Olde Smilde

Olde Smilde is et diel van de Smilde dat t eerst op de schoppe komen is bij de vervenings en wat dus ok t oldste stuk van de Smilde is. De verveenderije kwam van de Möppelse kaante noar de Smilde toe. Toen hef de Smilde zien nème kreegn noar de stroom die hier leup: de Smelte (ok de nème van de Asser Iesbène zal hier wel met te mèken hebben). Het giet dus om het zudeleke diel van de Smilde, roegweg: van de Geeuwenbrogge en t Wiede Gat (een diel van de voart doar woaras de schepen roemte haren om te keren) tot an de Liembrogge (Leembrug).

Smillegers duden een plek hoast altied an deur de brogge woar die stee et dichste bij in de buurte lig. As Smildeger kiend mus ie doarom ok zo gauw as t kön de nèmen van alle broggen op volgorde opzeggen kunnen. Eerst van Dieverbrogge of tot an de Norgervoart en dan weeromme, as t even kun met alle dreigies (de smalle dreibroggies woaraj allenneg lopendes of met de fietse of brommert over kunt) der bij.

Bij de P.H.-brogge (Pieter Hummelenbrug) lig de kern van de olle Smilde. Doar bent ok wat stroaten met huzen die niet an de voart, een kanaal of an een wieke ligt. Zeg moar om en bij de tillevisietoren en de 'nijbouw' an de oost en de westkaante van de brogge. Die tillevisietoren is pas in de viefteger joaren bouwd, dus dat hef eigenlijk weinig met de echte olde Smilde te mèken.

Bij de Olde Smilde heerste altied wat het gevuul dat de meinsen op e Nije Smilde het wat hoger in de kop haren. Het gung ok al een betie richting Assen,zie, doar woar t gezag en de veurnèmheid zat. Ok de dokter en de notares en zuk volk mus ie niet op de Olde Smilde zuken mor in Nij Smilde. (Willem Hartholt, (Olde) Smilde 29 augustus 1955)