Naar inhoud springen

Overleg:Nedersaksisch in een notendop

Sydinhold wördt neet understöänd in andere språken.
Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy

Stellingwarfs?

[bronkode bewarken]

Prima dej my helpt mit myn NSS-pogings, Woolters, mar now küj 't artikel neyt 'Stellingwarfs' nümen, of wal? Ja, der steyt 'tael', mar der steyt ok 'Nedersaksisk', en det is geyn Stellingwarfs, mar NSS-taal (tael).

Misskyn seg y: 't is 'Stellingwarfs-eklöörde NSS'. Mar wel beslist üm de eyne Stellingwarver woordvörm derin te låten ('tael'), en de aandere Stellingwarver woordvörm ('Nedersaksisch') te vervangen döör de kennelike NSS-vörm 'Nedersaksisk'?

De kern van myn pünt: of NSS is een skryfwyse, of NSS is een eigen, küünstmatige, oaverkupelende variaant van 't Nedersaksys. Mar 't Is 't ien of 't ander. Maar mooi nie allebei (Lohues). Ni'jluuseger (overleg) 00:12, 9 dec 2019 (CET)[reageren]

Ni'jluuseger, et is noch altyd stellingwarvsk, de üütspråke is noch altyd etselvde, allinnig de skryvwyse is anders en manere van leasen is anders. De stellingwarver 'ae' is <aa> in de NSS, in myn dialekt spreak ik <water> üüt as /ʋɔˑətər/, en meyr nå et noorden to is et /ʋaːtər~ʋæːtər/ in de Stellingwarven /ʋɛːtər/, mär wy skryven allemåle <water>, en dår mag jy juw eigen drai an geaven. 'Nedersaksisch' skryven wy as <neadersassisk> (of in nds-DE: neddersassisk), de k in 'Saksisch' is üüt et neaderlandsk eleynd dat et weader üüt et latyn hevt, en is neet de oorsprungelike benaming. Der is düs vöär eköäsen disse unetymologiske klankverandering in skrivt neet weader te geaven 'sassisk' mag jy üütspreaken so as jy willen mär in skrivt blivt et <sassisk>. Meskeen is dit een händig hülpmiddel vöär ju:
  • NL aa (stellingwarvsk ee): weerd, leeg, zee, nee, verscheen = <ae> (waerd, laeg, sae, nae, verskaen) [taalkündig hit et ê1]
  • ê2 (is in et stellingwarvsk/süüddrentsk upesplitsd, in myn dialekt is et gelyk, düs by myn is et beide <ey>):
    • NL ee (stellingwarvsk ie): stien, bien, algemien = <ey> (steyn, beyn, algemeyn) [taalkündig hit et ê2a]
    • NL ee (stellingwarvsk ee): verscheen, zee, nee, keze = <ae> (verskaen, sae, nae, kaese) [taalkündig hit et ê2b]
  • NL ei (stellingwarvsk ei): meie, eerbeie, reizen = <ei> (meie, aerdbeie, reisen) [taalkündig hit et ê3]
  • NL ie: (diep, dief, niet) = <ee> (deep, deev, neet) [taalkündig hit et ê4)], hevt in et engelsk vake <ee>
Meskeen kryg jy so een beetjen et systeem in de smysen. Underan et artikel kün jy {{Dialekt|stl||Nysassiske Skryvwyse}} setten, dan wördt et automatisk up dialekt en skryvwyse ekategoriseerd). Servien (overleg) 20:29, 9 dec 2019 (CET)[reageren]
Danke veur de uutleg, Servien. Ik begriepe wat NSS in 't zin hef: 't wil de wildgruui an Saksische woordvörmen op menare an trekken deur beveurbield te zeggen: wij schrieft 'Sassysk', mar naor gelang oen variaant kuj det lezen as 'Saksisch', 'Sassisch' of 'Sassisk'.
Ik dèenke det det veur mij veurlopig net een brogge te varre is. Wál kan ik mij vienden in een aoverkoepelende schriefwieze die op papier nog de roemte böd um de verschillende vörmen binnen de taalvariaanten weer te geven, mar dan wal mit iene consistente schriefwieze (in Nederlaand en Duutslaand) veur dezölfde klaanken. Nee, niet hyperfonetisch, mar ok niet hypersymbolisch.
Ik vreze det, meer nog as 't beruchte bollegien op de a en de keuze veur een schwa tussen de warkwoordsstam en -uutgaank, de keuze veur 'sk' (chinääsken spreaket geyn Sassysk) garadeert det in elk geval Nederlaanders dit schriftbield zult beschouwen as een ver-van-mien-bedde-show. Mar let the games begin, let the chips fall where they may, ezw.
Ni'jluuseger (overleg) 00:19, 10 dec 2019 (CET)[reageren]
Chineesken spreaket geen sassisk, dat ligt deran, kan best as se de språke sik eigen emaked hebben. Et düürde by myn ouk evven vöärdat ik et heyle koncept döär had, mär as wy an beide kanten de grens en interdialektaal mekare verstån willen dan is et skryven van meyrdere fonetiske varianten vöär eyn woord funest vöär de underlinge verstånbårheid. Üüt een form as 'steyn' kün jy makkeliker meyrdere varianten halen, andersümme geyt dat wat lastiger, üüt 'stein, steen, stain, stoen, stean, styn, ens.' haal jy minder makkelik et woord 'steyn' as jy neet bekend binnen mid de andere skryvwysen. Taalhistorisk vind ik dat de NSS et sassisk ouk meyr eyr andöt as de neaderlandsk-ebaseerde skryvwysen (dee ümmers vöär et neaderlandsk untwikkeld binnen, en neet vöär et sassisk, en neaderlandsk skryv jy ouk neet in de düütske ortografy). De ao willen se in Twente en Grönningen neet, de oa willen se in een grout gedeylde van de rest van et taalgebeed neet, et 'bollegien op de a' sol dan jüüst üütkumst beden. Et is in historiske teksten ouk al gebrüked, en is noch in gebrüük an de düütske kanten vöär summige dialekten, en dårnåst slüt et mooi an by de skandinaviske talen wår wy een bült an üüteleynd hebben. De -e- tüsken warkwarken sörgt der optisk vöär dat formen as 'wy warken' en 'wy warket' dichter by mekare kummen, en hevt een funkty in et nds-DE, de -sk see jy ouk in bv. et twentsk weader, bv. freesk, -sch past prima vöär et neaderlandsk, minder vöär et sassisk. Et is een vry ny skrivtbeald wår jy an wennen mütten, dat klopt. Mocht et niks wörden mid de NSS, dan betwyvel ik of andere pougingen meyr sukses süllen hebben, in dat geval sol der up syn minst eyn algemeyne skryvwyse vöär et nds-NL mütten kummen, de hüdige situaty slüt warkelik nargens up. Servien (overleg) 00:53, 10 dec 2019 (CET)[reageren]
Ik bin 't veur een groot diel mit oe iens, qua doelstelling zowal as methode.
Wy maakt mit (/mid) eyne skryvwyse van et saksys weer een starke taal. Dit zol ik een ideale vörm van 'NSS-light' vienden, die prima te lezen is deur lu die onderscheiden dialecten praot, mar allemaole an 't NSS-schriftbield ewend bint. Ie kunt nog haoste krek zien hoe of 't op zien Drèents uutespreuken mut wörden. (Behalve det niet te zien vaalt det 'wy' stiet veur 'wi'j', niet veur 'wie', en 'eyne' veur 'iene', niet veur 'ene'.)
Wy maket med eyne skryvwyse van et sassysk weer een starke taal. 't Klopt det de verschillende NL- en DE-variaanten van 't Nedersaksisch mit 'full-blown' NSS dichter op menare koomt te staon, mar ie kunt der niet meer goed in zien hoe of 't Drèents uutespreuken wördt. Det is, neem ik an, in 't ideale geval uuteindelijk ok niet meer de bedoeling, as iederiene letterlijk 'sassysk' is gaon zeggen. Ik wete wal zeker det dit een stap te varre is veur 't gros van de schrievers asok veur de mieste, zo niet alle, organisaties; een vörm as sassysk is ja veur Nederlaanders niet iens goed uut te spreken. (En dan kuj zeggen det det ok niet de bedoeling is, mar 't oge dwingt 't brein töt een poging 'sassysk' in oezölf uut te spreken.)
Hebt jullie de NSS an de organisaties estuurd, of is 't veurlopig puur iets wat hum op internet mut uutkristalliseren?
Ni'jluuseger (overleg) 00:21, 11 dec 2019 (CET)[reageren]