17 kesten en 24 laandrechten
De 17 kesten en 24 laandsrechten is n vergoadern van Oldfraise teksten dij paarten van t recht en de vraaiheden van de Fraizen vastlèggen doun. Dizzent golden ook ien wat nou de provìnzie Grunnen hait. De teksten, dij overleverd binnen ien meerdere haandschriften, kommen oet de middelaiwen en gèlden as de oldste teksten ien de echte Fraise toal. Teksten dij doarveur ien t Frais schreven binnen worden as Veur-Frais zain. De oldste stokken binnen schreven ien t Oldfrais, dij loater overzet binnen ien t Latain en Grunnegs. Der binnen nait veul overainkomsten mit de Lex Frisionum, de oldste bron van Frais recht dij deur de Reumers opstèld is, oetzunderd van de 16e kest dij wel mit de Lex ien verbaand brocht worden kin.
De Grunnegse vèrzie, dij deur twij verschaaidene vertoalers overzet is, is de belaangriekste en grootste bron van middelaiws Grunnegs en let goud de overgang zain van t Frais noar t Saksisch tou. Toalkundeg kin man ook goud zain dat de toalsituwoatsie ien Grunnen doudestieds hail warreg en onzeker was, voak n twijstried tuzzen noordliekse (Fraise) en zudelke (Saksische, Fraankische) ienvlouden. Hier n veurbeeld, de twijde kest:
- Eerste vèrzie: De eerste keste des koninges giffte daer he allen vresen ouergaff de se mijt rechte bueken, dat is dat aller syn egen wolde ende brueke alsoe lange als he dat onuerwrocht hebbe.
- Grunnegs van vandoag: De eerste kest, n gift van de keunen, dij er aan aal Fraizen gaf en dij zai mit recht broeken maggen, noamelk dat elkenain zien aigen boudel broeken mag, zo laank er t nait deur t recht verloren het.
- Twijde vèrzie: Dit is de eerste koer vnde des konynghes giffte alle den vresen dat aller malck syn sulues guet wolde vnde bruke also langhes so dat gruet vnuerboort ys vnde he suluen dat nyet vorboort hebbe.
- Grunnegs van vandoag: Dit is de eerste kest en n gift van de keunen aan aal Fraizen, dat elkenain zien aigen goud broeken mag, zo laank dat goud nait verbeurd is en haizulf dat nait verbeurd het.