Amsven

t Amsven, ok wal t Oamsven nöamd, (Aamsveen in t Neerlaands, Amstvenn in t Duuts) is n heugvengebeed dee leagn is öp de greanze tusken Neerlaand en Duutslaand. t Is leagn an de westelike ziede van ne stuwwalle dee zudelik van Eanske lig, in de Neerlaandse proveensie Oaweriessel en t Duutse Noordrien-Westföale.

t Neerlaandse deal wör seends 1967 deur Landschap Overijssel biejholden en hef ne öppervlokte van 175 ha. Doarvan is 60 ha. völal heaie met plässe en moerässe, 50 ha. is heuge öpslag, en 40 ha. besteet oet grässe en vealde. Landschap Overijssel wö't heugven wier trögge brengn in t gebeed.

t Duutste deal hef ne öppervlokte van 700 ha. en besteet oet drea deale dee noamswieze vernöamd bint noar öare dichtstbiejweande ploatse: t Alstätter Venn biej Alstea, t Eper Venn biej Eep, en t Graeser Venn biej Graes. t Amsven leg dan ok tusken disse drea ploatse in.

Töt a'n anvang van de 70er jöare wörn in t Amsven nöch törf stökken. In t mirre van t Duutse deal wörn töt wiet in de 80er jöare törf stökken, woardeur doar noe-an-n-dag nöch mer wenig heugven te veenden is.

n Noame kö'j met grötte kaanze trög veurn öp de Oldgermoanse stam ama, wat zo völle as woaterlöp betekkent.

Beskarmd gebeed[bewark | bronkode bewarken]

t Amsven hef drea kerngebeeden dee seends 1983 de stoatus van netuurgebeed hebt (Duuts: Naturschutzgebiet): t Amtsvenn (133 ha), t Hündfelder Moor (184 ha) en t klenere Graeser Venn.

t Heale Amsven is met-nömn in de Europese reechtlienden as Natura 2000-gebeed.

Flora en fauna[bewark | bronkode bewarken]

De flora en fauna van t Amsven is kenmarkend veur n vengebeed; zoo he'j der zönnedaauwe en bosorkis dee der völle greuit. Töt de fauna heurt önner meardere n knakeand en n krikeand, t zwartkeelken en t blaauwkeelken, t porseleenhoon en de nochzwaalke.

Venbraand 2011[bewark | bronkode bewarken]

Öp vriejdag 3 juni 2011 öntstönd an beade zieden van de greanze nen gevoarliken venbraand. Nen braand in t ven is gaansk oars van oare braanden deurde't veur t grötste deal önnergroonds wökker. Biej grötte en/öf laange dreugte verspreadet t vuur zich önner de öppervlokte. Doarnöast i t gebeed van t Amsven gloepens meuilik beriekboar veur braandwierwöagen. Nen helikopter van het type RNLAF Chinook CH-47D (reg D-661 van het 298 squadron, vliegbasis Deelen) hölpen me't oetblussen van n braand met bluswoater oe't dichtbiejlignde t Rutbeek. In totoal gung roond de 100 ha. netuurgebeed met in de vlämmezea, woarvan eets mer as 30 ha. öp Duuts groondgebeed leggen.