El Salvador
| República de El Salvador Republiek El Salvador | ||
 |
 | |
.svg) Kaarte van El Salvador
| ||
| Informasie | ||
| Sproaken | Spaans | |
| Heufdstad | San Salvador | |
| Regeringsvörm | Republiek | |
| Geleuf | 84,1% Kristendom --- 44,9% Katholiek | |
| Laand en inwonners | ||
| Oppervlakte - Water |
21.041 km² 1,5% | |
| Inwonners - Dichtheid |
6.602.370 324,4 inw./km² | |
| Koordinaten | 3° 42′ N, 89° 11′ O
Koördinaoten: 4° N, 89° O | |
| Oaverig | ||
| Volksleed | 'Himno Nacional de El Salvador' (Volksleed van El Salvador) | |
| Munteenheid | Amerikaansen dollar (seed 2001) Bitcoin (seed september 2021) ( USD)
| |
| Tiedzone | UTC−6 | |
| Web | Kode | Tel. | .sv | SV | +503 | |
El Salvador, officieel de Republiek El Salvador, is een land in Midden-Amerika. Et is op et noordoosten noabers met Honduras, op et noordwesten met Guatemala en op et zuudwesten lig et an ’n Stillen Oceaan. De heuvdstad van El Salvador is San Salvador, wat ook metene de grötste stad is. In 2023 wonnen der noar skatting zo’n 6,5 miljoen leu.
Van oldsher völ et land eerst onder behear van de Lenca (noa 600 nK), de Maja’s en doarnoa de Kuzkatleken. Oet archeologische vundste blik at der rond doezend joar vuur Kristus ook al invlood van et Olmek-riek was. Vuurin de 16e eeuwe nöm et Spaanse Riek et gebeed in en maken et deel van et onderkeuninkriek Niej Spanje, besteurd vanoet Mexiko-Stad. As et der op an köm hadden de Spanjaarden der weinig te vertellen. In 1609 verkloaren Spanje et deel van Kaptein-Generaal Guatemala. Et wör met geweld inenömmen duur et Mexikaanse Riek, woeras et zik vanof splitten um biej de Federale Midden-Amerikaanse Republiek biej te goan in 1823. Dat völ oet mekaar in 1841, woernoa El Salvador noa nen korten tied allene te hebben ewest, zik met Honduras en Nikaragua verenigen in de Gröttere Midden-Amerikaanse Republiek. Dat doeren van 1885 töt 1898.
Vanof et ende van de 19e eeuwe töt depe in de 20e eeuwe was der in El Salvador voordan politieke en ekonomische donderieje; opstanden, stoatsgrepen en ne hele riege diktatoriale leiders. Dat leiden oetendelik töt ’n Salvadoriaansen Börgeroorlog, den as doeren van 1979 töt 1992. Der wör evöchten tusken regearingstroppen (met stut vanoet de Verenigde Stoaten) en linkse verzetstroppen. Et Vreadesakkoord van Chapultepec maken der nen ende an. Deel van et verdrag was et tehope brengen van een grondwettelike republiek met meardere politieke partiejen. Dat is töt op ’n dag van vandage nog zo. In ’n börgeroorlog treuken heupe Salvaldorianen noar de Verenigde Stoaten. Tusken 1980 en 2008 warren et der zo’n een miljoen, woermet as dat de op vief noa grötste groep migranten in de VS was.
Vanolds mut El Salvador et wat centen angeet hebben van landbouw. Dat begun al met de Spanjaarden, dee in de 16e eeuwe de inheemse kakaobouw oavernömmen. Et meeste wör verbouwd in Izalco. Ook balsem oet de bargen van La Libertad en Ahuachapán dut et good. In de 19e eeuw köm de verbouw van indigoplanten op, um de kluurstof. Doarnoa verskeuf et zwöartepunt noar koffie, wat in de 20e eeuwe 90% van ’n oetvoor opsmeet. Seed dee tied is El Salvador gangs um de ekonomie wat te verbreden, zodat ze neet zo zwoar op koffieoetvoor lönt. Ze stoat open vuur handel en financiële verbonden en wilt de maakindustrie ook wal gearne hebben.
In 2001 deden ze der öare egene munte, de colón, achterhen, en halen der de Amerikaanse Dollar vuur wier. Op de ontwikkelingsindex steet El Salvador 124e van de 189 landen. Vanof 2019 is et land gangs met hervörmingen, woerduur et land noe de heugste loongeliekheid in de strekke hef. Oet een onderzeuk oet 2021 bleek, El Salvador zol de makkelikste ekonomie hebben van 77 onderzöchte landen.