Saxofoon
Nen Saxofoon, ook wal saksofoon (vake of ekortt töt sax), is n konies bloasinstrumeant (n buis wörd noar t eande hen breder). Saxofoons in heugere stemmingn zeent recht. Bie Saxofoons in legere stemmingn is n buis is vake in S-vörm eböagn um t instrumeant körter te maakn. De rechte soortn wordt nog wal es met nen klarinet duur mekoar ehaald).
n Buis hef geater dee't of eslötn köant wordn met klepkes, um zo n toonheuge te veraandern. t Hele apparaat is van kopper, mear t wörd nit töt de kopperne bloasinstrumeantn ereknd, umdet t n moondstukke hef van reed, woerduur t n hooltinstrumeant eneumd wörd.
Geskiedenisse
[bewark | bronkode bewarken]t Instrumeant is oet eveundn duur n Belgiesn instrumeantnmaker Adolphe Sax (1814 - 1894), den at dr op 28 juni 1846 pateant op anvreug in Fraankriek.
Sax wol n instrumeant maakn det net zo woarm as striekers kon spöln, en tegeliek zo krachtig as kopper was en de klaankmeugelikheedn van t hooltwoark har. n Eerstn sax was nen bas-sax, umdet den duur zinne grötte makkeliker te maakn is, en makkeliker of te steln. Toen't Sax det eenmoal keandn, gung he vearder op t kleaindere priegelwoark.
Gebroek
[bewark | bronkode bewarken]n Saxofoon wörd gebroekt in jazz-bands, showbands, plezeerkapeln, harmonieorkestn, popmuziek, kamermuziek, reggae en ska. Wieter is t instrumeant eweeld bie klezmer-orkestn.
In de simfoniese orkestn is n sax nooit op-enömn ewördn.
Mooi um te weetn
[bewark | bronkode bewarken]- In Tweante wörd n saxofoon ook wal es n saxemeant eneumd, wat wier dubbelzinnig is met zak cemeant.
- Nen aandern Tweantsen bienaam vuur t instrumeant is zwaannhaals, umdet he wat vörm angeet wal wat lik op de rioolbuisanpassing oonder wastoafels.