Nordic noir

Nordic noir, oftewal de Scandinavische misdaodroman, is een soortement misdaodroman daor as 't verhaal vake vanuut 't oogpunt van de plietsie verteld wördt, en die speult in Scandinavië of iene van de aandere Noordse laanden. Bekende schrievers van Nordic noir bint de Zweed Henning Mankell mit zien boeken aover plietsie-inspecteur Kurt Wallander, de Noorse Karin Fossum (mit inspecteur Sejer) en de Deen Peter Høeg.

Kenmarken

't Taalgebruuk van de Nordic noir is rechtdeurzee en giet metaforen uut de wege. Vake is 't verhaal in een somber laandschop esteld. De stemming is duuster en moreel ingewikkeld. Dizze soort schrieverije bieldt een spanning uut tussen de schienber kalme, onreurige aord van de Scandinavische maotschoppije, en de utings van moord, vrouwenhaat, verkrachting en racisme die beschreven wördt as verschiensels onder de oppervlakte. 't Genre vörmt een contrast mit de whodunit-stiel, zoas de moordmysteries die esitueerd bint in Engelse laandhuzen.

Naovolging op tillevisie

Deur de populariteit van de Scandinavische misdaodroman is ok 't genre van de Scandinavische krimi opekomen in films en tillevisieseries. Veurbielden daorvan bint de Deense serie Forbrydelsen, daor as een Amerikaanse bewarking van kwaamp onder de name The Killing, de Britse serie (onder Zweedse regie) Marcella, en de Zweeds-Deense serie The Bridge.

Naovolging in aandere talen

Schrievers in aandere talen as de Scandinavische hebt heur ok laoten inspireren deur 't genre van de Scandinavische misdaodroman. Zo beschrif Anne Doornbos in de Drèentstalige thriller De Paddenvanger (2018) een grimmig Drenthe, det opeschrökken wördt deur een köppel moorden op jongelu en daor as rechtsradicalisme de kop opstek. In De man die Russisch preut. Het inspecteur Rossing dossier (2021) kump, krek as in De Paddenvanger, inspecteur Freek Rossing veur. Ditmaol mut e hum bugen aover de moord op een hoge mitwarker van gas- en euliewinningsbedrief de NAM. Dizze tweide scandithriller van Doornbos speult miest in de umgeving van Gies.