Hop (plaante)
Hop (Humulus lupulus) is ne plaante oet de hennepfemilie (Cannabaceae). De plaante wörd oonder mear as medisien ebroekt en as oonderdeel van beer. Vuur in n proonkhof he'j ook de cultivar humulus lupulus 'Aureus' met gooldgel blad.
Hop is ne kroedachtige, rechtsdreeinde slingerplaante, dee as in et weeld gröait in Neerlaand en België. de kenmoarknde beln dee as in et noajoar an de vrouwelike plaante gröait, en öare bleume zeent, hebt de meansken et meeste an. Op disse hopbeln zitt de kliern dee as nen öllieachtigen bittern stof anmaakt.
De bittere stofn oet de hop (lupuline) wordt ebroekt in n beer. In et verleden deedn ze det dr duurhen um et länger te könn bewoarn, mear rechtevoort is iederene zo an den smaak eweandt, det leu meant det beer nit zoonder kan. Vuural pils, Engelse bitters en wat Belgiese spesjaalbeers hebt völle hop. Slim hoppige Neerlaandse beers zeent Amstel 1870, Brand UP, Jopen Hoppen en Christoffel Bier. Belgiese zeent Christal Alken en Stella Artois en in Duutslaand he'j Beck's, Jever en DAB. Het belgiese hogegistingsbeer XX Bitter is ne anklach teegn den al zeuter wordenden Westersen smaak.
Vuur hoesbrouwers (vuur de leefhebberieje) kö'j zäkke hop haaln bie bepoalde drogistn of zelfbrouwweenkels.
Vuur et Belgiese Lambiek gebrok n brouwer oawerjoarsen hop, woervan't de vlochtige bitterstofn vervlöagn zeent, mear den't alle aandere hopkenmoarkn nog inhef.
Hopteelt
[bewark | bronkode bewarken]In et geheel wördn dr in 2005 ongevear 80.000 ton hop in et joar binn ehaald van 55.000 beunder laand oawer de hele wearld. In Vlaandern deedn ze hop verbouwn in de strekke roondumme Aalst en Asse woer't de leste hopboer dr met oetskeaidn in 2003. Ze doot nog hop verbouwn in n Westhook roondum Poperinge (woer't ze et hommel neumt), mear duur ne stoarke priesstried met et boetnlaand neamp et hier stöadig of de leste tied. In Neerlaand deedn ze vroger ook hop verbouwn, zo as in Skiendel en Peaize, det van et zesteende töt et achtteende joarhoonderd bekeand steund as et hopdoarp van neerlaand. Behaalve n hopmuseum en verskeaidene verwiezings is dr doar niks mear van oawer. Seend 1997 doot ze wier hop kweekn in Riemerstok in Limbörg.
In Duutslaand doot ze, a'j et vergeliekt met vroger, nog weainig hop verbouwn. Toch is et met mear as 18.000 beunder nog aait et grötste hoplaand van de wearld. De meeste hop wörd in Duutslaand ekweekt in de Hallertau in Bäjern, en et Schussental tusken Tettnang en Roawnsbörg in n Duutsen deelstoat Baden-Württemberg.
In et Noord-Westn van de Verenigde Stoaten, en dan vuural in de stoat Washington, doot ze ook nog völle hop kweekn. Ze hebt doar n kwart van de wearldkweek in haandn. Hier doot ze kweekn met nieje soortn, dee as körtere stelns hebt. Hierduur' is n oogst makkeliker en goodkeuper. Normale hop kan van zesse töt neegn meter laank wordn. De nieje soortn wordt nit länger as twee meter.
n Bestn hop keump vandaag an n dag oet Tsjechië (Bohemen) en Hongarieje.
Kweek
[bewark | bronkode bewarken]De weelde hop gröait et beste in nen vochtigen stikstofriekn boadem, zo as bievuurbeeld in bos met völle bekn, mear eawnzogood an bosreande en buskes met nen dreugn boadem. Oet nen dikn wörtelkloetn gröait verskeaidene stelns, dee as in pärke en heuwe aandere plaantn makkelik verstikn köant. Doarumme wordt ze, boetn de beerkweek umme, wal as roedsoorte zeen, en zo gaauw meugelik vort edoan. Dit is vake nog froai lastig, umdet hop zik via zinne wörtels ook oondergroonds vuurtplaantn kan.
Hop is ene van de hardstgröainde plaantn van de wearld, met nen gemiddelden snelheaid van 10 cm op n dag. Op zien längst kan'e 8 meter wordn. Ne plaante wörd ongevear 12 töt 20 joar oold.
Rechtevoort doot ze hop ook op ne nieje manere gebroekn; de hopskötte wordt as deftig lekkerniejken serveert, en zeent te vergeliekn met taugee en alfalfa. Disse skötte wordt al estökn as ze nog egee nit boawn de groond oetkomt. Duur n kortn en intensieven zorg dee as disse skötte neudig hebt, zeent ze onmeundig deur.
t Lastige van et kweekn van hop, is det de kwaliteat van de lupuline ofneamp as n bloom van de vrouwelike plaante bevrucht is. Doarumme is et in völle kweekgebeedn bie de wet verplicht det alle männelike plaantn zo gaaw meugelik vort edoan wordt. De zöaks hebt noa de bevruchting lipiden in, dee as zorgt det n beerbroes ofbrekt, dus det n beer 'dood' geet.
n Oogst van hop geet begin noajoar an.
Oetwoarking van hop
[bewark | bronkode bewarken]Hop kan ebroekt wordn as medisien: et gef röste en woarket sloapopweknd. Hierumme wörd et wal es duur de tee edoan. Hop hef doarboawn nog fenolen in, dee as stoark op et vrouwelike hormoon oestrogeen liekt. Et kan doarduur verlechnd woarkn vuur vrouwleu dee as in n oawergaank zitt. De Universiteat van Geant hef dr zelfs oonderzeuk noar edoan, en n medisien Menohop oet ebracht.
-
Hop-steln
-
Männelike plaante
-
Männelike plaante
-
vrouwelike plaante
Mooi um te weetn
[bewark | bronkode bewarken]- In oolde bookhaln en -haandels wördn hopbeln achter de beuke legd, um vochtigheaid teegn te goan, zodet de beuke dreug bleewn en nit gungn skimmeln. De stoarke rökke heuld ongedeerte op n ofstaand.