Byzantiense Riek

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Opkomst en dalegaank van t Byzantiense Riek deur de joarn hen

t Byzantiense Riek of Oost-Romeinse Riek (Grieks: Βασιλεία Ρωμαίων, Basileía tôn Rhōmaíōn) of Romania (Ῥωμανία, Rhōmanía) is t riek wat in de late oaldheid en de middeleewn n groot deel van t oostelike Middellaandse Zeegebeed in haandn har, met as heufdstad Konstantinopel. Wat noe t Oost-Romeinse Riek neumd wörd, was de oaverblevvene oostelike helft van t Romeinse Riek noadat t westelike deel onner mear deur de Grote Volksverhuzing en onnerlinge steggelderiej doernde t 5de joarhonnerd verdeeld was wördn. Schoonwal de kultuur, t geleuf en de sproak van t Riek heufdzakelik Grieks warn, zaggen de Byzantienen zichzölf as inwonners van t Romeinse Riek en ear bestuurders zaggen zichzölf as rechte opvolgers van de Romeinse Keizers. t Riek was lange n oavergaanksgebeed tusschen West-Europa en t Arabiese Riek en Sentraal-Aziatiese riekn as de Seltsjoekn en de Mongooln.

t Byzantiense Riek drukn n groot steampel op de kultuur en kennis van West-Europa. Duur de Byzantienn wör de Weetnskop van de Klassieke Oaldheid opniej invoord in Europa, veur zowied doar nog wat van oaver was blevven bie de Byzantienn (en de Arabiern). Vanof 1204, doo't de kruusvoarders Konstantinopel plundern deudn, en t Riek heanig an oet mekaar völ, trökn völ Byzantiense geleardn en keunstenoars op t aal rieker wördnde Europa an. Veural Italië kreg hierdeur ne belangrieke instroom veur de Renaissance.

In de letste joarhonnerde van t Byzantiense Riek was dr nich völ mear oaver as n kleen gebeed in West-Anatolië en Griekenlaand, veural deurdat t Ottomaanse Riek opköm en völ van t Byzantiense Riek innöm. 1453 was t ofleupn met t Byzantiense Riek. Doo wör Konstantinopel innömn deur sultan Mehmet II va de Ottomaann.