Bron bekyken van Grote lampepoetser

[[Bestaand:Typha latifolia 02 bgiu.jpg|thumb|Lampepoetsers]]
[[Bestaand:Typha latifolia MichaD.jpg|thumb|n Sigare van de lampepoetser]]
[[Bestaand:Typha latifolia - laialehine hundinui.jpg|thumb|n Uutebleuiden sigare van de lampepoetser]]
De '''grote lampepoetser''' of gewoon '''lampepoetser''' (''Typha latifolia'') is n tot ruum twee meter hoge plaante van voedselrieke oevers mit lange grote blaojen, en n karakteristieke brune ''sigare'' an t uuteinde van zien stengels. De plaante bleuit in [[juni]] tot en mit [[juli]] mit de mannelike aore meestentieds drekt boven de vrouwelike lochtbrune aore, waoran de bloemen vastezitten. Bie riepheid bin de vrouwelike aoren zwartachtig bruun; de sigaren. Bie de [[kleine lampepoetser]] bin de riepe sigaren geelachtig tot greunachtig van kleur. De lampepoetser wördt zo eneumd umdat t in n bietjen op n poetsding van n [[lampe]] lik.

==Verspreiding==
De lampepoetser kömp vake veur an de waoterkaanten in iezelig voedselrieke umstaandighejen en in zure, voedselrieke wördende vennen en plassen. De plaante kömp niet veur an grote open waoters. De plaante kan zich onder gunstige umstaandighejen aordig vlogge deur middel van wortelstokken verspreien.

De lampepoetser steet bekend as n bescharmde plaantensoort, mer steet niet op de rooie lieste en oek niet op de Lieste van wettelik bescharmde plaanten in [[Nederlaand]] en op de lieste van wettelik bescharmde plaanten in [[België]].

==Gebruuk==
De edreugden riepe bleuiwieze wördt deur [[kiend]]ers wel an-esteuken en gebruukt as ''stinksigare''. De pluize uut de riepe bleuiwieze is heel händig bie t anmaken van n vuur. De wortelstokken bin iezelig zetmeelrieke en vormen n bron van voedsel bie extreme overleving. In t [[leinte|veurjaor]] kunnen de jonge knoppen egeten wörden as n soort [[asperzje]].

==[[Nedersaksies]]==
*[[Drèents]]:
**''laampepoetser''
**''doezebolten''
**''toerebolten''
**''toezebolten'' (o.a. [[Ni'jlusen]])
*[[Stellingwarfs]]:
**''koedulen''
**''stoezeboolten''
*[[Veluws]]: 
**''lampepoetser''
**''rietsegaar'', ''rietsegare''
**''toezebolle'' ([[Veessen]], [[Epe]], [['t Attemerbroek]])

==Zie oek==
*[[Bolnpeetr]]

==Uutgaonde verwiezing==
{{Commons|Typha latifolia}}
* [https://web.archive.org/web/20070929114947/http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Typha+latifolia SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen]

{{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}}

[[Kategorie:Plaante]]