Zunne

Zunne
Diameter	1.392.000 km
Ôfplatten	~1×10–5 (~7 km)
Massa	1,989×1030kg (= 332.946×Aarde)
Gemiddelde dichthaid	1,41 g/cm3
Valversnellen aan oppervlak	274 m/s2 (=27,9×gaarde)
Rotoatietied	25,38 doagen (equator) 27,4 doagen (45° NB/ZB)
Omlooptied in melkweg	225×106 joaren
Ôfstand tot sèntrum melkweg	27.000 lichtjoaren
Ôfstand tot eerde	149.598.000 km (1 AE)
Uutstroalde energie	3,8×1026 J/s
Visuele kloarhaid	–26,8 magnitude
Tempratuur (oppervlak)	5780 K (5510 °C)
Soamenstellen (oppervlak)	70 massa-% H, 28% He, 0,9% O, 0,4% C, 0,15% Ne, 0,15% Fe, 0,09% N, 0,08% Si, 0,07% Mg, 0,05% S,...
Tempratuur in zèntrum	15,5×106 K
Dichthaid in zèntrum	148 g/cm3
Drok in zèntrum	2×1016 Pa

De zunne is de steern dij zoch t dichtst bie de eerde bevindt en t helderste objekt aan de hemel is. t Vörmt t middelpunt van ons zunnesysteem. Alle planeten, astroiden en kommeten draaien om dizze steern hìn. De zunne stroalt licht en waarmte uut, woardeur wie minsken leven kennen.

Aandere minder gebruukte benoamens binnen Helios en Sol, dit binnen de noamen van de Griekse en Romeinse god van de zunne. t Steernkundege symbool is n cirkel mit n timp in t midden: ☉ of

Vrouger wuir de zunne ook voak as planeet zain, dit veural in de tied dat t geozentrisme nog as woar beschouwd wuir.

De zunne zindt radio-aktieve stroalen oet dij wie woarnemen as waarmte en lucht. Ook UV, Infra-Rood en andere Gamma-stroalen wordt van de zunne noar de eerde stuurt, moar dat wordt grotendails tegenholden deur de atmosfeer en t magnetisch veld.

Bie n zunnewind komt der hail veul stroalen en magnetische dailtjes vanof de zunne. As dij richten de eerde goan, worden dij dailtjes en dij stroalen noar de polen tou trokken. As t den in de atmosfeer komt, krigst t vernuimde Aurora Boralis of Aurora Australis (Noorder -en zuderlucht).

Nedersaksisch

• Drèents: zun(ne), luie Evert
• Grunnegs: zunne
• Stellingwarfs: zunne, Evert, luie Evert
• Tweants: zunne of zönne
• Veluws: zunne of zon

Mal:Link FA Mal:Link FA Mal:Link FA Mal:Link FA ak:Ewia