Johann Schoon

Johann Loets Schoon (Spetzerfehn, 26 jannewari 1894 - Sanderbusch, 19 meie 1968) was een schriever in 't Oostfries en in 't Hoogduuts. In 1966 wun e de Freudenthal-Pries, ien van de veurnaamste Nedersaksische priezen.

Achtergrond, opleiding, kostverdienerije

Schoon zien va Loet was boer en binnenschipper en dreef mit de vrouwe, Margaretha Mansholt, 't postagentschop en spoorwegbureau. Ok bediende e de spoorwegbrogge en runde e een eetgelegenheid. De veurolders bint etraceerd töt 't begun van de vervening van de streke (1746). Johann Schoon wol eerst leraar wörden, mar van de beroepsopleiding in Auerk zolden ze hum vurtestuurd hebben wegens 't lezen van verbeuden lectuur, namelijk Sherlock Holmes. Hij wördden postbode en kantoorwarker en vöcht in beide wereldoorlogen mit; in de jaoren dartig was e bij de NSDAP. Nao de Tweede Wereldoorlog, waorin e een poosien kriegsgevangene van de Engelsen was, warkte e as theeverkoper. Mit zien vrouwe Nanny had e drei kiender. De Platduutse dichteres Greta Schoon mus oom tegen hum zeggen.

Schrieverije

Vanof 1920 stunden der van Schoon stokkies, verhalen en in bezunder gedichten en ballades in regionaole kraanten en Heimatkaternen. Veural in de jaoren vieftig en zestig was e daor drok mit. Töt an zien dood schreef e honderden teksten veur kraanten; miest Hoogduutse teksten, mar ok Platduutse. 'Ik bin uut krangigheid gaon schrieven,' zee e, 'umdet alle Fehntjer (veenarbeiders) goeie vertellers bint, mar niet kunt schrieven. Toch hebt veulen van heur, veural ok mien veurolders, zo veule mitemeuken dej der wal een dozien romans aover kunt schrieven.' Deur zien schrieverije kwaamp e bekend te staon as 'de Hermann Löns van Oostfrieslaand' (Löns was iene die veule aover netuur en Heimat schreef). Schoon zat bij de Oldenbörger Schrieverkring.

Schoon dreug bij an 't Hoogduuts-Platduutse woordenboek van taalkundige Otto Buurman. Ok schreef e een beste bulte tiedschriftartikels aover netuur en volk van Oostfrieslaand. Een keuze uut zien wark, Wulfsblömen: Hoch- und niederdeutsche Geschichten und Gedichte, verscheen in 1989 bij Schuster-Verlag in Leer.

Uutgaonde verwiezings

• An Johann Schoon ewijde webstee, Hoogduuts
• Ostfriesische Landschaft: Johann Loet SCHOON (pdf, Hoogduuts)

• Plattmakers aover Johann Schoon

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.