Kezestölpe

Leuge kezestölpe

Glazen stölpe mit bijbehorend holten börd. Onder de stölpe een stok keze op een etensbörd

Een kezestölpe is een gebruuksveurwarp veur in de keuken en op de eettaofel. 't Is een bol deksel, treditioneel van glas, mangs van keramiek en vandage de dag ok vake van plastic, um keze onder te bewaoren en (langer) goed te holden.

Nut

Onder de stölpe dreugt de keze minder rap uut en kan dizzend op kamertemperatuur bewaord wörden. De keze wördt bescharmd tegen invloeden van butenof, zoas vliegen en schimmels. Ok kuj der de keze mit ofscheiden van de geuren van aandere levensmiddeln in de koelkaste. Wieder veurkomt de stölpe det oe de kamer naor keze giet roeken.

Kenmarken

Kezestölpen hebt vake de deursnede van een etensbörd, of past daor aoverhenne, zodej de keze op 't börd kunt leggen en der de stölpe aoverhenne kunt plaatsen. Baovenop de stölpe zit een dikke knoppe, daor aj de stölpe mit kunt optillen en neerzetten. Mangs zit der an de baovenkaante van de stölpe wat gatties, zodet de keze kan aosemn.

Bij de stölpe kan ok een eigen schale of rond holten börd heuren. An de raand van zo'n börd kan rondum een glieve zitten, waor dan de raand van de stölpe in past. 't Holten börd kuj in iene muite deur gebruken as sniedplaanke veur de keze.

Benumingen en uutdrokkings

In verscheiden talen het 't dink, naor de vörm dervan, een 'kezeklokke': Duuts Käseglocke, Deens osteklokke, Fraans cloche à fromage, Spaans campana de queso. 't Woord in 't Esperanto, fromaĝokloŝo, is ok de titel van 't blad van de Esperantoveriening in Alkmaar. Sommige gebouwen wördt wegens de vörm informeel 'de kezestölpe' enuumd, zoas in Duutslaand 't geval is mit gebouwen in Berlien, Dresden en 't keunstenersdörp Wörpswede.

De Nederlaandse uutdrokking 'iets onder de kaasstolp houden' wil zeggen dej wat niet naor buten wilt brengen. De Duutse uutdrokking 'unter der Käseglocke leben' wil zeggen: ofescheiden wezen van de warkelijkheid; in oen eigen wereldtien lèven.

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.