Naar inhoud springen

Ooldnoords

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Oldnoorsk")
Verspeaidige van t Ooldnoords um t joar 900.
Rood: Westooldnoords
Oranje: Oostooldnoords
Lila: Ooldgoties
Blaauw: Krimgoties
Greun: Aandere Germaanse sproaken
Gel: Ooldengels

t Ooldnoords is nen naam vuur alle Noordgermaanse sproaken en dialekten te hope, dee't zo tusken de joaren 800 (begintied van de Noormänne) töt ongevear 1350 in Skandinavië, en töt ongevear 1500 op de verskeaidene eailaanden sprökken wörden. Öaren vuurloper was t Oernoords.

Skoonwal t eerst allene in Deanemaarken, Noorweagen, Zweden en de zuudwestkuste van Finlaand sprökken wör, breaiden zik t Ooldnoords duur de Noormänne oet töt op de Orkney- en Shetlaandeilaanden, delen van Skotlaand, Ierlaand, t middeln van Engelaand, de Faeröer, Ieslaand en gedeeltes van Greunlaand.

In t Ooldnoords wörd skeaid emaakt tusken t Westoldnoords en Oostooldnoords, oonder mear um de Oostnoordske kleenkerveraandering van nen tweeklaank noar nen eankelklaank. t Westooldnoords umvat Ooldnoords, Ooldieslaands en Ooldfaröars. t Oostooldnoords umvat Oolddeans, Ooldzweeds en Ooldgoties, dee't töt in t 13de joarhoonderd hoaste geliek warn.

Disse sproaken wörden in de Middeleeuwen allemoal dönsk tunga (Deanske tonge) neumd. De oonderzeukers stelt in de vrooe töt de late middeleeuwen disse sproaken geliek met t Ooldsassies en t Ooldengels.

t Ooldnoords verdween duurdet dr bepoalde klaankverskoewings inkömmen, bepoalde morfologiese verbugings verdwenen, en völle Neersassiese wöarde wörden oawer enömmen.

Oetgoande verbeendige

[bewark | bronkode bewarken]