Bookdrukkunst

Oaverzicht van droktechnieken deur de joaren hen

Bookdrukkunst, drukken of drukkerieje is ne manere um tekste en beelden op grote skoale te vermennigvuldigen duur nen heuvdvorm of mal op een plat vlak te drukken, persken of rollen.

Biej de eerste drukkerieje, zo as de Cyrusrolle en de cylinders van Nabonidus, wörden ofbeeldingen in reliëf oet nen roller esneden en in ne kleiplate erold. Et ontwikkelden zik van ink op papier of dook strieken töt tekste op stenene tabletten in de zesde eeuwe. Drukken met ne drokplate inestrekken met ink (holtblukke) wörden later deezelfde eeuwe oetevunden.

Rond 1040 bedachten 'n Chineesken Bi Sheng et drukken met lösse karakters op ofnemboare zetbluks, wat völle mear vriejheid gavven. Zo hoovden neet mear hele bladziedplaten ene vuur ene vanniejs esneden te worden, mer kon 'n blokzetter tekste makkeliker samenstellen. Bi Sheng maakten de karakters van klei en porcelein, wat neet heel stark was, mer et idee spreidden zik rap oet duur Azië. In Korea wör oetendelik ne techniek met metalene karakters bedacht.

In de 15e eeuwe köm Johannes Gutenberg in Europa met 'n drukpers met etzelfde idee. Hee gebreuk ne samensmelting van meardere metalen, verbettern 'n ink en warkten samen met papiermaker Andreas Heilman an zachter, better papier. Met de nieje technologie konnen nieje ideeën, zo as dee van de Reformatie, Renaissance en Wetenskoppelike Revolutie, rap verspreid worden onder et volk. Zo kömmen leu gauwer mear te weten, en gungen olde verholdingen binnen samenleavingen kats te untersteböaventen.