Paleis
Een paleis is n ambtshoes dat n oppenbaor of ceremoniël nut hef. Et is mangs ok n (won)hoes veur n stoatsheufd. Ok kardinalen en bisköppe wont normaal ezene in n paleis.
Soorten
[bewark | bronkode bewarken]Et weurd paleis is ofkumstig van den Palatien (Latien: Palatium), den name van de bulte in Rome woarop de paleizen van de keizers stoanden. Een hoes mit nen oppenboaren toak is bieveurbeeld n paleis van justisie. De anduding paleis wöd ok spottend ebruukt veur minder könninkleke huze as: gokpaleis en sportpaleis. Italiaanse heernhuze en kastele kriegt mangs den titel "Palazzo", bieveurbeeld: Palazzo Farnese, Palazzo Vecchio of et Palazzo Vendramin-Calergi. Ok in steadn in aandere laanden ku'j paleizen zeen, zoas de stadspaleizen van Paries, of in Spanje de zogeneumde Palau's (bieveurbeeld Palau Güell). Doarnoast bunt der fantasiepaleizen te neumen, ok wal follies geneumd, zoas et bekenden Palais idéal van Ferdinand Cheval.
Nederlaand
[bewark | bronkode bewarken]In Nederlaand hef de Könninkleke familie de palieze oaver-edroagen an et Riek, dat vervolgens leden van de familie hef too-estoane sommege palieze kosteloos te bruken. Bekende Nederlandse palieze bunt:
- Paleis Huus ten Bosch (stoatseigendom vanof 1795)
- Paleis Noordende (stoatseigendom vanof 1795)
- Paleis op den Dam (stoatseigendom vanof 1936; doarveur gemeente-eigendom)
- Paleis het Loo (stoatseigendom vanof 1795 sinds 1975 n museum)
- Kasteel 't Olde Loo (stoatseigendom vanof 1968; noe buutenverblief stoatsheufd)
- Paleis Soestdiek (stoatseigendom vanof 1971)
- Paleis Lange Veurholt (stoatseigendom vanof 1992) (neet meer as paleis in bruuk).
- Paleis Kneuterdiek (stoatseigendom vanof 1938 ten behoove van deRoad van de Stoate) (neet meer as paleis bruuk).
- Kasteel Drakensteyn (privé-eigendom)
- Villa Eikenhorst (privé-eigendom)
- Vredespaleis (gin könninklek paleis, moar ne plaatse woar de wealdvrea wöd bevorderd deur stoat- en rechtskunde)