Bron bekyken van Drenthe

{{Pervincietabel
| titel          = Pervincie Drenthe
| vlag           = Flag of Drenthe.svg
| waopen         = Drenthe wapen.svg
| kaort          = Drenthe position.svg
| taolen         = [[Nedersaksisch]] ([[Drèents]], [[Sallaands]], [[Stellingwarfs]], [[Grunnegs]]) en [[Nederlaands]]
| heufdstad      = [[Assen]]
| geleuf         = [[Protestantisme|Protestants]] 35% <br /> [[Rooms-Katholieke Karke|katholiek]] 8%
| volksleeid     = [[Mien Drenthe]]
| opprange       = 2.680,39
| opp            = 2.632,67
| opp_waoter     = 47,73
| inwoner_totaol = 502.051
| inwoner_totaol_jaor = jan 2023
| bevolkingsdichtheid = 191
| breedtegroad   = 52/59//N
| lengtegroad    = 6/33//E
| region         = NL-DR
| webstee        = [https://www.provincie.drenthe.nl www.provincie.drenthe.nl]
}}
[[Bestaand:Prov-Drenthe-OpenTopo.jpg|275px|thumb|Drenthe]]
{{Portaol|Portaol:Drenthe|Portaol Drenthe}}
'''Drenthe''' is een [[Nederlaand]]se [[pervincie]], legen in 't noordoosten van 't laand. Grofweg grenst 't in 't noorden an de pervincie [[Grunnen (provinzie)|Grunnen]], in 't oosten an [[Duutslaand]], in 't zuden an de pervincie [[Oaveriessel|Overiessel]] en in 't westen an de pervincie [[Frieslaand|Freeislaand]]. De heufdstad is [[Assen]]. Drenthe steeit veural bekend om zien [[hunebed]]den. De dialecten die as ze in Drenthe praot, heurt bij 't [[Nedersaksisch]] en wordt mit menare [[Drèents|''Drèents'', ''Drents'', ''Dreints'' of ''Drints'']] nuumd.<ref>Tissing, Jan (red.) (1992), ''Zakwoordenboek Drents-Nederlands Nederlands-Drents'', Assen: Stichting Het Drentse Boek</ref> Drenthe hef zo'n 502.000 inwoners (2023).

== Geschiedenis ==
De eerste vermelding van Drenthe is vunden in een document oet 't jaor [[820]] waorin praot wordt van ''Pago Treanth'' dat steeit veur 't ''gewest Drenthe''. Wat de naom te betiekenen hef, is niet hielemaol dudelijk: meugelijk was 't 't derde gebied van 't [[bisdom Utrecht]], zoas Twente (''Tuihanta'') 't twiede was. Oet archiefstukken in 't Drents Archief blik dat in [[1024]] en [[1025]] over Drenthe as [[graofschap]] sproken wordt.

Tot [[1405]] beheurde de stad [[Grunnen (stad)|Grunningen]] ok tot 't graofschap Drenthe, dat wieder bij dezölfde grenzen had moet hebben as noe. 't Graofschap zölf heurde op zich weer bij 't [[Oaversticht]]. Over de grenzen in de veenstreken is tussen Drenthe en de anliggende laanden herhaoldelijk geschil west, deurdat in de veengrond de oprichte grensstenen of -paolen vortzakten en zo de toestaand dubieus wör.

In [[1046]] gaf keizer [[Hendrik III]] 't graofschap an bisschop [[Bernoldus]] van [[Sticht Utrecht|Utrecht]]. In [[1227]] versleug een legertien van Drentse boeren onder leiding van Rudolf van [[Coevern]] 't ruterleger van de [[bisschop]] in de [[Slag bi'j Aone|Slag bij Aone]], deur de peerden een [[moor|moeras]] in te lokken. 't Volgende jaor herstelde de neie bisschop zien gezag over de Drenten.

Hoewel Drenthe zien eigen staoten (Ridderschap en Eigenarfden) erkenden, erkenden de '''[[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Republiek van de Zeuven Vereeinigde Nederlaanden]]''' Drenthe niet as riek genog en zag 't as een winningsgewest, waorover de [[Staoten-Generaol]] 't bestuur mos anstellen. Pas bij de oprichting van 't Keuninkriek wör de situatie dudelijk: Drenthe wör een echte [[pervincie]].

== Bevolking ==
Hieronder steeit een tabel mit de plaotsen in Drenthe mit de meeste inwoners. De ciefers kommen van 1 jannewaori 2022.<ref>Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref>

{| class="wikitable"
!'''Nr.'''||ALIGN="left"|'''Plaotsnaom'''||'''Antal'''
|-
|ALIGN="right"|1||[[Assen]]|| 68.250
|-
|ALIGN="right"|2||[[Emmen (plaots)|Emmen]]|| 57.395
|-
|ALIGN="right"|3||[['t Oogeveine]]|| 40.174
|-
|ALIGN="right"|4||[[Möppelt]]|| 30.444
|-
|ALIGN="right"|5||[[Coevern]]|| 15.685
|-
|ALIGN="right"|6||[[Roon]]|| 14.574
|-
|ALIGN="right"|7||[[Klazieneveen]]|| 11.955
|-
|ALIGN="right"|8||[[Beilen]]|| 11.476
|-
|ALIGN="right"|9||[[Eel-Potterwold]]|| 10.849
|-
|ALIGN="right"|10||[[Zuudlaoren]]|| 10.116
|-
|ALIGN="right"|11||[[Emmer-Compascuum]]|| 7.765
|-
|}

== Gemeeinten ==
De [[pervincie]] Drenthe bestun oet 35 gemeeinten, mor nao de grootschaolige herindeeiling van 1998 bint der nog mor 12 over.

{| BORDER="0" cellpadding="20"
|-
|
# [[Aa en Hunze]]
# [[Assen]]
# [[Börger-Oring]] (''Borger-Odoorn'')
# [[Coevern]] (''Coevorden'')
# [[Emmen (gemiente)|Emmen]]
# [['t Oogeveine]] (''Hoogeveen'')
# [[Möppelt]] (''Meppel'')
# [[Midden-Drenthe]]
# [[Noordenveld]]
# [[Tynaorl (gemeeinte)|Tynaorl]] (''Tynaarlo'')
# [[Westerveld]]
# [[De Wolden]]
|
[[Bestaand:DrentheNumbered.png|300px|links]]
|}

== Bestuur ==

=== Provinciaole Staoten ===
De [[Provinciaole Staoten]] bint veur 't lest kozen in meert [[2023]]. Oetslag in Drenthe van de verkiezingen veur de Provinciaole Staoten:

{| BORDER="0"
|-
|
{| class="wikitable sortable" style="float:left; margin-right:2em;"
!colspan="13"| Oetslag Staotenverkiezingen 2003-2023 <ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen?s=Provinciale+Staten&v=2003&t=2023 Verkiezingen Provinciale Staten 2003-2023], Kiesraad</ref>
|-
! valign=top rowspan=2 | '''Partie''' || colspan=2 align=center | '''2003''' || colspan=2 align=center | '''2007'''|| colspan=2 align=center | '''2011'''|| colspan=2 align=center | '''2015''' || colspan=2 align=center | '''2019''' || colspan=2 align=center | '''2023'''
|-
! '''stemmen in %'''|| '''zetels''' || '''stemmen in %'''|| '''zetels'''|| '''stemmen in %'''|| '''zetels'''|| '''stemmen in %'''|| '''zetels''' || '''stemmen in %'''|| '''zetels''' || '''stemmen in %'''|| '''zetels'''
|-
| [[BBB]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 33,4 || align=right | 17
|-
| [[PvdA]]
| align=right | 36,5 || align=right | 19
| align=right | 27,2 || align=right | 13
| align=right | 26,5 || align=right | 12
| align=right | 15,2 || align=right | 7
| align=right | 14,1 || align=right | 6
| align=right | 9,4 || align=right | 4
|-
| [[VVD]]
| align=right | 18,0 || align=right | 9
| align=right | 16,8 || align=right | 8
| align=right | 19,0 || align=right | 9
| align=right | 15,2 || align=right | 7
| align=right | 13,1 || align=right | 6
| align=right | 7,7 || align=right | 4
|-
| [[CDA]]
| align=right | 23,9 || align=right | 12
| align=right | 21,2 || align=right | 10
| align=right | 14,6 || align=right | 6
| align=right | 14,4 || align=right | 6
| align=right | 10,6 || align=right | 5
| align=right | 5,9 || align=right | 3
|-
| [[GL]]
| align=right | 6,7 || align=right | 4
| align=right | 4,7 || align=right | 2
| align=right | 5,3 || align=right | 2
| align=right | 5,2 || align=right | 2 
| align=right | 8,3 || align=right | 4
| align=right | 5,6 || align=right | 2
|-
| [[PVV]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 9,8 || align=right | 4
| align=right | 10,9 || align=right | 5
| align=right | 7,1 || align=right | 3
| align=right | 5,2 || align=right | 2
|-
| [[CU]]
| align=right | 4,6 || align=right | 2
| align=right | 7,6 || align=right | 3
| align=right | 5,3 || align=right | 2
| align=right | 6,4 || align=right | 3
| align=right | 6,8 || align=right | 3
| align=right | 4,9 || align=right | 2
|-
| [[SP]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 12,3 || align=right | 5
| align=right | 9,7 || align=right | 4
| align=right | 12,6 || align=right | 5
| align=right | 6,5 || align=right | 3
| align=right | 4,8 || align=right | 2
|-
| [[PvdD]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 1,9 || align=right | 0
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 3,4 || align=right | 1
| align=right | 4,2 || align=right | 2
|-
| [[D66]]
| align=right | 3,8 || align=right | 2
| align=right | 1,9 || align=right | 0
| align=right | 6,2 || align=right | 2
| align=right | 9,9 || align=right | 4
| align=right | 5,7 || align=right | 2
| align=right | 3,8 || align=right | 1
|-
| [[FVD]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 13,5 || align=right | 6
| align=right | 3,0 || align=right | 1
|-
| [[Volt]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 2,9 || align=right | 1
|-
| [[Sterk Lokaal]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 3,6 || align=right | 1
| align=right | 4,1 || align=right | 1
| align=right | 2,8 || align=right | 1
|-
| [[JA21]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 2,4 || align=right | 1
|-
| [[50+]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 1,8 || align=right | 0 
| align=right | 4,0 || align=right | 1
| align=right | 3,7 || align=right | 1
| align=right | 1,3 || align=right | 0
|-
| [[SGP]]
| align=right | 0,3 || align=right | 0
| align=right | 0,4 || align=right | 0
| align=right | 0,5 || align=right | 0
| align=right | 0,8 || align=right | 0
| align=right | 0,8 || align=right | 0
| align=right | 1,0 || align=right | 0
|-
| [[OPD]] *
| align=right | 2,1 || align=right | 1
| align=right | 1,4 || align=right | 0
| align=right | 1,1 || align=right | 0
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 1,7 || align=right | 0
| align=right | || align=right | 
|-
| [[DENK]]
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 0,3 || align=right | 0
| align=right | || align=right |  
|-
| [[LPF]] **
| align=right | 2,1 || align=right | 1
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right |
| align=right | || align=right |  
|-
| [[Drents Belang]]/[[DOP]] ***
| align=right | 2,0 || align=right | 1
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right | 
| align=right |  || align=right |
| align=right | || align=right |  
|-
| overig
| align=right |  || align=right | 
| align=right | 4,8 || align=right | 0
| align=right | 0,1 || align=right | 0
| align=right | 1,8 || align=right | 0
| align=right | 0,6 || align=right | 0
| align=right | 1,7 || align=right | 0
|-
! Opkomst 
! 56,1 ||
! 51,2 ||
! 58,7 ||
! 51,0 ||
! 58,8 ||
! 66,4 ||
|-
! Totaol
! || 51
! || 41
! || 41
! || 41
! || 41
! || 43
|-
|}
| width="50" |
|
|
|}

'* OPD: Onafhankelijke Partij Drenthe<br/ >
'** LPF-fractie hernuumd tot OSD (Onafhankelijke Statenfractie Drenthe)<br/ >
'*** DOP: Drentse Ouderen Partij

=== Deputeerde Staoten ===
't Bestuurlijke centrum van de pervincie is vestigd in [[Assen]]. Drenthe wordt bestuurd deur een college van BBB, PvdA, VVD en CDA.<ref>[https://www.provincie.drenthe.nl/organisatie-bestuur/gedeputeerde-staten/ Gedeputeerde Staten], provincie Drenthe</ref>
Naost de Commissaoris van de Keunink [[Jetta Klijnsma]] (PvdA) besteeit 't College van [[Deputeerde Staoten]] oet:

Deputeerden:
* Egbert van Dijk - BBB
* Jisse Otter - BBB
* Yvonne Turenhout - PvdA
* Willemien Meeuwissen - VVD
* Henk Jumelet - CDA

== Toerisme ==
* [[Speulstad Oranje]]

== Nedersaksisch ==
* [[Grunnegs]]: ''t Drìnt''
* [[Tweants]]: ''Dreante''
* '''Overig:''' ''Drenthe''

== Verwiezings ==
<references/>

== Oetgaonde verwiezings ==
* [https://web.archive.org/web/20070830174205/http://www.drenthe.nl/drents/index.php Webstee van de pervincie Drenthe, in 't Drèents!]
* [https://web.archive.org/web/20060213183847/http://www.drentsetaol.nl/ Stichting Drentse Taol] (zeei ok: [[Stichting Drentse Taol]])
* [https://web.archive.org/web/20220622183505/https://www.plaatsengids.nl/drenthe Drenthe], Plaatsengids
* [https://allecijfers.nl/provincie/drenthe/ Statistieken provincie Drenthe], AlleCijfers

{{Drenthe}}
{{NederlaandsePrevinsies}}

[[Kategorie:Drèents artikel]]
[[Kategorie:Drenthe| ]]