Babylon
Babylon of Babel was de höyvdstad van Babylonie, en köäningryk in et olde Mesopotamie, tüsken den 18. en 6. eyw vK. Et leade an weaderskanten van den rivyr den Eufraat, med stikke overs üm de rivyrs seisoonsvloden in te dammen. Babylon was van oorsprung en klein städken wat öären oorsprung had in et Akkadiske Ryk van 2300 vK.
Dee stad wör deyl van nen kleinen unafhangeliken stadsståt, do as de Eyrste Babyloniske dynasty in et 19. jårhunderd vK an de macht köm. Den amoritisken köäning Hammurabi stichten en ryk in de 18. eywe vK wat et nit lange volhöld. Hee bouwden Babylon uut töt metropool en nöömden sikselv köäning. Südelik Mesapotamie wör bekend as Babylonie. De stad Babylon oaversteag Nippur as heilige stad. Et ryk verlöär vöördan meyr invlood under Hammurabi synen söäne Samsu-Iluna. Babylon völ lange under assyrisk, kassitisk en elamitisk bestüür. Et wör totaal verwoost en döär de assyriers weader upebouwd, wårnå et höyvdstad was van et kort-bestånde Nybabyloniske Ryk, tüsken 609 en 539 vK. De Hangende Gårdens van Babylon warren eyne van de Söäven Wearldwunders. Nå den val van et Nybabyloniske Ryk, völ de stad under de Achaemeniden, Seleuciden, Partianen, Romeinen en Sassaniden.
Babylon was når skatting de grötste stad up de wearld tüsken 1770 en 1670 vK en noch es tüsken 612 en 320 vK. Et kan good wean dat et de eyrste stad was med en inwoanertal boaven de 200.000. Skattingen vöär de totale uppervlakte strekket van 890 töt 900 hektare.
De oaverblyvsels van de stad ligget in et hüdigendaagse Hillah, Irak, ungeväär 85 kilometer up et süden van Bagdad, wår der nit vöäle meyr van te seen is as nen tel, nen houp brökkene moddersteynder en ruines. Et wördt anenöämen dat vöäle steynder van Babylon gebruked sint üm Bagdad en möägelik ouk Basra med te bouwen.
De meyste brunnen oaver Babylon sint unvulleydig en spreaket mekander mangs teagen. Geleyrden müt et hebben van uutgraevingen up de steade, verwysingen in olde spykerskrivten uut andere steades in Mesopotamie, verwysingen in den Bybel, beskryvingen van klassike skryvers (med name Herodotus) en beskryvingen uut tweyde hand (dee et wark van Ctesias en Berossus anhaalt)