Dreuge worst
Nen dreugn of hartn worst (sprek oet: hatn wos) is nen soort worst van voarknsvleais den at wörd op ehungn um te dreugn. Dreugn worst wörd völle in t Neersassiese gebeed egetn.
Dreuge wörste wordt völle in t noordn en t oostn emaakt (Grönningn, Freeslaand, Dreante en Tweante). Vuural in t noordn is de vochtigheaid van de locht good um wörste an te dreugn. In bepoalde Afrikaanse laandn is n dreugn worst ook geweeld. Dit keump duurdet de kolonistn van vroger vake dit soort wörste metnömn op de lange zeereaizn, umdet ze lenger good bliewt.
n Smaak kan verskiln per worst, wat ofhaankelik is van de kruudn dee at dr in zitt, en van t recept van n slager. Kruudneagel wörd nog t meest gebroekt. Juust umdet de inhoold zo slim kan verskiln, beent dr dus de verskilnde soortn hartn worst, zoas de Grönneger of de Freeske dreuge worst, ezw.
In t algemeen is dr wal dudelik oonderscheid tusken Freesken, Grönsen en Dreantsen dreugn worst. Dee eerste beaide beent meender dreuge as n Dreantsn, den at doarumme earder Hartn Worst eneumd wörd. In n Grönsen worst zit völle kruudneagel in, en n Dreantsen is wat vettiger. n Dreantsn is laandelik nit zo bekeand, en wörd vake lös of in n netjen verkocht. n Freesken worst is vake ereukt, en n Tweantsnn worst is wat grover (met dikke stukke dr in) en pepperiger.[1]
Dreugn worst wörd vake bie t beerdreenkn egetn, bievuurbeeld op de vriedagnoamiddag noa t woark. Ook wörd t vake met bluks keze (en nen kladn mosterdsaus) as hepken op verjöardage en zoksoort feestjes an eböadn. n Worst wörd ook wal es ekokt, mear völle leu meant at'e doarduur meender smaak krig.
Maakn[bewark | bronkode bewarken]
Vuur ne riege dreuge wörste is 10 kilo duurreagn voarknsvleais neudig. Per kilo vleais is dan an kruudn neudig:
- 25 gram zoolt
- 3 gram vermöaln pepper
- 0,5 gram koriander
- 1 gram foelie
- 0,25 gram starterkultuur
- 5 gram eankelvooldige suuker
- 0,5 gram natriumascorbinaat
- 0,5 gram natriumglutaminaat
t Vleais en de inhoold wörd dan duur mekoar edoan töt n stewig deag van ong. 6-8 groadn Celsius. Doarnoa wörd t deag of estopt in n good oet espeulde voarknsdoarm, töt wörskes van ong. 300 gram, woernoa at ze of ebeundn wordt as ne rookworst. Hiernoa munn de wörskes 2 deage trekn in ne vochtige ruumte bie ong. 20-25 groadn. As leste wordt ze of ewasked en munn ze 4-7 deage dreugn bie nen temperatuur van 18 groadn, en ne lochtvochtigheaid van 80 perseant.
Anhalings[bewark | bronkode bewarken]
De volgende anhalings beent umme zat noar de Standaard Skriefwieze.
De Dreantse band Skik hef in 1995 n nommer oawer n dreugn worst emaakt:
- ham, kip of gehakt
- k heb dr nooit veul om geven
- maar dr is ien ding
- woar ik nooit zunder kan leven
- dreuge worst, dreuge worst
- k zol nie weetn wat ik zunder mos
Ook Neet Zuuver oet Eanter hef t n moal oawer dreugn worst:
- Iej bint vuur mie n blik met broene boonn
- met van dee kleane stukjes oetgebakn spek
- Of nen dreugn worst van achter oet de delle