Carl van der Linde

Carl van der Linde (Velthusen, 4 april 1861 - ok daor, 13 jannewaori 1930) was een boekdrokker en dichter in 't Nedersaksisch, ofkomstig uut de Graofschop Benthem in Duutslaand.

Leven

Van der Linde kwaamp uut een Jeudse koopmansfemilie van zeuven kiender. De va kwaamp vrog uut de tied, waordeur de femilie mit armoe kaampte. Nao weinig schoelegaank kwaamp e as boekdrokker in de lere bij de uutgeverije Verlag Heinrich Kip op Neenhuus. Vervolgens was e as gezel twee jaor op tjak deur Duutslaand, Bohemen, Oostenriek, Hongarije en Noord-Italië. Van 1884 töt 1909 was e in Hambörg zetter bij 't belangrieke dagblad Hamburger Fremdenblatt. Bijdragen van hum, etiekend mit C.v.d.L., stunden in de Fliegende Blätter, de Lustige Blätter en 't Münchener tiedschrift Jugend.

In 1911 keerde hij weerumme naor Velthusen, daor as e alle jaoren zien zuster was blieven bezuken, en gunk mit pensioen. 't Aandere jaor zette e daor een huus dale. In 1930 kwaamp e in zien dörp uut de tied; hij wördden begraven op 't Jeudse karkhof van Neenhuus. Daor onthulde de Heimatverein der Grafschaft Bentheim in 1971 een gedenkstien töt zien naogedachtenis.

Schrieverije

Vanof 1920 verschenen van Van der Linde een beste köppel gedichten en mangs ok prozateksten, miest in 't Nedersaksisch. Dizze stunden bename in de beide bladen van Verlag Kip: Zeitung und Anzeigeblatt, det in Neenhuus verscheen, en Nordhorner Nachrichten. Ok voj zien wark in Der Grafschafter, in de Grafschafter Heimatkalender en in de Grafschafter Wochen-Rundschau. Zien gedichten bint netuur- en stemmingsschilderings, anekdotes, diepzinnige prakkezaotsies en bezinnings aover 't poletieke gebeuren. Zien bieldrieke spraoke, loeke woordcombinaties en verscheidenheid an thema's brachten hum een bried pebliek, en hij dielde zien gedichten mit 't volk op hiel wat veurdrachtsaovenden in 't Duuts-Nederlaandse grèensgebied.

Zien tenielstok Wenn twee sick möögt lien uut 1924 wördden opevoerd, mar de tekst is intied kwieteraakt. Pas in 1930, een paar maond nao zien wegraken, kwaamp zien eerste dichtbundel uut, Grappen en Grillen. Daor wördden zien poletieke gedichten uut vurteleuten. In de nazitied was e uut de gratie, mar in de Graofschop bleef Van der Linde bried bekend deur talrieke opnames van zien wark in periodieken, veural 't Bentheimer Jahrbuch, Der Grafschafter en de Emsländische Geschichte. Later kwaamp zien wark ok op kesette en cd uut en wördden zien poletieke schrieverije herontdekt, waorin e onder aandere ingiet op antisemitisme.

In 2004 wördden de legere schoele op Velthusen naor Carl van der Linde vernuumd. In 2008 verscheen Löö en Tieden, een keuze uut zien wark mit een levensbeschrieving.

Uutgaves

• Grappen en Grillen. (Nothoorn, Verlag Pötters, 1930, neie uutgave 1986)
• Löö en Tieden. Carl van der Linde: Ausgewählte Texte und ein Lebensbild (red. Helga Vorrink en Siegfried Kessemeier, Velthusen, 2008, mit een biografie en bibliografie)

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.