Grezenfemilie

De grezenfemilie (Gramineae of Poaceae) is een van de succesvolste plaantefemilies op eerde. Der bestaon zo'n 8.000 soorten. Lejen van disse femilie koemen op alle werelddelen veur, zelfs op Antarctica greui nog een smele-soort. Vegetasies waor gressoorten domeneren wonnen greslanen eneumd.

Over 't algemeen verwies gres naor een greune plaante mit kerakteristieke dunne blaojen, dee rechstreeks uut de wortels onder de grond greuien.

Gres as voedsel

't Blad (vake) mit een stukjen stengel wonnen deur grezende dieren egeten en de zaojen vormen zo'n 80% van 't voedsel van de meens. Een groot deel van de reste van ons voedsel wonnen evormd deur de grezende dieren dee oek weer van gres ofhankelijk bin. Kortumme, onze ofhankelijkheid van de femilie van de grezen is zo'n 95% van onze voedselbehoefte.

De meens kan gien gres verteren. Hij bezit namelijk gien verteringssappen dee de waand van een plaantaorige en de vaotbundels (narve) kunnen ofbreken. Disse bestaon veurnamelijk uut cellulose. Plaante-eters kunnen dit wel, deur de anwezigheid van micro-organismen in 't maagdarmkenaal. Bie nerekers, zoas de ko, 't schaap, de wisent, de bizon en de gnoe vien disse microbiële vertering (fermentasie) plaose in de veurmagen (netmaag, pens en boekmaag). Bie aandere plaante-eters zoas 't peerd en de olifant, vient disse fermentasie plaose in de dikke darm. De meens eet allinnig de zaojen van grezen. Dee bevatten gien cellulose, mar heufzakelijk zetmeel. Soms kunnen de zaojen tot wel 20% suker bevatten, zoas bie sukermaïs, waorvan de onriepe zaojen as greunte egeten wonnen.

't Gebruuk van gres

Al eeuwen wonnen gres deur de meens gebruuk, en dan mit name in de vorm van gresvelden. Zoksoort gresvelden dienen uuteenlopende doelen: van dekorasie van de tune, (wonnen dan gezon eneumd) of park tot 't gebruuk as sportveld, zoas een vootbalveld. Op de leste meniere kump gres nogal es in 't niejs, denk daorbie bieveurbeeld an de meuizame totstandkoeming van een goeie gresmatte in de Amsterdam ArenA.