
- euliekrabbe
- Tweants
- ölliekneppe
- vetkneppe (ook wal vette kneppe)
- vetbolle
- ölliebolle