Hen Ogledd

Britse keuninkrieken van 't Olde Noorden

Yr Hen Ogledd (ər ˌheːn ˈɔɡlɛð) ('t Olde Noorden), was de historische contrei op 't eilaand Groot-Brittannië waor de Keltische Britten verschillende keuninkrieken hadden in de tied nao 't vertrek van de Romeinen, in de vrogge middelieuwen. Dizze contrei besleug 't noorden van 't hudige Engelaand en de zudelijke leeglaanden van 't hudige Schotlaand. De lu preuten der de Britse taal Cumbrisch, die dicht op 't Oldwelsh stund. De Hen Ogledd wördden onderscheiden van de contreien daor as de Picten, de Angelsaksen en de Scoti woonden, en ok van Wales.

De grootste keuninkrieken van de Hen Ogledd waren:

• Elmet (in 't hudige westelijke Yorkshire),
• Gododdin (in 't hudige Lothian en de Scottish Borders),
• Rheged (miest in 't hudige Galloway) en
• Ystrad Clud (Strathclyde, rond de Firth of Clyde).

Kleinere keuninkrieken of gebieden waren Aeron, Calchfynydd, Eidyn, Lleuddiniawn, en Manaw Gododdin. De leste dreie liekt diel uutemeuken te hebben van Gododdin. De keuninkrieken Deira en Bernicia van de Germaanse Angeln waren Brits van name, wat dèenken lat det 't oorspronkelijk Britse keuninkrieken waren. Alle keuninkrieken van de Hen Ogledd op Strathclyde nao waren tegen 800 veraoverd deur de Angelsaksen en de Picten. Strathclyde wördden in de elfde ieuw bij 't Keuninkriek Schotlaand edaone.

Ieuwen naodet de keuninkrieken van de Hen Ogledd verdwenen waren, naamp 't gebied nog aldeur een belangrieke plekke in de Welshe schrieverije en treditie in. De Welshen hölden stambomen bij van de Gwŷr y Gogledd, de Mansluden van 't Noorden, en verscheiden belangrieke Welshe dynasties mienden of te stammen van de Britten van 't Olde Noorden. Een köppel belangrieke vrogge Welshtalige teksten wördden toe-eschreven an schrievers en dichters uut de Hen Ogledd, zoas Taliesin, Aneirin, Myrddin Wyllt en Y Cynfeirdd, de 'Olde Dichters'. Helden van 't noorden zoas Urien, Owain mab Urien, en Coel Hen en zien naozaoten wördt bezungen in de Welshe dichterije en in de Trioedd Ynys Prydein (Welsh Triads), een verzameling onderling erelateerde Welshe folkloristische, mythologische en treditioneel-historische teksten.

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.