Naar inhoud springen

Drijainhaid

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Drie-eenheid")

De drijainhaid of triniteit is n konsept over t wezen van God woarbie man oetgaait van n verainen van drij wezens dij soamen de aine aalmachtege god maoken, maor op zokzulf nait aalmachteg binnen. t Is dus faailieks n Gestallt: n hail dat meer is as de som van zien dailen. Ien t westen kent man dit t baeste van de Kristelke god, maor t konsept is aigelks veul older. Der binnen lu dij mainen dat al ien Mesopotamië ien t noudoagse Irak woar ain van de oldstbekende beschoavens ter wearld was, de drijainhaid al bekend was: Nimrod-Ishtar-Tammuz. Vaolgens de biebel wazzen dit gain goden, maor Babylonieze keunens van vlais en bloud.

Brahma-Vishnu-Shiva

Ien t Hindoeisme bestaait ook t idee van n drijainhaid. Ofwool t Hindoeisme n hail eande goden kent, zol man t Hindoeisme faailieks as monotheisme zain mouten. Ien t Hindoeisme is der ain aalmachtege god dij de bron en schepper is van aal dat is, ien tieds dat man de aander goden nait ontkent, maor dij binnen leger as de schepper en ook deur hom maokt. Dit is dus verliekensboar mit t Abrahamieze konsept van engelen en (patroon)hailegen. Ien t Hindoeisme verschilt t per streumeng welke god de aalmachtege schepper is. Dit kin Shiva wezen, maor ook Brahma, Vishnu, zien ienkarnoatsie Krisna of welke aander god den ook. Wat veur god of t ook is, dij bestaait sikkom aaltieds oet n drijainhaid (त्रिमूर्ति trimūrti). Dizze drijainhaid kin ook weer verschillen per streumeng. De aine zaegt dat t Brahma-Vishnu-Maheshwara is, aander luu leuven dat t Brahma-Vishnu-Shiva is en weer aander leuven dat Shiva de aalmachtege is woarbinnen Brahma, Vishnu en Rudra de drijainhaid vörmen. Ook de wieze woarop de drijainhaid bestaait is ien elke streuming aans. De aine streuming leuft dat de drij goden lözze wezens binnen en dat as zai soamenkommen zai aalmachteg binnen, ien tieds dat aander streumings oetgoan van t haile, woarvan de drij lözze goden enkeld manifestoatsies binnen. Dit laeste is sumtieds ien de vörm van drij wezens dij noast nkander bestoan, aandermoal is t as ain per keer, woarbie de drij lözze goden ienkarnoatsies binnen van de ziel van de aine god.

Kristelke drijainhaid

Ien t Kristendom is t idee van n drijainhaid ook n daipwörreld konsept, maor aigelks is t enkeld n interpretoatsie, omreden t nait direkt ien de biebel nuimd wordt. Oldere streumings van t Kristendom, zo as t Etiopieze kristendom, kennen dit nait. De drijainhaid is ien t Kristendom voader-zeun-hailige gaist. Dit konsept is ien de Jeuds-kristelke traditsie pas ontstoan noa t leven van Jezus Kristus, meugelk bie de eerste vergoadern van Nicea. Kristenen leuven dat Jezus, de zeun, n ienkarnoatsie van God, de voader, was zodat God t leven op eerde ervoaren kon as meansk. Doarom leuven Kristenen ook dat Jezus goddelk was en dus dail is van God. De hailige gaist is n minder belicht aspekt van God, maor zol verwiezen noar t vraauwlieke. Ien t Reums-katolizisme wordt noast of ien stee van de hailige gaist ook de hailige moagd aanbeden as vraauwlieke aspekt, ook al is Maria gain dail van de drijainhaid. n Aander belaangrieke reden veur t leuven ien n drijainhaid is dat ien de Hibbraise biebel der sumtieds verwezen wordt noar God as de "Elohim" wat meervold is, ien tieds dat ien aander dailen God as ainhaid beschreven wordt. Ien de aander Abrahamische religies t Jeudendom en Islam wordt der nait oetgongen van n drijainhaid, omreden zai nait leuven dat Jezus (Yeshua/Isa) goddelk was.

Dit artikel is noch maar en beginnetje. Help mid döär et uut to breiden.