Naar inhoud springen

Johan Rudolph Thorbecke

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Thorbecke")
Thorbecke op een schilderije van Johan Heinrich Neuman (1852)

Johan Rudolph Thorbecke (Zwolle, 14 jannewaori 1798 – Den Haag, 4 juni 1872) was een Nederlaands staotsman van liberaole (op börger-emancipatie erichte) snit. In 1848 was e veurzitter van de Grondwetscommissie die een neie grondwet ontwörp.

Grondwet van 1848

[bewark | bronkode bewarken]

Deur de invoering van de neie grondwet, waor Thorbecke een zwaore stempel op drokte, kwamen der rechtstreekse verkiezings en ministeriële verantwoordelijkheid, wördden de parlementaire rechten verroemd en wördden de meugelijkheid van Kamerontbiending inevoerd. De macht van de keunink wördden beparkt en der wördden verscheiden grondrechten inevoerd, zoas van onderwies, verieniging en vergadering, mieningsuting en drokpars.

De grondwet, detzölfde jaor inevoerd, was de blauwprint veur Nederlaand as mederne staot. Thorbecke wördt daorumme eziene as grondlegger van de Nederlaandse parlementaire democratie.

Kabinetten-Thorbecke

[bewark | bronkode bewarken]

Thorbecke was dreimaol minister van Binnenlaandse Zaken (1849-1853, 1862-1866 en 1871-1872, töt an zien wegraken). Deur zien leidende pesisie wördt der espreuken van de kabinetten-Thorbecke; 't ambt van minister-president bestund nog niet.

Thorbecke stamde uut een lutherse femilie en gruide op in zien geboortestad Zwolle en in Amsterdam. Zien geboortehuus het now 't Thorbeckehuus en stiet an de Thorbeckegrachte numero 11.

Thorbecke zien volk waren Friedrich Wilhelm Thorbecke en Christina Regina Thorbecke. Zie va kwaamp uut Zwolle, zien moe uut Ossenbrogge. Zien grofva van vaders kaante was vanuut Borgholthoezen, Westfalen, in Zwolle neerestreken. De Nedersaksische achtername beduudt tho der becke, bij de beke. Allewal in Nederlaand de name uutespreuken wördt mit de klemtoon op 'Thor', völt de klemtoon dus oorspronkelijk op 'becke'.

Thorbecke trouwde in 1836 mit Adelheid Ernestine Caroline Henriette Solger (1817-1870). Der wördden zes kiender uut 't hielijk geboren, waorvan 't naogeslacht anno 2020 in de Verienigde Staoten woont.

Oetgaonde verwiezing

[bewark | bronkode bewarken]
Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.