Verskil tüsken versys van "Konjugaatsie"
K +iw, +artikelsproake, ~Kategorie:Sproakleer |
Wat meer informaatsie, en bezunderheid veur NDS-infinitief ontdekt |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Kanbeter}} |
{{Kanbeter}} |
||
'''Konjugatie''' ([[Nederlaands]]: vervoeging) is t veraanderen van den vorm van n [[warkwoord]] as de [[Wieze (spraokleer)|wieze]], [[Tied (spraokleer)|tied]], [[Vorm (spraokleer)|vorm]], [[Persoon (spraokleer)|persoon]], [[Geslacht (spraokleer)]] of [[Aspekt (spraokleer)|aspekt]] veraandert. t Is wat te vergelieken met t veraanderen van [[Naamwoord|naamweurde]] in verskeidene [[naamval]]len, maor dat wörd [[Verbuging|verbuging]] of [[Deklinatie|deklinatie]] eneumd. |
|||
'''Konjugation''' meent in't [[Nederlands|Nedderlansk]]: vervoeging. Ie konjugeert een woord tut 'n biespöl in [[nominatief]], [[genitief]] of [[objektief]]. |
|||
Neet alle vörme van komt in t [[Nedersaksies]] veur, bi'j umzettingen oet andere spraoken dee't ze wal kent wordt dan [[Hulpwarkwoord|hulpwarkweurde]] ebroekt. |
|||
==Wieze== |
|||
Hiermet wörd an-egovven hoo't den sprekker teggenovver t oet-esprokkene steet. |
|||
Veurbeelden: |
|||
[[Infinitief]], ok wal ''hele warkwoord'', of [[onbepaolde wieze]]: Warken, lopen, gaon. |
|||
Anders as t [[Nederlaands]] en [[Duuts]] is der in t Nedersaksies in de teggenwoordige tied gin konjugatie dee t zelfde is as den infinitief. |
|||
NL: inf.: werken. Ovverenkommende konjugatie: wij/jullie/zij lopen |
|||
Duuts: inf.: arbeiten. Ovverenkommende konjugatie: wir/sie arbeiten |
|||
NDS: inf. warken. Gin ovverenkommende konjugatie in teggenwoordige tied (ik warke, i'j/hee/wi'j/i'j/zee warkt), allenig in verleden tied (ik warken). |
|||
[[Indikatief]] Meest veurkommenden vorm, met völle konjugaties. Veurbeeld: ik warke. |
|||
[[Imperatief]], ok wal [[gebedende wieze]]: Gaot hen. Loop! Wark! |
|||
==Tied== |
|||
Teggenwoordige / verleden / volteuid / onvolteuid / tookumstig (ankommend) |
|||
:Ik lope, ik leep, ik heb elopen, ik zal lopen e.z.w. |
|||
==Vorm== |
|||
Passief/aktief (Liedend/bedrievend) |
|||
Den hond worden / wier eskupt <-> Ik skup den hond |
|||
==Persoon== |
|||
Eersten, tweeden, daarden persoon: |
|||
:Ik gao |
|||
:I'j gaot |
|||
:Hee geet |
|||
==Geslacht== |
|||
Kump in t NDS neet veur |
|||
==Getal== |
|||
Enkelvold/Meervold |
|||
:Ik gao |
|||
:Wi'j gaot |
|||
{{Dialekt|act}} |
{{Dialekt|act}} |
Versy up 23:35, 18 sep 2012
Dit artikel kan beater! Dit artikel vuldöt neet an de kwaliteitseisen van Wikipedia, en vereist noch wat wat andacht. Vöär meyr informaty see de bewarkingsgeskydenisse of oaverlegsyde. |
Konjugatie (Nederlaands: vervoeging) is t veraanderen van den vorm van n warkwoord as de wieze, tied, vorm, persoon, Geslacht (spraokleer) of aspekt veraandert. t Is wat te vergelieken met t veraanderen van naamweurde in verskeidene naamvallen, maor dat wörd verbuging of deklinatie eneumd.
Neet alle vörme van komt in t Nedersaksies veur, bi'j umzettingen oet andere spraoken dee't ze wal kent wordt dan hulpwarkweurde ebroekt.
Wieze
Hiermet wörd an-egovven hoo't den sprekker teggenovver t oet-esprokkene steet. Veurbeelden: Infinitief, ok wal hele warkwoord, of onbepaolde wieze: Warken, lopen, gaon. Anders as t Nederlaands en Duuts is der in t Nedersaksies in de teggenwoordige tied gin konjugatie dee t zelfde is as den infinitief. NL: inf.: werken. Ovverenkommende konjugatie: wij/jullie/zij lopen Duuts: inf.: arbeiten. Ovverenkommende konjugatie: wir/sie arbeiten NDS: inf. warken. Gin ovverenkommende konjugatie in teggenwoordige tied (ik warke, i'j/hee/wi'j/i'j/zee warkt), allenig in verleden tied (ik warken).
Indikatief Meest veurkommenden vorm, met völle konjugaties. Veurbeeld: ik warke.
Imperatief, ok wal gebedende wieze: Gaot hen. Loop! Wark!
Tied
Teggenwoordige / verleden / volteuid / onvolteuid / tookumstig (ankommend)
- Ik lope, ik leep, ik heb elopen, ik zal lopen e.z.w.
Vorm
Passief/aktief (Liedend/bedrievend) Den hond worden / wier eskupt <-> Ik skup den hond
Persoon
Eersten, tweeden, daarden persoon:
- Ik gao
- I'j gaot
- Hee geet
Geslacht
Kump in t NDS neet veur
Getal
Enkelvold/Meervold
- Ik gao
- Wi'j gaot
Dit artikel is eskreaven in et achterhooksk. |