Klimaot

De vief onderdielen van et klimaotsysteem bin allemaole van invloed op mekaere.

Et klimaot wis op de weerspetronen van een bepaold gebied, waorbi'j zie gewoonlik kieken naor de gemiddelde petronen over een tiedspanne van dartig jaor. Daorin verschilt et klimaot van et weer, wat slat op 'e toestaand van 'e daampkring krek op een bepaold ogenblik.

Meteorologische variabelen die vaeke emeten wodt, bin: temperetuur, lochtvochtigheid, lochtdrok, wiend en neerslag. Et klimaot van een plekke wodt beïnvloed deur de briedtegraod/lengtegraod, et terrein, de heugte, en waeterlichamen die as der in de buurte kunnen wezen.

Et klimaot van de eerde is et produkt van 'e wisselwarking tussen de vief heufdbestaanddielen van et zogenuumde klimaotsysteem: de eerdatmosfeer oftewel daampkring (de locht), de hydrosfeer (et waeter), de kryosfeer (ies en permafrost), de lithosfeer (de bovenste rotslaoge van de Eerde) en de biosfeer (limtige wezens).

Klimaoten wodden inedield op baosis van de gemiddeldes van verscheiden variabelen, en de gebrukelike ofwisseling binnen die variabelen. Et miest letten zie daorbi'j nog op temperetuur en neerslag. Ien van de miest gebruukte systemen veur klimaotklassifikasie is de Klimaotklassifikasie van Köppen. Dan hej nog systemen die in et bezunder van pas koemen bi'j et bestuderen van bepaolde zaeken. Et systeem van Thornthwaite, beveurbield, wodt gebruukt veur et bestuderen van biologische diversiteit en hoe of klimaotsveraandering daorop van invloed is.

Dit stok is eschreven in et Stellingwarfs van de Kop van Overiessel.