Huus to Elsen

Elsen, Huus (to) Elsen, Effinc, Effink of Eftinc was ne havesate in et richterambt Kedingen. De havesate stünd up et süüdousten van de bucht in wat nu de Seinenweg is in de gemeynde Hof van Twente. Under de havesate völlen de buurderyen Reef Jan, Seinen, Haikers, Schottelink, Hendertink, Wissink, Den Teemker, weduwe Loeink en Groot en Klein Letink.

Geskedenisse

Volgens Stichting Heemkunde Markelo is Huus to Elsen by anvang neet meyr as en spyker, en klein hükken wåras buren öär grån upslåt. Eigenaren gebruket et landgood un anhöyrige buurderyen vöäral üm as ridder erkend to worden in de Ridderskap van Oaveryssel. Echt woanen deaden se der selv nauweliks. Dat löäten se doon döär undergeschikkeden.

Et Huus to Elsen steyt vöär et eyrst up de goderenlyste van den gråf van Dale uut 1188. Et heat dan domus Effinc (huus Effink) in karspel Ryssen. Et arv wör eleend van de Heyrlikheid Depenheym, wår as den gråf heyr van is. Sou kümt Willem van Laer der an rund 1379.

Willem van Laer verkocht Effink in 1387 an Johannes Smyt den as et rap weader döärdüt an Berend Hermans. Hee düt et weader döärverkoupen in 1394 an Roelof de Vos van Twickelo. Den kümt uut de tyd un de sake geyt oaver an de family Strubbe. In 1475 steyt Effink as deenstmangood inskreaven by den bisskop van Utrecht. In 1583 steyt der al en flink huus up arve Effink, wat Johan Strubbe wårskynlik hevt låten bouwen. Hee kan der med antöynen dat he ridder is, un in 1578 wördt he ouk byeskreaven in de Ridderskap van Oaveryssel. Strubbe keest vöär de kante van Willem van Oranje. In den Tachtigjöärigen Oorlog steyt hee dan ouk up ne lyste van vyanden van den spaansken köäning. Ümdat et spaanske Oldensele neet sou wyd vord is, sorgt Strubbe dat he dan sou lange in et ståtske Deaventer is. Dat dücht em veiliger, un ouk deftiger. Syne underhöyrige buren, dee as de teenden musten afgeaven, musten ouk mär nå Deaventer henkummen, is to leasen in nen indracht in de bookholding van 1604.

In 1612 verkocht Strubbe synen söäne Arend et spülleken an rechtsgeleyrden Adriaan Rouwaert van Craenhals van Hottinga, den as der dan al vöär em inwoant. Den verkocht et twey jår later alweader an Johan van Laer, drost van Hoksebarge, den as sik dårdöär ouk in de Ridderskap kan låten inskryven. Den un syne vrouwe hebbet gin kinder, düs set syne vrouwe et Huus Effink nå synen doud in 1633 to koup, med as vöärwaerde dat der katoliken inkummet. In 1634 kümt der dan ouk nen klacht binnen by de classis van Deaventer oaver papistische excercities. In 1638 kocht Willem van Haersolte, drost van Breevoort in den Achterhook, et oaver. Al hevt he der nooit ewoand. In 1646 slöt de bliksem in den kruuttorend van syn kasteel in Breevoort. By den untploffing kummet Van Haersolte, syne vrouwe, un söäven van syne acht wichter ümme. Söäne Anthony Swier van 6 jår old is den eanigsten wat et kan nåvertellen, want den was tovallig by family in Swolle. Syne öyms Johan en Rutger van Haersolte neamet et soulange vöär em oaver un in 1652 wördt et Huus to Elsen an em uuteleynd.

Anthoni trouwt undertüsken med Joanna van Haersolte tot Staverden en Bredenhorst. Huus to Elsen hevt hee vanweage Bredenhorst neet nöydig üm as Ridder ineskreaven to worden. Anthoni un Joanna kryget verskeidene kinder, un Huus to Elsen geyt oaver up öldste söäne Coenraad Willem (van Haersolte tot Elsen). Ouk den hevt Elsen neet nöydig, want med Staveren is hee al by de Ridderskap van de Veluwe. Mär ouk hee kümt sunder någeslacht uut de tyd, wårnå Willem syn jungere bröderken et krigt in 1730. Selv woanet se der neet, want up papyr steyt dat Roelof ten Brummelhuis der huusbaas is, den as woant in et huus 'Schutten'. Den is nöäst 'jager' un 'weaver' ouk noch gewoan buur.

De Van Haersoltes hebbet der düdelik gin belang by. In 1755 wördt de havesate döärverkocht an Arend Jan van Raesfelt, drost van Depenheym un Hoksebarge, den sik vanaf dan ouk Ridder mag nömen. Dår had he Huus Elsen vöär nöydig, want hee must künnen antöynen dat he 'gegood' was in Twente. Synen söäne Derk Joachim Willem Jan van Raesfelt verkocht de arven Effink un Haijkers weader döär. Et hevt der skyn van dat et huus kort der vöär afebranded is. In 1807 wördt de havesate untmanteld. De andere goderen van de havesate wordet eveild in 1828. De grund van de havesate wördt oaverkocht döär Henri Civati, eigenaar van Backenhagen. In 1873 neamt Berend Jan Reef uut Elsen et land oaver üm der up to bouwen.

By de ruilverkaveling van 1984 is der van de heyle havesate niks meyr to seen.

Brunnen

• Stichting Heemkunde Markelo. Huis Elsen en Havezate Effink. 5.3.055_huiselsen_havezateeffink. Shm.nl. (PDF) Bekeaken up 9. november 2024.
• Marceltettero.nl. "De verdwenen havezate Effink in Elsen"/ Bekeaken up 9. november 2024.