Stöppelhaene
.jpg)
Stöppelhaene is een oogstdankfeest, of kleine viering, die aj vanolds hadden in Sallaand, Graofschop Benthem en Westmünsterlaand nao 't inhalen van de rogge. Nao een tiedlaank hard wark, as 't graon vanof de akkers naor de boerderieje was ebrocht, wördden in kleine kring feest evierd, beveurbield mit euliekrappen of een flesse foezel.
't Ni'jmoodse Stöppelhaenefeest viert ze sund 1951 elk jaor in Raolte in de leste volle weke van augustus. 't Feest perbeert de olde oogstgebruken lèvendig te holden.
Stöppelhaene vrogger
[bewark | bronkode bewarken]Vrogger hadden de boeren bi'j de oogst altied verlet van mitwarkers. Véur Sunt Jaopik (25 juli, Sunt Jaopik is de petroonheilige van de rogge-oost) mus alle rogge emi'jd weden. Veule börgers waren via heur huurcontract verplicht um te helpen op 't laand. Mei'jers en biendsters, de lesten in heur witte 'Sunt Jaopikstuug', warkten samen um garven te maken. Zes garven wördden in 't ende ezet en töt een gast ebunden.
As alle rogge in garven op 't laand stund, kwaamp de boer jenever uutdelen. Iederene much zoveule drinken as hum lustten. Veur de biendsters was d'r zute wien of een likeurtien. De garven bleven nog een toertien op 't laand staon umme te dreugen. Daornao wördden 't graon op wagens naor de boerderieje ebrocht. De leste wagen wördden versierd mit een holten haene mit oogstkraansen. As dizze wagen op 't arf ankwaamp, wördden de haene tegen de achtergevel van de boerderieje bevestigd. Dan was 't tied um Stöppelhaene te vieren.
Mederne oogstmesienes hebt de olde oogstgebruken verdrongen. Daormit raakten ok 't olde Stöppelhaene-feest op de achtergrond.
Oplèving in de twintigste ieuw
[bewark | bronkode bewarken]Op 18 augustus 1951 zol in Raolte een iemenholderscongres eholden wörden, waor veule volk op of zol kommen. Iemenholders warkten samen mit de middenstaand um een feest mit braderie te organiseren. Borgemeister Ganzeboom kwaamp mit de name 'Stöppelhaene' veur 't feest, umdet 't ja in de oogsttied plaats zol vienden.
't Feest duurden drei dagen. De braderie wördden de Stöppelhaenemarkt enuumd, en de kramen wördden mit oogstperducten versierd. Straoten in 't centrum waren ok versierd mit oogstperducten en mit lochies. De boeren leuten de leste gast rogge op 't laand staon. De rogge wördden op wagens Raolte binnen-ereden ('t oogstcorso) en wördden an de geestelijkheid an-eboden. De opbrengst gung naor armen en zieken in en rond Raolte.
Stöppelhaene duurt now vief dagen. Sund 1975 wördt er ecollecteerd under de hiele Raolter bevolking ten bate van een laandbouwpreject in een ontwikkelingslaand. De oogstgave biedt ze nog altied symbolisch an de geestelijkheid an en d'r bint oogstdankmissen. De eerste zaoterdag nao Sunt Jaopik is roggemei'jersdag, waorop etoond wördt hoe ze de rogge vrogger inhaalden. Bekende Nederlaanse artiesten treedt op mit Stöppelhaene, zoas Guus Meeuwis, Jan Smit, Krezip en VanVelzen. Stöppelhaene stiet op de neengtiende plek van grootste festivals in Nederlaand.
D'r bestiet ok een lied oaver Stöppelhaene.
Nedersaksisch
[bewark | bronkode bewarken]- Graofschopper plat
- Stoppelhanen (In de Nedergraofschop. 'Eenmaol kwump dat leste heukien, door zat den Stoppelhanen in. Door wödde dan 'ne flesche foezel oep leugmaakt.' )[1]
- Sallaans
- Westmünsterlaands
- Stoppelhahn[3]
Rifferenties
[bewark | bronkode bewarken]- ↑ Hensen, Heinrich (1976), Aule Knetsååm vertäild, Nordhorn: Heimatverein der Grafschaft Bentheim. 't Citaot is in de schriefwieze van de Iesselakkedemie ezet.
- ↑ Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), "Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen, Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink
- ↑ Wörterbuch des Westmünsterländischen Mundart: 'Den Stoppelhahn blaosen (staon laoten) (Erntebrauch: Die letzte Garbe Roggen od. Buchweizen blieb stehen; es wurde auf dem Holzschuh geblasen). den Stoppelhahn fiern (Die letzte Garbe wurde hübsch verziert auf den Wagen gestellt; beim Einfahren in den Hof wurde mit einem Umtrunk gefeiert)'.