Sinti

Sinti met wonwaag in et Duutse Rheinland in 1935

Sinti (mannelik Sinto, vrouwelik Sintezza) of Manoesjen, deurgoans ok anduudt as zigeuners, bint een rondtrekkend Romanivolk. De meeste Sinti meant, ze bint een ofzeunderlik volk en kuiert lewer van de Roma en de Sinti. Der bint der zo'n 200.000 van en ze wont veurnamelik in Duutslaand, Frankriek, Italië en Oost-Europa.

De Sinti kuiert Romani. Dat is nich echt één sproak te neumen, meer ne gaddernaam veur nauw verwaante sproaken. De sproak hef heel wat leenweur owwernömmen, veurnamelik oet et Duuts.

Herkomst

Genetisch oonderzeuk wis oet, de Sinti komt oet India en stamt of van de 'verstotelingenklasse', de dalits. Zölf wussen de Sinti dat a wa. As gebeed van oorsproonk wiest ze vaak Sindh an, noedaags ne proveencie van Pakistan. Aanderen meant, ze komt van langs de Sindhu, de indusrivier in Pakistan en Noord-West India. Van doaroet zollen ze noar et hof van Perzië trökken wean, woaras ze geern as muzikant anhaald wörden. Van doaroet trökken ze wieder owwer Europa en Noordafrika vort. Sproakenkenner Yaron Matras meant at de herkomst oet Sindh een fabelken is. Geskeedkunnigen Marko D. Knudsen meant, ze bint ofstammelingen van de leagere Domba-kaste oet Noordindische könninkrieken Goerjara en Rajpoet. Zo zollen ze in et 11e joarhoonderd as slawen met leagers van Mahmoed van Ghazni met op et westen ankommen wean. In ear muziek bint invloden te heuren van wat ze oonderweggens oppikt hebt. De Sinti steunden wied en zied as gode smeden van fien smukweark bekeand. In Nederland trökken ze langs de deuren as kettellappers en skeersliepers.

De leu hadden der weinig met op. De zigeuners steunden vaak as gappers en gauwdeven te book. Dat leidden oeteandelik in Duutsland töt de Zigeunervroag, ongeveer te vergelieken met de Jöddenvroag, met de Holocaust in 'n Tweeden Weerldoorlog as deeptepeunt. Op 'n 27sten meert van 1942 deu 'n börgemeister van Gennep nog nen breef noar de domoalige minister van Binnenlandse Zaken:

Foto oet et Duutse Bundesarchiv: Sinti en Roma wordt ofvoord.

"Het zij mij vergund onder Uwe aandacht te brengen dat in dezen tijd van voedselschaarste de zwervende bevolking der woonwagens eene overlast voor het platteland beteekent. Ware in dezen tijd van soepele wetgeving concentratie niet mogelijk in plaatsen, welke daartoe meer geëigend zijn?"

Vanof 1943 meugen de Sinti nich meer rondtrekken en mosten op ene stie blieven. Ear wonwagens wörden ear ofnommen. Völ Roma en Sinti deuken oonder. Mei 1944 wörden 245 Nederlandse Roma en Sinti oppakt en ofvoord noar koncentratiekaampen. Vaak kömmen ze in Auschwitz-Birkenau terecht, woar ze in een eagen kaampdeel opslotten wörden en ne zwarte of broene stear op de kleer kreggen. Kampdokter Joseph Mengele broekden vaak Roma of Sinti veur zien experimeanten.

Mer een heandkevol kon et noavertellen. Sinds den tied trekt ze nich meer en wont ze in wonwagenkaampen. Der bint der in Nederland en België nog een paar doezend. Dee wont in Nederland veurnamelik in Gelderlaand, Noord-Broabaant en Limburg.

Roma-kongres 1974

De romavlag

De Roma en Sinti komt regelmoatig tehoop um Romanizaken te bekuiern. Bie et Roma-kongres van 1974 in Londen hebt ze zegd, ze wollen noe tooverdan Roma hetten. De weur gipsy of gypsy (wat wis op Egypte), zigeuner, en gitano breuken ze nich meer. Ok nömmen ze bie et kongres een volksleed, woapen en vlag an, woarmet ze een volk zonder laand wörren.