Naar inhoud springen

Koare

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Schoefkoare")
Koare
Europa's oudste bewaard gebleven kruiwagen uit Ingolstadt, ca. 1537

n Koare (ook koar) is n steutwoagen mit ain of twij roader dat gebruukt wordt as toenraaive of in de baauw. t Gebruuk van n koare steunt op t principe van n simpele hefboom. t Steunpunt ligt aan t ìnde (woar t rad zit). De laden ligt op körte ofstand van dat steunpunt. Op grode ofstand van t steunpunt is doarom n bepoalde (lege) kracht genog om de loaden te rizzen.

Koaren wuiren al in de middelaiwen gebruukt om swoare dingen te verploatsen. Tegenswoordeg is t veural n toenraaive, dat gebruukt wordt veur t verploatsen van dingen dij stoer te droagen binnen, zo as zaand, grode houveulheden krödde en bloader.

Leegsaksisch

[bewark | bronkode bewarken]
  • Achterhoeks: kruuwagen, kroewagen, schoefkoare
  • Drèents:
    • krulekaore, krullekaor, kruulkaor
    • krulewagen
    • haandstok
    • schoefkaor
    • törfwagen
    • bakkaor, bakkrooie (hef een rondum dichte bak)
    • heurkaor, heuikniep, heuiknierte (veur heui, mit bak van latwark)
    • melkkaor (platte krulewagen veur 't vervoer van melkbussen en melkspullen)
    • polderkaor (kleine krulewagen mit smalle baand)
    • stien(en)kaor (krulewagen mit hoge, rechtopstaonde achterwand en rechte bomen, veur 't vervoer van stienen)
    • kinderkaor, heerdwagen, polderwagen (krulewagen waor 't jongste kiend in lag tiedens 't wark in 't vene)
    • slagkaor(e), slagkrooie, ploegwagen (was um törf in een slag te zetten)
    • dreugewagen, dreugkrooie (was um dreuge törf te vervoeren)
    • scheepskrooie (was um dreuge törf naor 't schip te brengen)
    • vuurderskrooie (was um dreuge törf naor de törfbult te brengen)
  • Grunnegs: koar(e)
  • Sallaans: kruuwaagn
  • Stellingwarfs:
    • kroje
    • kruie
    • krulewaegen
  • Tweants: krujkoar(e), -waag(e), skoefkoare
  • Veluws: kruuiwagen of kruwagen