Aramees

t Aramees of Arameïsch is n Semitische toal dij ooit de lingua franca van t Midden-Oosten was, môr tegenswoordeg nog enkeld deur n poar honderd mìnsken proat wordt en nog broekt wordt ien de liturgie van enkelde oosterse Kristelke kìrken. t Beheurt tou de noordwestelke Semitische toalen, soamen mit t Hibbrais en t Feunisisch. Aigelks gaait t om meerdere toalen, den ien de run van zien 3200 joar geschiednis hebben hom verschaaidene varianten van t Aramees ontwikkeld. Man leuft dat t Aramees de toal van Jezus wèst wezen zol.

t Aramees wör oorspronkelk proat deur de Arameeskers, n Semitisch vôlk dij woonde ien Boven-Mesopotamië, n gebied dat ligt ien t noudoagse Irak, Syrie en de Turkaai. Noadat zai bie t Assyrische Riek kwammen, wör heur toal aal meer proat ien dat riek en wör ien de 8. aiw veur Kristus de ambtstoal. Dit zowel van t Assyrische riek, môr loater ook van t Perzische Riek. Dit zonuimde Rieksaramees ruik over n groot dail van t Midden-Oosten verspreid en wör broekt as diplomatieke toal, ook deur t olle Egypte.

Tegenswoordeg is t Aramees ien t Midden-Oosten biena overal verdrongen deur toalen as t Arabisch, Koerdisch en t Törks. Enkelde doezenden broeken nog n Neo-Aramese toal of dialekt as leventege toal. Dizze luu nuimen zokzulf Suryoye en mainen dat zai direkte ôfstammenders binnen van de Arameeskers. t Aramees van t Assyrische riek wordt naauwlieks of nait meer proat. Ien Syrie wordt nog wel n West-Aramees dialekt proat deur de Kristenen ien t loug Ma`loula, nait wied vot van Damaskus.