Lienpost

Lienpost (Neidrèentse stofname veur 'e-mail') stiet veur digitaol eskreven en ummezonden boskoppen via onder aandere 't internet. 't Eerste berichien oaver een computernetwark wördden in 1971 deur Ray Tomlinson verzunden. Rond 1995 wördden de lienpost populair onder een köppel mèensen, samen mit 't wereldwiede web.

De lienpost gebruukt ze vake veur kötte, infermele berichies. Deur 't mitsturen van bi'jlaoges (meugelk sund de Multipurpose Internet Mail Extensions, MIME, bint inevoerd), kuj ok aandere inhold as tekst mit de lienpost sturen.

Communicaotie mit de lienpost hef veur de wet dezölfde staotus as die mit de brief. De mailties mut dan wal an een köppel veurwaordes voldoen. De waorachtigheid mut ewaorbörgd weden, d'r mut zekerheid weden oaver wel of de ofzender is, en ie mut d'r niet achterof an knooien kunnen. De "elektronische handtekening" kuj hierveur gebruken. De veurdelen van zuk gebruuk van de lienpost boben wiedere vörms van communicaotie bint:

• rappere communicaotie (briefpost nuumt ze daorumme in vergeliekings ok wal snail mail, slakkenpost);
• rapper töt een contract kommen kunnen;
• verzendkosten uutsparen;
• niet meer zölf bi'j iene langes hoeven.

Lienpost daoras de ontvanger niet veule veur gef, nuumt ze junkmail. Een vörm van junkmail is spam, veur de centeri'je eskreben lienpost die an een hiele bulte mèensen verstuurd wördt. Een e-zine is een tiedskrift det ze via de lienpost stuurt. Een variaant hierop is de lienpost-ni'jsbrief.

Veurgangers van de lienpost bint de brief, 't tillegram, de telex, de telefax en binnen Nederlaand 't op Datanet ebaseerde Memocom 400, det nooit slim succesvol ewest hef. Een ni'je ontwikkeling sund 't ontstaon van de lienpost is de mobiele communicaotie, zoas de sms.

De lienpost krieg ie tegenswoordig veural toegang toe via 't internet-netwark, mar daorbuten kan 't ok, umdet ja de oorsprunkelijke lienpost niet netwarkofhaankelijk is.

Nedersaksisch

't Engelse woord e-mail (van electronic mail, elektronische post) gebruukt ze ok in 't Nederlaands, Duuts, Nedersaksisch en gao zo mar deur. In partie talen is 't begrip ondertied vertaald; in 't Nederlaands hej naost e-mail ok e-post. Nedersaksische ummezettings bint:

• Nederlaans-Nedersaksisch:
  • netpos(t)
  • lien(de)pos(t)
  • e-pos(t)
  • berichje(n), berichie(n)
  • netbrief, netbreef
  • aemel (Stellingwarfs)
• Platduuts: netbreef (Platduutse schriefwieze: Nettbreef)

Rifferenties

Dit stok is eskreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.