Overleg:Klankleer van t Nedersaksies

Sydinhold wördt neet understöänd in andere språken.
Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy

tweeklaankn[bronkode bewarken]

i as in dik(nl), evolgd deur j-klank. Bedool iej hiermet allene saamn-etrökne wöarde (wi'j as in wil iej)? Of bedool iej ook de persoonlike vuurnaamwöarde?

En mag ik ook Koarel van n Notoaris zinne skriefwieze dr bie doon? Woolters 01:26, 28 jun 2009 (CEST)[reageer]

Ik meenden t meer in t algemeen, as in boerderi-je, of wi-j, moar i-j hebt geliek, wi'j hef denzelfden klank, dus messchien mot dee skriefwieze der bi-j. Wat mi-j angeet kö'j Karel ziene skriefwieze derbi-j doon, hoo meer oaverzicht, hoo better. Droadnaegel 01:42, 28 jun 2009 (CEST)[reageer]

Tusken de klaankn van now en out zit in t Engels gin verskil. wat bedool iej doar dan met? Woolters 20:11, 28 jun 2009 (CEST)[reageer]
Tuzzen now en out zit n lengteverschil. Now is laanger as out. Grönneger 1 16:13, 16 jun 2011 (CEST)[reageer]

Grönnegse diftongen[bronkode bewarken]

Aigelks is dit nait hailmoal goud, den de klanken dij hier mit nander vergeleken worden binnen nait hailmoal t zulfde. Ien t Grönnegs hebben wie bieveurbeeld lichte diftongen of sums zulfs triftongen. Leuk = lö-uu-ək, doun = dæ-oe-un, loat = låå-ət, doe = duu-oew, enz. Dit is hail lasteg om oet te lèggen of om dudelk heuren te lôten, môr toch is der n hail verschil. Dit is wat man zugt as t verschil ien aksìnt. Wat doun wie der mit? Mout ik dit as apaarte klaank touvougen? Grönneger 1 00:23, 5 juli 2009 (CEST)

Joa, lik mi'j wal, want t geet hier um den klank. Soms is t wal moeilek te umskrieven umdat der meerdere aksenten bestoat. Bi'jveurbeeld bepaalde lange klinkers: nen -eu is bi'j ons nen zuveren eenklank, behalve veur nen -r. Moar in t Nederlands is dat min of meer nen tweeklank, veural in de Randstad: keuken klunk doar soms as keuwken. Zelfde met -oo: bi'j ons zuver eenklank, as in t Duuts: rote Rosen, in t Nederlands soms: rowde rowzu, of Almelo: bi'j ons Almeloo(o), in t Nederlands vake Almeloow ( dat heurden ik trouwens ok in t stukske da'j in-esprokken hadden bi'j boot: klunk bi'j ow as boowt, bi'j ons as zuver boot. Da's ok de ene van de redenen woarumme Randsteadelingen Nedersaksen metene herkend an eur aksent. Woar wi'j wal redelek konsekwent diftongen hebt, moar dee in de skriefwieze neet noar veuren komt, is nen langen klinker veur nen -r: weer klunk as wee-a, deur klunk as deu-a, goor klunk as goo-a ezw. Moar good, weerumme noar t onderwarp, ik denke dat alle klanken beskreven mot wodden, ondanks dat ze etzelfde eskreven wodt. Moar t beskrieven van de klank blif moeilek, IPA is ok neet veur iederene dudelek. Droadnaegel 01:02, 5 juli 2009 (CEST)

Klanken Grönnegs[bronkode bewarken]

Omdat der nogal veul ondudelkheden bestoan omtrend de Grönnegse klanken heb ik even t filmke van Harma Boer hier hìn zet: klik. Zai proat hier vrij dudelk, dus luuster mòr es goud. De ee ien 'weer' is zo as de ì. Maarkt ook op dat zai bie "nait zain" twij verschaaidene oetsproaken broekt van de ai (nait soin). Ik zel de tekst vanoavend even hieronder zetten veur de dudelkhaid. Grönneger 1 16:13, 16 jun 2011 (CEST)[reageer]

Snapt elkenain n beetje welke klanken t Grönnegs het? t Vaalt mie op dat dij hail aans binnen as de klanken dij Servien iensproken het... mou've doar den n aander vakje veur hìnzetten? Grönneger 1 22:10, 17 jun 2011 (CEST)[reageer]
@Servien, ik zol zèggen dat joen ao veul op ozze oa liekt. Ozze aa is minder richten ee as ää, liek as ozze a ien verlieken tou de ä. De è en èè binnen wel sikkom liek. Dien oo is binoa t zulfde as dien ao. Omdat dien ao meer op ozze ò liekt, klopt de aai-klaank der ook nait bie. Dien ui gaait meer richten eu, ien tieds dat dij bie os meer richten aa gaait. Persoonlieks vin ik de i'j veul op eej heuren. Grönneger 1 22:22, 17 jun 2011 (CEST)[reageer]
Umdat t per woord in-espreuken is vun'k t wel lastig um de klank goed weer te geven. Ik heb der aorig wat overniej mutten doon, umdat t te "in-espreuken" klunk, terwiel a'j normaal praoten dan geet t vanzelf. Ik zal t binnenkort (ik hope marnen of de daas derop) nog effen naolopen of der gien naorigheid in zit en aandere klanken oek inspreken. Wat mien opvuilt bie t verschil tussen joew en mien oa/ao dat joew oa meer veul meer oo-achtig klinkt en dee van mien meer ò-achtig en bie mien heur je oek meer een sjwa-klank naor de ò. De i'j gebruken wulen neet dus dat he'k neet helemaole goed in-espreuken, dee do'k dus opniej inspreken. Sεrvιεи | Overleg » 22:58, 17 jun 2011 (CEST)[reageer]
Dat insprekken was n good idee, dat mek veur mi'j wal et een en ander dudelik: Wi'j hebt meer tweeklaanken in de zudelike variaanten dan oet de skriefwieze blik. Nem no dat veurbeeld van talk/oa/ao. I'j sprekt daor twee verskillende klaanken in Servien: den eersten (goan) is nen monoftong, maor den tweeden is nen diftong: doo-a. Dat kump bi-j de zudelike variaanten vaker veur, veur nen -r. En dan wöd mi'j ok de Grunneger ì dudelek, da's gewoon onze -eer: weer sprekt wi'j oet as wee-a. Bi'j ons is dat volgens mi'j allenig veur -r, moar in et Grunnegs kump dat dus bliekboar ok op andere plaatsen veur. Wieters heur ik ok nen diftong in et Grunnegse doar, net as bi-j ons: doo-a, allenig völt in et Grunnegs de -r bliekboar neet helemaol vort. Doan klunk veur mi-j dan weer vrömd, volgens mi'j ok gin eenklaank, moar meer iets as doo-an of doown (nen klaank, dan wi'j neet kent). Wieters steet ìj (gos) no bi'j i'j, moar dat is nen anderen klank, lik wal nen dreeklaank. Droadnaegel 00:36, 18 jun 2011 (CEST)[reageer]
Joa, ìj is aigelks n drijklaank of zulfs vaaierklaank: ìəjə. Allend omdat wie hail veul ə's hebben dij wie nait schrieven, wordt dij nait echt as volweerdege klank zain. Grönneger 1 11:04, 18 jun 2011 (CEST)[reageer]
t Is aans nait aaltieds n vaaierklank. Veuraal ien de middente van n zin as man gaauw proat, den vaalt de eerste sjwa vot. Aan t ìnde of as man laanksoam proat, den is t wel n vaaierklank. Grönneger 1 11:20, 18 jun 2011 (CEST)[reageer]
Dat klinkt inderdaod heel aanders as van ons, inderdaod net zoas SONT al schreef "eeja" (neaie), of zo as "weer" inderdaod. Zo t Veluws klopt noen wel aorig zo, en is oek aorig kompleet dunkt m'n zo. Sεrvιεи | Overleg » 12:51, 18 jun 2011 (CEST)[reageer]
Wat mut de bie a, e, ai, au etc. in-evuld wörden? Ik snap der gien jota van, dak is kort, as lange klank is t dan aa (mer umluud lang/umluud kort?), en de aa steet al bie tweeklanken... de au is t zelfde as ou, en dat steet weer bie tweeklanken, dan lik m'n dat ai oek een tweeklank is. Umluud mooie niejviending, t is effen wennen vergeleken mit de oorspronkelike oemlaut... Sεrvιεи | Overleg » 12:35, 19 jun 2011 (CEST)[reageer]
Zeet: Wikipedia:Algemene_Nedersaksische_spelling#Poor_gedanken Droadnaegel 12:56, 19 jun 2011 (CEST)[reageer]
Ik bun der met begonnen, moar is nog neet klaor. Aem wat verdudeliken: aanders as et Nederlaands hef et Nedersaksies richtig lange klinkers. Zeg maor et verskil tussen wies en fie:n. Dat wat ze in et Nederlaands lange klinkers neumt, bunt gin langere klinkers moar gespannen klinkers (of ongedekte klinkers, in et nds: apen sülv). Daormet kö'j dus in teorie per klinker 4 kombinatsies maken (dee neet altied allemoal bestaot): 2 (kort of lang) maol 2 (espand of neet espand). En doarvan kö'j dan ok nog veur elk nen umluudvorm maken (umluud von'k wal mooi, dat gebroekt ze in et Platduuts ok).
n Veurbeeld: dak (kort, neet espand), Twaentse kraante (lang, neet espand), water(kort, espand), lang espand veur a besteet geleuf ik neet, umluud veur a kort, neet espand völt dan samen met e (ä (DE)). Of veur o: bot(kort, neet espand), goan (lang, neet espand), boot (kort espand).
En zo kö'j ze allemaol afgaon. Veur de tweeklaanken bun'k der nog neet oet of dee per beginklinker sorteerd mot worden, of onder n apart köpken. Droadnaegel 22:57, 19 jun 2011 (CEST)[reageer]
Jie docht vast ik zal t es effen makkelik maken :-) Sεrvιεи | Overleg » 23:28, 19 jun 2011 (CEST)[reageer]

Umluud bie o-vörme[bronkode bewarken]

In t Riessens is de umluud van de -o- oet Op+Motte ne [u] as in "hut". Det kö'j heurn in t meervoold: Rok-Rökke teegnoawer Blok-Blukke. Mear de [u] steet non tusken de oe-vörme. Zal ik den verplaatsen of loatn stoan? Woolters 22:20, 30 jun 2011 (CEST)[reageer]

Ik zol m laoten staon want t is nen umluud van o. Maor n ni'j geluudsbestaand is neet neudig, den klank is al in esprokken bi'j umluud van oe, dat he'k der no bi'j ezat. Droadnaegel 00:01, 1 juli 2011 (CEST)