Tieksken

Et kuken van ne huusmusse is noa de geboarte nog kaal en hulpeloos.

Een tieksken of kuken is et jong van nen vöggel. De benaming wöd in et biezunder ebruukt veur et jong van nen huundervöggel, zoals nen tuut. Tiekskes wödt geboaren in nen nust.

Tiekskes hebt oaver et algemeen ne gans deepgoande verzörging van de moder neudeg. Bi-j völle vöggels vlög de moder of en an mit eaten um de tiekskes voldoonde te voden. Bi-j andere vöggels, zoas pinguïns, eat de tiekskes kots uut de keel van eur mooder. Bi-j wier andere vöggels künt de tieksken dreks eur eigen eaten zeuken, woarvan tutentiekskes n bekend veurbeeld bunt.

Vri-jwal altied nömp de moder de verzörging van de tiekskes op zich, mangs samen met den vader. Der bunt neet völle vöggels woarbi-j uutslutend den vader veur de tiekskes zörgt.

Der bunt ok tiekskes dee in n nust in nen boom geboaren wödt, dee noa eure geboarte de andere (unuut-ekommen) eier uut et nust smiet, um euren kans op oaverleaven te vergroten.

Lichoamsbouw

Tiekskes hebt n plomp lief, nen verholdingsgewies groten kop, nen groten snavel en grote eugn. Ok völle jongen van andere dieren, (woaronder den mens), hebt verholdingsgewies n groot heufd bi-j de geboarte.

Tuutentieksken

Een tuuten tieksken

Tutentiekskes bunt arg kwetsboar en neet ezeagend mit ne groten wiesheid. Zie bunt nen makkeleken prooi veur roofvöggels, katn en andere karnivoren en könt verzoepn in n waterbeksken of beake. De mooderklooke zal probieren heure tiekskes te bescharmen. Tiekskes könt noadat zee uut et ei gekroapen bunt dreks lopen, eaten en piepen. Zie zult de eerste dagen veural deurbrengen in et zachte, wärme dons van de moderklooke; doarnoa zult zie meer zelfstaandig op tocht goan. As de moder vönd dat de tiekskes te eigenwies bunt, zal zie de tiekskes deur middel van heur geklök trögropen.

Anvankelek besteet den vacht van n tieksken uutslutend uut dons, moar al noa enkele dagen verschient de eersten veern.

Wee derop neet oefend is, kan an de butenkante van et tieksken meujlek zeen of et n wiefken of menneken is. Bi-j sommegen rassen is et verskil te zeen an den hand van de kleure van et tieksken, bi-j andere rassen is et menneken groter as et wiefken.