Bron bekyken van Niekark

{{Gemeente
| naam = Niekark
| bestaansnaam vlagge = Flag of Nijkerk.png
| bestaansnaam wapen = Coat of arms of Nijkerk.svg
| lokasie = LocatieNijkerk
| previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]]
| heufplaose = '''Niekark'''
| kernen = [[Achterhoek (Niekark)|Achterhoek]], [[Appel (Niekark)|Appel]], [[De Veenhuus]], [[Driedarp]], [[Hoevelaken]], [[Holkerveen]], [[Kruushaor]], [[Niekarkerveen]], [[Prinsekamp]], [[Slichtehorst]], [['t Woud|t Woud]]
| oppervlak = 72,10
| oppervlak laand =  69,48
| oppervlak waoter = 2,62
| inwoeners = 40.618
| daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]]
| dichtheid = 585
| breedtegraod = 52/13/0/N | lengtegraod = 5/29/0/E
| verkeersaoder= A1, A28, N301
| netnummer = 033
| postcode =  3860 - 3864, 3871
| webstee = [http://www.nijkerk.eu/ www.nijkerk.eu ] |
}}
[[Bestaand:Niekark.jpg|thumb|200px|Kark in Niekark]]
[[Bestaand:Plaotsnaambord_Niekark.jpg|right|200px]]
'''Niekark''' ([nikɑrək], [[Nederlaands|Nederlands]]: ''Nijkerk'') is n stad en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. Niekark staot bie sommige minsen nog de altied bekend as n darp maor t het al sinds [[1413]] [[stadsrechten]].

De gemeente had op [[1 mei]] [[2014]] roend de 40.618 inwoeners (bron: CBS) en t het n oppervlakte van 72,10&nbsp;km², waorvan 2,62&nbsp;km² [[woater|waoter]]. De gemeente bestaot uut de kernen Niekark, [[Niekarkerveen]] en [[Hoevelaken]], de buurtschappen bin [[Holkerveen]] en [[Driedarp]]. De stad Niekark zelf het oengeveer 27.600 inwoeners. Niekark leit in t westen van de [[Veluwe]] tegen [[Eemland]] an, t is goed te bereiken via de [[A28]] en t spoorlien [[Amersfoort]]-[[Zwolle]].

In Niekark wort oek n [[West-Veluws]] dialekt epraot (t [[Niekarks]]). t Niekarks liekt stark op t [[Putters]], maor t is wat [[Nederfrankies]]er deur de invleud van [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]]. Zo bin der aordig wat overeenkomsten tussen t [[Bunsjoots|Bunschoots]], t Niekarks (en t Putters), n veurbeeld hier is t gebruuk van de ''sj''-klank, die in t Niekarks aordig lang beweerd ebleven is (tot zeker [[1950]]), en noen nog vaak veurkomt, bie veural de wat ouwere minsen, in Holkerveen en Niekarkerveen.

==Geschiedenis==
De naam Niekark stamt of van de ''Nieje Kark'', die ebouwd wier naodat de ouwe [[Kapelle (gebouw)|kapel]] in [[1221]] deur n [[veenbrand]] vertestewierd was; dit was de veurloper van de ''Grote Kark''. De Nederlandse naam ''Nijkerk'' is ontstaon deurdat der in t begin van de [[19e eeuw]] nog gien standardspelling was, t wier op verschillende manieren eschreven bieveurbeeld ''Nyerkerck, Nykerck, Nieuwkirck, Nieukerken'' (allemaol mit n ''ie''-klank). An t einde van de [[18e eeuw]] schreven de meeste minsen ''Nykerk'' (uutespreuken as: ''Niekerk''). Mit de invoering van n standardspelling veur t Nederlans is de ''y'' um-ezet naor ''ij'' (''Nijkerk''), hierdeur is de uutspraak ''"Nei-kèrk"'' ontstaon.

Niekark het in de geschiedenis al n paor keer te kampen ehad mit rampen. In [[1421]] brande de kark of. Ok ha'j vaak vleuiwaoter vanuut de [[Zujerzee]]; oender meer op [[13 jannewaori|13]] en [[14 jannewaori]] [[1916]]. Umdat Niekark sentraol lag tussen t aartsbisdom Utrecht en t [[hertog]]dom [[Gelre]], was de stad regelmaotig striedtoneel, en in [[1412]] wier t darp helemaol verrinneweerd. Op [[27 meert]] [[1413]] kreeg Niekark as vergoeding [[stadsrechten]] en vriestelling van [[tolgeld]] in Gelre. In [[1540]] brande de stad zwat helemaol of.

Niekark bleuide in de [[18e eeuw]]. De stad leefde van [[tabaksteelt]], handel, en [[glasblaozen|glasblaozeriejen]], en was in [[1795]] de grootste stad van de [[Veluwe]]. Dit is goed te marken an de [[architectuur]]. In die tied bin der veul mooie herehuzen ebouwd in t sentrum. In Gelderland was alleen [[Arnem]] groter.

n Koppel wiek- en straotnamen verwiezen naor belangrieke personen in de geschiedenis. Veurbeelden hiervan bin [[Arent van Corlaer|Corlaer]], de [[Kiliaen van Rensselaer|Van Rensselaerstraot]] en de [[Slichtehorst]]erweg die verneumd bin naor pioeniers die vanuut Niekark naor [[Niej-Nederland]] trökken (wat noen bekend staot as: [[Niej-York]]). Veerder de Ds Kuypersstraot (verneumd naor [[Gerardus Kuypers]] ([[1749]]-[[1750]]), bekend van de Niekarkse bereuringen) en de Burgemeister Stamstraot, verneumd naor [[burgemeister]] Stam die bekend is van t verzetwark tiejens de [[Tweede Wereldoorlog]] en die ok burgemeister van [[Dinsper]] is eweest. Tenslotte de Kardinaal Alfrinklaon, verneumd naor [[Kardinaol Alfrink]].

[[Arent van Corlaer]] uut Niekark stichtte in [[1662]] de Hollandse kolonie [[Schenectady]] in [[Niej-Nederland]], wat noen de staot [[Niej-York]] is in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. Niekark het nog altied n vriendschappelike band mit de stad Schenectady.

==Funksies==
Niekark is n forenzestad veur [[Amersfoort]] en is as greuikern an-ewezen. Mit de anleg van nieje wieken moen t antal inwoeners naor 51.000 greuien en min of meer an Amersfoort vastgreuien. Daordeur is Niekark eigenliks de enige Gelderse gemeente in de [[Randstad]] (a'j t ruum zien).

==Stadsgezicht==
Niekark het niet zo'n toeristies anzien as are stejen op de [[Veluwezoom]], zo as [[Harderwiek]] en [[Elburg]]. Toch vie'j ok hier n paor herehuzen. Ok de meuite weerd is de [[Grote Kark (Niekark)|Grote Kark]].

==Overige kernen==
[[Achterhoek (Niekark)|Achterhoek]], [[Appel (Niekark)|Appel]] (deels), [[Doresteeg]], [[Driedarp]], [[Hoevelaken]], [[Holk]], [[Holkerveen]], [[Kruushaor]], [[Nekkeveld]], [[Niekarkerveen]], [[Palestina (Niekark)|Palestina]] (deels), [[Prinsekamp]], [[Slichtehorst]], [[De Veenhuus]], [['t Woud|t Woud]].

== Angrenzende gemeenten ==
{{Tabel wiendroze
| NW= [[Bunsjoten|Bunschoten]] (U)
| N= [[Zeewolde]] (Fl)
| NO= [[Putten]]
| W= 
| O= 
| ZW= [[Amersfoort]] (U)
| Z= 
| ZO= [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]
}}

{{Niekark}}
{{Gelderlaand}}
{{Dialekt|wvel|[[Niekarks|Niekark]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}}

[[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]]
[[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]]