Tune

Kesteeltune in de Portugese stad Castelo Branco

Een tune is een (of-esleuten) stuk grond waor siergewassen, greuntes en/of krujen (veur eigen gebruuk) verbouwd kunnen wonnen.

Mit 't ontstaon van de eerste vaste woenplaosen, verschenen oek de eerste akkers. Um verrinewering en vraot van dieren en gewassen te veurkoemen wönnen der vake een stekelige beplaanting, dee dronge op mekaar stungen, umhinnezet. Umdat de wilge, de haozenoete en de meidoorne in Nederlaand van neture veul veurkoemen, wönnen ze vake gebruuk as hegge. 't Gung dan um de twee- of dreejaorige takken daorvan: disse bin soepel en buugzaam genog um dermee te kunnen vlechen. Zo'n hegge wönnen een tune eneumd. Laoter gung de naam van de hegge over op 't umsleuten terrein zelf.

In 't Duuts betekent Zaune nog de heeltied een hegge. De betekenis ofrastering, umheining haj zowal in 't Nedersaksisch as in 't Nederlaands. Een veurbield uut 't Drèents: De toen sleut de hof of. Een veurbield uut 't Achterhoeks (uut 't verhaal Wakelbrinks Dina deur G.J. Meinen): In den hondetoen van witte latten, veur de deure, ston den kettenhond te blökkene.

Daornaos wönnen der bie de bouw van een klooster oek een ummuren tune an-eleg veur de verbouwing van o.a. medesinale krujen.

Vandage de dag is de tune (in Nederlaand) meestentieds een deur schuttige of-esleuten stuk grond waor de meensen buten kunnen zitten. De tunecentra doon 't tegensworig barstensgoed mit 't verkopen van siergewassen. In aandere lanen kump 't soms veur dat tunen neet of-esleuten bin.

Zie oek

• Veurtune
• Achtertune
• Greuntetune
• Bloemhof

Nedersaksisch

• Achterhooks:
  • tuun
  • goarn
• Grunnegs:
  • toen(e)
• Drèents:
  • hof
  • toen(e)
  • tuun, tune
• Graafschopper Platt:
  • goarn (Platduutse schriefwieze Goârn)
  • hof (Platduutse schriefwieze Hoff)
• Sallaans:
  • hof
  • tuun
• Stellingwarfs:
  • tuun
• Tweants:
  • tuin
  • hof
  • toen (nit völle mear gebroekt)
  • goar(de)n, gaar(de)n
• Veluws:
  • tune, tuun, tuin
  • hof
• Urkers:
  • teun

* 't Drèentse en Stellingwarfse woord goorn (stokkien arf, veldtien, moestune) holdt meugelijk verbaand mit gaard, Garten, garden, etc.

Anhaling

't Regent as 'n grote, 't blad is geel en brunig

Alle blad dat weijt mij met 'n noodgang deur de tune

Drents citaot; uut Hoe kan dat nou?, op Niks is zoas 't lek (1997) van Skik.