Bron bekyken van Grunnen (provìnzie)

{{Etelazie}} {{Portaol|Portoal:Grunnen|Portoal:Grunnen}}
{{Provinzietabel
| noam = Provìnzie Grunnen
| vlageofbeelden = [[Bestaand:Flag of Groningen.svg|125px|border|Provinzievlage]]
| woapenofbeelden = [[Bestaand:Groningen (province) coa.svg|130px|Provinziewoapen]]
| körtnoam = Grunnen
| heufdstad = [[Grunnen (stad)|Grunnen]]
| religie = [[Protestantisme|Protestant]] 18%<br />[[Rooms-Katholieke Karke|Katholiek]] 4,6%<br />[[Islam|Moslim]] 2,5%
| religiejaor = 2005
| volkslaid = [[Grönnens Laid]]
| opprange = 2.955,18
| opp = 2.315,86
| woateropp = 639,32
| inwoners = 596.075
| doatum = jan 2023
| bevolkensdichtte = 257
| breedtegroad = 53/13//N
| lengtegroad = 6/24//E
| region= NL-GR
| ofbeelden = Groningen position.svg 
| webstee = [https://www.provinciegroningen.nl/ www.provinciegroningen.nl]
}}
[[Bestaand:P01-GR-positiekaart2-gemlabels.png|275px|thumb|Grunnen]]

'''Grunnen''' (ook: ''Grönnen'' of verhollaandst ''Grunningen'', [[Westlaauwers Frais|Frais]]: ''Grinslân'', [[Nederlaands]]: ''Groningen'') is n [[Pervincie|provìnzie]] in t noorden van [[Nederlaand]] mit sikkom 596.000 inwoner (2023) en het as [[heufdstad]] mitzulfde noam  [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]].

Grunnen grìnst in t noorden aan de [[Waddenzee]], in t noordoosten aan  inhammen [[Ems (revier)|Ems]] en [[Dollert]], in t oosten aan [[Oostfraislaand]] ([[Nedersaksen|Leegsaksen]], [[Duutslaand]]), in t zuden aan [[Drenthe|de Drìnt]] en in t westen aan [[Fraislaand]].

Bie  provìnzie heuren drij leutje [[Waddenaailanden]]: [[Röttemeroog|t Oog]], [[Röttemerploat|De Ploat]] en [[Zuderdunen]]. Aal drije binnen onbewoond deur mìnzen, môr binnen n parredies veur vogels en zeehonden. Noar dizze Waddenaailanden worden joarleks n aantal moalen [[wadlopen|wadlooptochten]] organiseerd.

== Algemain ==
Provìnzie wordt ook wel ''Stad en [[Ommelanden]]'' nuimd, omdat ien vrouger tied  [[Grunnen (stad)|Stad]] (oorspronkelk [[Nedersaksisch|Saksisch]]) en t omliggend plattelaand (oorspronkelk [[Freeske taaln|Frais]]) laange tied in onmin leefd hebben. De drij historische Ommelanden binnen [[Hunzego]], [[Fivelgo]] en t [[Westerkertaaier]]. De [[Ommelanden]] en t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] waren tot [[15e eeuw|15e aiw]] grotendails Fraistoaleg. De Stad, t [[Gerecht (streek)|Gorecht]] en [[Westerwoolde (streek)|Westerwolde]] waren Leegsaksisch. Nou wordt sikkom overaal in Ommelanden [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] [[dialekt]]en proat. Allend in  dörpen [[Moarem]], [[De Wilp]] en [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] in t Westerkertaaier wordt nog [[Westlaauwers Frais|Frais]] proat.

Der binnen vaaier [[Stad (woonstee)|steden]] in de provìnzie: [[Grunnen (stad)|Grunnen]], [[n Daam]], [[Winschoot]], [[Delfziel]].

Grunnen is noa [[Drenthe]], [[Frieslaand|Fraislaand]] en [[Zeelaand]]  provìnzie mit minst aantal ienwoners van Nederlaand, met 246 inwoner per km².

== Geogroafie ==
t Noordoosten van  provìnzie grìnst aan t [[Ems (revier)|Ems]]-[[Dollart]] [[estuoariom]]. In  streek om en bie dit estuoariom is inloop van  tied  bult grond biekommen. Omgeevm wordt veural kenmaarkt deur herenboeren mit schiere kapitoale [[Boerderieje|stees]] en leutje aarbaidershoeskes der noast. Naargnswoar in Grunnen was t verschil tuzzen riek en aarm zo groot as in dit Oldambtster west. Vandoar ook dat der juust in t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] n [[kommunisme|kommunistische]] partij ontstoan is. Dizze was tot 2006 aan tou  grootste partij in de gemainteroad van gemainte [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]].

[[Ofbeelding:Reitdiep Dorkwerd1245.jpg|right|250px|thumb|Het [[Raitdaip]] bie [[Dörkwerd]] ]]
Onder t westelke dail van dit gebied (Fivelgo), ligt n grode [[eerdgas]]bel dij lèste joaren oereg leeg wordt. Hai is bie [[Slochter (dörp)|Slochter]] vonden en drogt den ook de noam ''Slochteren''. t Is nait zo dat de gasbel zoch allend bie Slochter bevindt. Hai rekt zoch grofweg oet van [[Hoogezaand]] tot [[n Daam]] en van [[Middelstom]] tot [[Noordbrouk]] tou. t Vermindern van de drok in de ondergrondse eerdloagen zòrgt terveur dat grond zakken dut.

t Zuudoosten, de [[Veenkolonien]], was oorspronkelk n oetstrekt [[Vene (grondsoorte)|hoogveengebied]] dat vanôf  [[17e eeuw|17e aiw]] ontklaind en in kultuur brocht worden is. Oet dij tied resteert n oetgebraaid stelsel van [[knoal (woaterweg)|knoalen]]. Traditsjoneel wörren hier veural fabriekseerdappels verbaauwd. Tegenswoordeg binnen der nog môr drij [[AVEBE]]-febrieken over, woarvan  ainege verwaarkensfebriek bie [[Troapelknoal]] staait.

Oostelk van de Veenkolonien en t Oldambt ligt [[Westerwoolde (streek)|Westerwolde]], n streek op zaandgrond. Hier ligt t hoogste stee van Grunnen, de [[Hassebaarg]]. Dizze streek wordt kenmaarkt deur n glooiend laandschop mit veul bozzen en [[neander]]rivierkes.

Ook t [[Westerkertaaier]], in t westen van t provìnzie, ligt op n laange zaandrog. Dit is n oetloper van de [[Hondsrog]]. t Het wat laandschop betreft veul van de [[Friese Woolden|Fraise Wolden]].

In t noorden van t Westerkertaaier wordt t laandschop kenmaarkt deur [[wierde (toponiem)|hoogten]].

[[Grunnen (stad)|Stad]] en [[Hoaren (Grunnen)|Hoaren]] binnen ontstoan op de Hondsrug. Dit verkloart ook de hoogteverschillen in Stad.

Ook t [[Hoogelaand]] is, zo as de noam al vermouden dut, n hogergelegen streek. As man t over t Hoogelaand het, prat man ook voak over ''doar bie de diek''. Dit komt deurdat de [[dieken]] dizze streek beschaarmen en ontstoan loaten hebben.

De belangriekste knoalen in de provìnzie binnen t [[Raitdaip]], t [[Van Starkenbörgknoal]], t [[Emsknoal]], t [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]] en t [[Winschoterdaip]].
Revierkes in t gebied binnen t Raitdaip, oetgroaven en liektrokken tot n knoal, de [[Laauwers]] en de [[Westerwoldse Oa]] dij tin zuden van [[Weskenhoezen]] de [[Ruten Oa]] nuimd wordt.

== Geschiednis ==
[[Ofbeelding:Grönnen koart.jpg|thumb|220px|right|Koart van Grunnen mit de [[Oldambtsters]]e noamen]]
De geschiednis van de provìnzie Grunnen is veur n groot dail t prozes woarbie de Stad in de run van de joaren aal meer de macht kreeg in de [[Ommelanden]]. Doar veur ligt nog n periode woarin t grootste dail van de provìnzie ain gebied vörmde mit t noaberske [[Frieslaand|Westerlaauwers Fraislaand]] en [[Oostfraislaand]]. t Was n gebied dat t maiste vot haar van de tegenswoordege [[Waddenzee]]. Bie [[eb]] vuil t dreug, bie [[vloed|vloud]] ston t grotendails onder woater. In dat kwelderlaandschop was vaste bewonen allendeg meugelk op [[wierde (toponiem)|wierden]] en [[taarpen]].

De vondst van n [[hunebed]] bie [[Noordloaren]] verwist noar t feit dat de bewonensgeschiednis op zien minst terugge gaait tot de [[staintied]]. De vondst van n verzonken hunebed bie [[Delfziel]] is n aanwiezen dat dij bewonen zoch nait allend bepaarkte tot t grìnsgebied mit [[Drenthe|de Drìnt]].

De eerste bekende vermelden van t Stad Grunnen dateert oet 1024. De Stad was dou in elk geval nominoal bullen van de [[bisschop]] van [[Aartsbisdom Utrecht|Oetrecht]]. Aannomen wordt dat Stad oorspronkelk n Drìnts esdörp was, môr der binnen ook aanwiezens dat Stad dails bewoond wuir deur [[Friezen (volk)|Fraizen]]. t Saksische karakter het in elk geval de overhaand kregen.

De Stad haar oorspronkelk ainege konkurrentsie van [[n Daam]], môr noadat de Stad der in sloagd was om t [[stoapelrecht]] te verwaarven was de dominante positsie vestegd. De invloud van de Stad dijde vlot oet. t Toppunt van heur macht beraaikte de Stad aan t ìnde van de [[15e eeuw|15e aiw]], dou heur invloud tot wied in de tegenswoordege provìnzie [[Frieslaand|Fraislaand]] rekde, woarbie allend [[Franeker|Froaneker]] zok tegen Stad verzette. In summege dailen van de provìnzie, mit noam in t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] en [[Westerwoolde (streek)|Westerwolde]] was de Stad oetìndelk ook formeel boas.

De haile provìnzie nam de toal van de Stad over, môr behuil n aantel Fraise woorden en oetdrukkens.

In de tied van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Republiek]] was de gangboare aanduden veur Grunnen [[Stad en Lande|provìnzie Stad en Lande]]. Dij volgorde was gain touval. De heerschoppij van de Stad over grode dailen van de provìnzie ìndegde in bestuurleke zin noa de [[Franse tied (Nederlaand)|Franse tied]]. Dou wör de tegenwoordege provìnzie insteld woarbinnen de biezöndere positsie van de Stad formeel ôfschaft wör. De Stad bleef nog wel aigender van grode dailen van t Oldambt, Westerwolde en de Veenkolonien. Doar kwam pas n ìnde aan in de tachtiger joaren van de [[20e eeuw|20e aiw]] deur gemaintelke herindailen.

== Vlaag en woapen ==
[[Ofbeelding:Groningen coa.svg|right|Woapen van Grunnen]]
t [[Waopen (heraldiek)|Woapen]] van de provìnzie Grunnen is offisjeel vaststeld in [[1947]]. t Dateert al oet de [[16e eeuw|16e aiw]]. t Is tot staand kommen noadat de Stad en de Ommelanden, noa de [[Reduksie van Grunnen|reduksie]] van de Stad in [[1594]] verainegd wörren as ain gewest. t Woapen is den ook n kombinoatsie van t woapen van de Stad en t woapen van de Ommelanden.

In t eerste en daarde kertaaier staait t woapen van Stad. Hiermit worden de gebieden symboliseerd dij direkt onder t bestuur van de Stad vuilen ([[Gerecht (streek)|t Gorecht]], baaide [[Oldambt (streek)|Oldambten]], [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] en [[Westerwoolde (streek)|Westerwolde]]). t Wordt vörmd deur n golden schild mit doarin de Duutse oadler mit twij koppen en de vlaag van de Stad as schild.

In t twijde en vaaierde kertaaier staait t woapen van de [[Ommelanden]]. Dit bestaait oet n sulvern schild mit drij blaauwe banden en 11 rooie haarten. De drij baalken stoan veur de drij Ommelanden, [[Hunzego]], [[Fivelgo]] en t [[Westerkertaaier]]. De 11 rooie haarten verwiezen noar de 11 onderkertaaieren.

t Woapen wordt dekt deur n golden kroon van vief bloader en vaaier poarels. t Wordt aan weerszieden vastholden deur n golden laiw as symbool van de [[Nederlaand|Nederlanden]].

[[Ofbeelding:Flag Groningen.svg|130px|right|Vlage van Grunnen]]
De provìnzjoale vlaag is vaststeld in [[1950]]. Ook de vlaag verwiest noar Stad en Ommelanden. De rooie en blaauwe houkvlakken verwiezen noar de kleuren van de Ommelanden, t zìntroale gruine kruus verwiest noar de zìntroale positsie van de Stad.
{{Heufdartikel|Vlage van Grunnen|gos}}

== Kultuur ==
=== Toal ===
In de provìnzie Grunnen wordt [[Grunnegs]] proat, dat n dialekt is van de [[Leegsaksisch]]e streektoal. Op de maiste ploatsen sprekt man meer Grunnegs as [[Nederlaands]]. t Dialekt onderschaaidt zoch van de aander Leegsaksische dialekten deur zien aksìnt, dat nait op t [[Duuts]] of t [[Nederlaands]] liekt. Ook de woordenschat is deur Fraise invlouden aans as dij van de aander Leegsaksische dialekten.

=== Volksbrukens ===
[[Ofbeelding:Landschap Westerwolde.jpg|right|250px|thumb|Landschap van [[Westerwoolde (streek)|Westerwolde]] ''foto: Jacqueline Kuil''. [http://www.rtvnoord.nl/groningeninbeeld/index.asp ''Foto's van Groningen''] ]]
Typisch Grunnegse volksgebruken binnen ''[[neutenschaiten]]'', ook ''op e gorre'' of ''neutjeriegjern'' nuimd, [[kinken]] en [[kaaibakken]].

Ook wordt der in ploatsen as [[Troapel]] en [[Kloosterboeren]] [[karnevaal]] vierd. Op t Hoogelaand wordt hier en doar nog n [[maaiboom]] "plant". Liek as in [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] en dailen van [[Drìnthe]], wordt der op 11 novìmber laangs de deuren lopen veur [[Sint-Maarten (feest)|Sunt-Meerten]]. In t dörp Troapel wordt elk joar [[Middelaiws Troapel]] vierd om t 14e aiwse [[klooster]] hìn.

t Stad viert op [[28 augustus|28 augustes]] [[Grunnegs ontzet]] (ook ''Bommenberend'' nuimd). Dit wordt vierd mit n sportevenemìnt, meziek en n [[kaarms]]. Vierd wordt dat de Stad, op 28 augustes 1672 (veur de Gregorioanse kalìnder 17 augustes), won van de bisschop van Munster, [[Berend van Goalen]] (Bommenberend), dij Stad onder vuur huil.

In [[Westerwoolde (streek)|Westerwolde]] viert man in ploatsen as [[Onstwedde]] en [[Jipsenhoezen]] op [[21 dezember|21 december]] Sunt-Thomas. Op dizze körtste dag van t joar worden de kwoaie gaisten verjoagd deur op [[midwinterhoorn|midwinterhörns]] te bloazen. Op 6 jannewoari, [[diekoningen|drijkeunens]], gongen kinder vrouger laangs de deuren om slik te ontvangen van de bewoners. Tegenswoordeg wordt dit binoa tot hailmoal nait meer doan.

=== Eterij en Drinkerij ===
Typisch Grunneger lekkernijen binnen: 
* '''Spekdikken'''. Dikke rogge pankouken mit metwôrst en spek. Zai worden veural om en bie nijjoar eten en worden ook moakt in [[Oostfraislaand]], môr hebben doar n aander smôk as de Grunnegse.
* '''Boerenjongen en boerenwichter'''. Boerenjongen is braandewien mit keneel en rozinen. Boerenwicht is t zölfde allend den mit aprikosen in stee van rozinen. Boerenjong is ook de noam veur n leutje Grunnegs metwôrstke dij oorspronkelk oet Westerwolde komt.
* '''Grunneger Knieperkes en Rolletjes'''. Knieperkes binnen zuite koekies môkt mit n kniepiezer, vandoar de noam knieper. Zai worden ook moakt in Drìnthe en Overiesel, môr hebben n zuitere smoak. Rolletjes binnen oprolde kniepers en binnen typisch Grunnegs.
* '''Haardstoet en schoten'''. Haardstoetjes binnen witte, platte, ronde en haarde stoetjes. Ze worden allend in Grunnen verkocht bie ambachtelke bakkerijen. Schoten binnen laangwaarpege kadetten oet Grunnen, môkt van melkdeeg.
* '''Oalwief'''. Oalwief is n typisch Grunneger lekkernij. t Is n soort ontbijtkouk, môr wordt maisttieds eten bie de middagkovvie. t Is n soort van de Grunneger kouk, woar man ook weer aander soorten van het zo as t sukerkouk.
* '''Povvert'''. n Hoge, ronde cake mit rozinen en gember der op.
* '''Grunneger mostert, mostertsoep en mostertsaus'''. Grunneger mostert is n pittege mostert mit haile mostertzoaden der in. Hiermit wordt ook mostertsoep en mostertdipsaus môkt. Mostertdipsaus wordt dipsaus nuimt omdat der mit eerdappels in dipt wordt.

=== Kultureel aarfgoud ===
t Kultuurhistorische aarfgoud van de provìnzie wordt vörmd deur [[Börg]]en (verstaarkte laandhoezen, zo as de [[Fraeylemabörg]] in Slochter) en veule olle dörpskìrken, dij voak mit de bieheurende dörpskernen op [[wierde (toponiem)|wierden]] stoan. Aan de Duutse grìns liggen de vestendörpkes [[Boertang]], [[Schaanze|Nijschaanze]] en [[Olschaanze (Grunnen)|Olschaanze]].

Wieders is n groot kultureel zentrum van de provìnzie t [[Grunneger Museum]]. De olle grieze [[Martinitoren]] van de middelaiwse [[Martinikìrk]] is de trots van [[Grunnen (stad)|Stad]] en [[Ommelanden|Ommelaand]].

=== Toerisme ===
t Kultureel aarfgoud en aander zainsweerdegheden as t Naasjonoalpaark [[Laauwersmeer]], de [[Hortus]] in Hoaren en de natuur in [[Westerwoolde (streek)|Westerwolde]] vörmen de belaankriekste rezens veur toeristen om noar de provìnzie Grunnen te kommen.

== Gemaintes ==
{|
|
# [[De Pekel]]  (''Pekela'')  
# [[Emsdelta]] (''Eemsdelta'')
# [[t Hoogelaand]] (''Het Hogeland'') 
# [[Knoal (gemainte)|Knoal]] (''Stadskanaal'')  
# [[Midden-Grunnen]]  (''Midden-Groningen'')  
|<ol start="6">
<li> [[Oldambt (gemainte)|Oldambt]]
<li> [[Grunnen (gemainte)|Stad]]  (''Groningen (stad)'')  
<li> [[Veendaam (gemainte)|Veendaam]]  (''Veendam'')  
<li> [[Westerkertier (gemainte)|Westerkertier]]  (''Westerkwartier'')  
<li> [[Westerwoolde (gemainte)|Westerwoolde]]  (''Westerwolde'')</ol>
|
|}

== Bestuur ==

=== Provinzjoale Stoaten ===
De [[Provinzjoale Stoaten]] binnen veur t lèst kozen in 2023.

{| BORDER="0"
|-
|
{| class="wikitable sortable" style="float:left; margin-right:2em;"
!colspan="13"| Uitslag Stoatenverkiezingen 2003-2023 <ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen?s=Provinciale+Staten&v=2003&t=2023 Verkiezingen Provinciale Staten 2003-2023], Kiesraad</ref>
|-
! valign=top rowspan=2 | '''Partei''' || colspan=2 align=center | '''2003''' || colspan=2 align=center | '''2007'''|| colspan=2 align=center | '''2011'''|| colspan=2 align=center | '''2015''' || colspan=2 align=center | '''2019''' || colspan=2 align=center | '''2023'''
|-
! '''stemmen in %'''|| '''zetels''' || '''stemmen in %'''|| '''zetels'''|| '''stemmen in %'''|| '''zetels'''|| '''stemmen in %'''|| '''zetels''' || '''stemmen in %'''|| '''zetels''' || '''stemmen in %'''|| '''zetels'''
|-
| [[BBB]]
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | 23,5 || align=right | 12
|-
| [[PvdA]]
| align=right | 33,8 || align=right | 20
| align=right | 26,2 || align=right | 12
| align=right | 24,9 || align=right | 12
| align=right | 12,3 || align=right | 6
| align=right | 12,0 || align=right | 5
| align=right | 10,0 || align=right | 5
|-
| [[GL]] 
| align=right | 8,4 || align=right | 5
| align=right | 7,6 || align=right | 3
| align=right | 7,2 || align=right | 3
| align=right | 6,5 || align=right | 3
| align=right | 12,5 || align=right | 6
| align=right | 9,7 || align=right | 5
|-
| [[CU]]
| align=right | 7,5 || align=right | 4
| align=right | 10,3 || align=right | 4
| align=right | 7,6 || align=right | 3
| align=right | 8,8 || align=right | 4
| align=right | 9,5 || align=right | 4
| align=right | 6,3 || align=right | 3 
|-
| [[Groninger Belang]]
| align=right | || align=right |
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | 6,6 || align=right | 3
| align=right | 7,3 || align=right | 3
| align=right | 6,0 || align=right | 3
|-
| [[VVD]] 
| align=right | 13,4 || align=right | 7
| align=right | 11,7 || align=right | 5
| align=right | 13,2 || align=right | 6
| align=right | 9,2 || align=right | 4
| align=right | 8,5 || align=right | 4
| align=right | 5,7 || align=right | 2
|-
| [[SP]] 
| align=right | 6,0 || align=right | 3
| align=right | 15,9 || align=right | 7
| align=right | 12,8 || align=right | 6
| align=right | 16,2 || align=right | 8
| align=right | 8,7 || align=right | 4
| align=right | 5,5 || align=right | 2
|-
| [[D66]]
| align=right | 4,0 || align=right | 2
| align=right | 2,6 || align=right | 1
| align=right | 7,8 || align=right | 3
| align=right | 9,7 || align=right | 4
| align=right | 6,6 || align=right | 3
| align=right | 5,4 || align=right | 2
|-
| [[PvdD]]
| align=right | || align=right | 
| align=right | 2,2 || align=right | 1
| align=right | 2,1 || align=right | 1
| align=right | 3,8 || align=right | 2
| align=right | 4,1 || align=right | 1
| align=right | 5,0 || align=right | 2
|-
| [[PVV]]
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | 7,7 || align=right | 3
| align=right | 8,0 || align=right | 3
| align=right | 6,0 || align=right | 2
| align=right | 4,7 || align=right | 2
|-
| [[CDA]] 
| align=right | 20,9 || align=right | 12
| align=right | 19,4 || align=right | 9
| align=right | 12,0 || align=right | 5
| align=right | 11,3 || align=right | 5
| align=right | 8,1 || align=right | 3
| align=right | 4,1 || align=right | 2
|-
| [[Volt]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 3,8 || align=right | 1
|-
| [[Partij voor het Noorden]] 
| align=right | 3,6 || align=right | 2
| align=right | 3,6 || align=right | 1
| align=right | 3,2 || align=right | 1
| align=right | 2,1 || align=right | 1
| align=right | 4,1 || align=right | 2
| align=right | 2,9 || align=right | 1
|-
| [[FVD]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 10,2 || align=right | 5
| align=right | 2,4 || align=right | 1
|-
| [[JA21]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 1,7 || align=right | 0
|-
| [[50+]]
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | 1,5 || align=right | 0
| align=right | 2,0 || align=right | 0
| align=right | 2,2 || align=right | 1
| align=right | 1,4 || align=right | 0
|-
| [[SGP]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 1,1 || align=right | 0
|-
| [[DENK]]
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | 0,4 || align=right | 0
| align=right | || align=right | 
|-
| [[LPF]]
| align=right | 1,6 || align=right | 0
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
| align=right | || align=right | 
|-
| overig
| align=right | 0,8 || align=right | 0
| align=right | 0,5 || align=right | 0
| align=right | || align=right | 
| align=right | 3,7 || align=right | 0
| align=right | || align=right | 
| align=right | 0,7 || align=right | 0
|-
! Opkomst
! align=right | 55,5 || align=right |
! align=right | 51,0 || align=right |
! align=right | 58,2 || align=right |
! align=right | 53,0 || align=right |
! align=right | 56,1 || align=right |
! align=right | 62,5 || align=right | 
|-
! Totoal
! align=right | || align=right | 55
! align=right | || align=right | 43
! align=right | || align=right | 43
! align=right | || align=right | 43
! align=right | || align=right | 43
! align=right | || align=right | 43
|-
|}
| width="50" |
|
|
|}

=== Deputeerde Stoaten ===

t Bestuurliek zìntrum van de provìnzie is vaastegd in t historische provìnziehoes aan t [[Martinikìrkhoof]] in t Stad Grunnen. Grunnen wordt bestuurd deur n kollege van BBB, PvdA, CU en Groninger Belang.<ref>[https://www.provinciegroningen.nl/bestuur-en-organisatie/gedeputeerde-staten/ Gedeputeerde Staten], provincie Groningen</ref>

Noast Kommissoares van de Keunegin [[René Paas]] (CDA), bestaait t kollege oet:

* Henk Emmens - BBB
* Susan Top - BBB
* Tjeerd van Dekken - PvdA
* Johan Hamster - CU
* Bram Schmaal - Groninger Belang

== Hìnwiezen ==
<references/>

== Boetende hìnwiezen ==
* [http://www.provinciegroningen.nl/ Offisjeel webstee van de provìnzie Grunnen]
* [http://www.groningen.nl/ VVV Grunnen]
* [http://www.rtvnoord.nl/ Regionoale radio- en tvomroup, mit fotos van Grunnen]
* [https://web.archive.org/web/20220622184603/https://www.plaatsengids.nl/groningen-provincie Groningen (provincie)], Plaatsengids
* [https://allecijfers.nl/provincie/groningen/ Statistieken provincie Groningen], AlleCijfers

{{GrunnegerOmmelanden}}
{{GemaintesGrunnen}}
{{NederlaandsePrevinsies}}
{{Dialekt|gos|[[Oldambtsters|Oldambt]]}}

[[Kategorie:Grunnen| ]]