Busekool
Busekool (Brassica oleracea convar. capitata var. alba) wort licht veur de verwaarking tot zurekool emaarkt, mar oek veur de vaarse mart eteeld. 't Is één van de oudste koolsoorten. De teelt vien vanouds veurnamelijk plaots in Noord-Holland, umdat daor gien antasting deur knolvoet optreedt. Dit is oek terug te vienen in de rasnamen, zoas in Langendijker Bewaar en Roem van Enkhuizen.
Oek vien der nog teelt plaots in Limburg en Noord-Braobant, mar daor moet een rume vruchtwisseling toe-epast worren.
Van busekool bestaon der twee types:
- 't spitse type, (witte) spitskool eneumd, oek bie greune savooiekool komt een spitstype veur, en
- 't roende type, busekool.
De volgende teeltwiezen ku-w oenderscheien:
- Busekoolteelt veur de vrogste teelt mit oogst in juni en soms oek veur de zoemerteelt
- Zoemerteelt mit oogst in juli en augustus
- Vrogge haarfstteelt mit oogst in september en begin oktober
- Laote haarfstteelt mit oogst in oktober
- Beweerteelt mit oogst in november
Bie 't oogsten, worden der op verschillende plaotsen, zoas in 't Grunningse Teraopel (bie de een-naor-leste oogst), braoderiejen ehouwen, ter ere van de oogst.
Inhoudsstoffen
[bewark | bronkode bewarken]Busekool het een hoog vitamine C-gehalte en thiocyanaat dat een antibiotische waarking het.
100 gram vaarse kool bevat:
- 110 kJ
- 4 g koolhydraoten
- 2 g eiwit
- 50 mg calcium
- 0,5 mg iesder
- 50 mg C
- 0,04 mg B1
- 0,04 mg B2
Ziektes en beschaodigingen
[bewark | bronkode bewarken]Buten Noord-Holland is knolvoet (Plasmodiophora brassicae) de belangriekste ziekte. Riepsantastingen deur oender meer 't grote koolwitjen, 't kleine koolwitjen, de koolbladroller, de kooluul en de koolmot kommen vaok veur. Daornaost komt antasting veur van de koolvlieg en de koolgalknut.
Nedersaksisch
[bewark | bronkode bewarken]- Achterhooks: boeskool
- Drèents: boeskool, boezenkool, kool
- In de kontreien van Ni'jlusen is Boesenkool een bekende achtername.
- Graofschopper plat: boeskool (Graofschopper schriefwieze: Buuskoal of buuskåål)
- Grunnegs: boeskool
- Veluws:
- busekool (Armelo, Putten, Nunspeet, Niekark)
- boesekool (Epe)
- boeskole (Apeldoorne)
- kabbes (Apeldoorne, Lieren, Klanenbeek, Loen, Deelen)
- kabbeskool (Klanenbeek)
- witte kool
- Tweants:
Uutgaonde verwiezingen
[bewark | bronkode bewarken]Commons: Kool - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden. |
Disse pagina is eschreven in 't Putters |