Naar inhoud springen

Sprenge (beke)

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Zie ok 't artikel sprenge (bronwaoter) veur de plekke waor bronwater vandaon kump
Twee sprengen kruzen mekare deur een holten aquaduk (inmiddels van beton) kortbie Loen

Een sprenge of sprengbeke is een beke die deur mensen egraven of verleg is. Sprengen kommen veul veur op de Veluwe en wödden gebruuk veur de andrieving van watermeules, veur 't maken van pepier en/of 't gebruuk van water veur de wasseriejen.

Sprengen wödden emaak deur een gat te graven in de helling van een bulte totda-j bie de grondwaterspiegel zit. Uut disse sprengkop streump dan 't bronwater deur een kenalenstelsel naor de gewunste plaatse. Vake wödden sprengen evormd uut meerdere sprengkoppen.

De streumpjes wödden vake kunsmaotig hogehöllen, um op de plaatse van de watermeule genog verval te hebben. Dit wödt met an-eleggen beken mar ok met netuurlijke beken edaon.

Op de Veluwe ku-j wat watervallen vinnen in de Vriejenbärger Sprenge. 't Trekvogelpad kump bie de Grote- en de Kleine Watervalle langes.

Veul sprengen bint met de koms van de mechanisering overbeudig ewödden en verwaorloosd, mar umdat ze een unieke biotoop vormen wödden sprengen tegensworig vake erestereerd en onderhöllen. Op de Veluwe is hierveur de Stichting tot Behoud van de Veluwse Sprengen en Beken in de weer.

Uutgaonde verwiezing

[bewark | bronkode bewarken]
Disse pagina is eschreven in 't Apeldoorns