Bred (voat)
n Bred of n bôrd is n veurwaarp woar of man eten op doun kin om t vervolgens op te kaauwen. n Bred is voak rond en plat. Der bestoan ook daipe breds dij veur soep binnen. Dit kin ook ien n kom doan worden, môr veuraal ien ristoraants wordt soep ien breds serveerd omrezen t sjieker is en omrezen t sneller ôfkollegt en man t eerder eten kin. Breds worden tegenswoordeg van keramiek môkt, môr veur op kamping of bie n barbeque broekt man ook wel ais plestieken of pampieren breds.
t Bred wordt al sunt t begun van joartellen broekt. De Reumers broekten t om aal t eten op te lèggen, woarôf elk zien aigen porsjoon vanôf pakken kon. Dizzent wazzen voak môkt van metoal. Tegenswoordeg broekt man t bred veur de aigen porsjoon en is t dus n tuzzenweeg tuzzen de pot en de revel. Ien middelaiven, dou man nait riek genog was om breds te verdoun, wörren tellers broekt, dij môkt wazzen van verhaarde plakken ronde stoet. Sunt de 17. aiv môkt man, noar Japans en Sinees veurbeeld, breds van keramiek. Sunt dij tied broekt man breds ook veur de schier. Hierbie worden bieveurbeeld schilderens of femiliewoapens op zet veur dekeroazie. Dizzent worden den aan maauwer hongen of ien n mooie kaast zet en binnen den ook nait om van te eten.
Breds bestoan ien verschillende soorten en moaten. Van groot noar lutteg:
- Etensbred - bedould veur t oavendeten of om haile toarten op te serveern
- Daipbred of soepbred - n braid en leeg komvörmeg bred mit n platte raand
- Pastabred - n Italjoans bred, verliekensboar mit n daip bred, môr zunder de platte raand
- Ontbijtbred - n lutker etensbred dij bedould is veur n plak stoet
- toartbred - n nog lutker etensbred dij bedould is om n gebakje op te zetten
- koukbred - n etensbredke ter grootte van n schuddelke om bieveurbeeld n plakje Grunneger kouk op te lèggen
- Grunnegs: bred, bôrd
- Stellingwarfs: bod
- Sallaands:
- börd
- telder (verolderd)
- Veluws:
- (etens)bord
- telder , teller (verouwerd)
- taljoor, teljoor (Uddel = verouwerd)