Naar inhoud springen

Pèperbusse

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
De Pèperbusse eziene vanof 't Maagiesbolwark
De braand van 1815 op een 19de-ieuwse prent

De Pèperbusse, op zien Zwols uut te spreken mit de è van crème, is een laatgotische karketoren in de Aoveriesselse heufdstad Zwolle. 't Is de toren van de Basiliek van Oonze-Lieve-Vrouwe-ten-Hemelopneming, een karke an de Ossenmark in de binnenstad. 'De Pèperbusse' is feilijk de bijname, inegeven deur de vörm, van wat formeler de Oonze-Lieve-Vrouwetoren het.

Mit zien 75 meter heugte kuj de Pèperbusse van wiedof zien. 't Is ien van de miest herkenbere bouwwarken van Zwolle en is iconisch veur de stad.

Geschiedenis

[bewark | bronkode bewarken]

De Pèperbusse is gebouwd tussen 1454 en 1463. In 't begun was de toren stomp van baoven. Naodet de toren van de Grote of Sunte-Michaëlskarke in 1669 ofebraand was, wolden ze een neie representatieve toren veur Zwolle. Daorumme wördden der in 1727 een siepelvörmige kap op de Oonze-Lieve-Vrouwetoren ezet.

In 1815 wördden 't baovenste diel van de toren verwoest deur braand. Bij 't herstel wördden 't hudige koepelvörmige dak in neoclassicistische stijl derop ezet.

Restauratie

[bewark | bronkode bewarken]

Van 2002 töt en mit 2005 hebt ze de Pèperbusse duchtig erestaureerd, umdet der deur de jaoren hen aordig wat bouwkundige gebreken an ontstaon waren. Op 2 november 2004 wördden der vier neie klokken in 't carillon eplaatst. Mit now 51 klokken is dit ien van de grootste carillons van 't laand.

De Pèperbusse hef een heugte van 75 meter. Nao et instörtten van toren van de Sint-Michaëlskarke (115 töt 120 meter heuge) op 17 december 1682 stund 't bekend as de hoogste toren van de stad, mar sinds de bouw van kantorencomplex de Iesseltoren (96 meter, opeleverd in 2006) is det niet meer zo.

De Pèperbusse kuj op töt an de eerste ummegaank, op 51 meter heugte. Dit stiet geliek an 236 traptreden. De tweede ummegaank, op 65 meter, maj as pebliek niet op.

Culturele invloed

[bewark | bronkode bewarken]

Naor de toren is een kruudkoeke vernuumd, de "(Zwolse) Pèperbuskoeke", mit onder meer sukade, gember, basterdsuker en hunnig. Ok hef de toren zien name egeven an De Peperbus, een huus-an-huuskraantien det alle weken vergees verspreid wördt in Zwolle en contreien.

In Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse taal (Iesselakkedemie, 2009) wördt de Pèperbusse umscheven as: "toren van de Onze Lieve Vrouwenkerk op de Ossenmarkt, en de trots van elke Zwollenaar."

Ofbieldingen

[bewark | bronkode bewarken]

Uutgaonde verwiezingen

[bewark | bronkode bewarken]
Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.


Wikimedia Commons Commons: Pèperbusse - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.