Keuper

Of zöch ie de Achterhoekse muzikaant Hans Keuper?

Keuper is een scheikeundig element mit symbool Cu en atoomnummer 29. 't Is een rood/geel aovergaanksmetaol det in ongelegeerde vörm ok wal roodkeuper enuumd wördt. De name kump van Latien aes cyprium, Cypers metaol: in de oldheid was Cyprus ien van de viendplaatsen van keuper.

Geschiedenis

Opgravings in 't noorden van Irak hebt laoten zien det ze tegen de 8700 veur Chr. al keuper gebruukten. Uut aandere opgravings blek det ze in 5000 veur Chr. al keuper smolten en isoleerden uut keuperholdende mineralen zoas malachiet en azuriet. Van de Sumeriërs en de Egyptenaren is bekend det ze rond de 3000 veur Chr. keuper smolten en gebruukten um brons te maken.

In de mythologie en alchemie wörden keuper vanwege de schiere glaans vake in verbaand ebracht mit Aphrodite, Griekse godin van de schoonheid. Ok vanwege de glaans gebruukten ze 't vrogger veur spiegels.

Toepassings

Keuper is buugzem en makkelk te vervörmen, en hef een slim groot geleidingsvermogen veur elektriciteit en warmte. Daorumme gebruukt ze 't op grote schaol in de industrie. Ok legerings mit keuper, zoas messing en brons, wördt veule gebruuk van emeuken.

Een köppel belangrieke toepassings van keuper bint:

keuperdraod en 't gebruuk daorvan in spolen veur elektromotors, ginnerators en elektromagneten
muntgeld
keunstwarken en staandbielden, allewal die miest van brons bint. In 't Vrijheidsbield zit negentigduzend kilogram keuper
magnetrons in magnetronnaovends
elektrische circuits
meziekinstermenten
geveldielen van gebouwen (waoronder dakbedekking)
koelers (heat pipes) veur videokaorten, processors en aandere halfgeleidercomponenten
waterleidings
(olde) brouwketels in brouwerijen

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.