Skandinavie

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Scandinavië")
Skandinavie

Skandinavie is en gebeed in Noordeuropa. Skandinavie kan up dree verskillende maneren benåderd wörden:

  1. As de puur geografiske beteykenisse van Skandinavie. Dit steyt gelyk an et skandinavisk skyreiland, dat vöär et groutste deyl besteyt üüt et skandinavisk gebargde. Dit ümvat: Noorweagen, Sweden en deylen van Noordfinland.
  2. As politik geheyl, bestånde üüt de landen: Dänemarken, Noorweagen en Sweden.
  3. As historisk en kultureel gebeed, bestånde üüt de lidståten van de Noordske Råd: Dänemarken, Finland, Ysland, Noorweagen en Sweden. In et däänsk, noorsk en sweedsk hit dit Norden (en in et finsk Pohjoismaat).

Meystentyds wördt de tweyde of de darde definity gebrüked.

Oorsprung[bewark | bronkode bewarken]

De term Skandinavie wördden vöär et eyrst gebrüked döär Plinius de Oldere (23-79) in de form Scadinauia en is wårskynlik eformd üüt de oorgermaanske samenstelling *skaþin (skade) en *awjō (-ouge, wat eiland bedüüdt). Disse beteykenisse sküült ouk achter lokale namen sou as et süüdsweedske landskap Skåne.

Landen in Skandinavie[bewark | bronkode bewarken]

By Skandinavie höyren de koaningryken Dänemarken, Noorweagen en Sweden. De oaverige noordske landen: Finland, Ysland en de Färöer, doon se der sums by vanweagen de nauwe historiske en kulturele banden mid de dree enöömde koaningryken.

In de taalkündige en kulturele sin wördt de definity van Skandinavie vake üütebreided mid alle gebeden wår se vrogger oldnoordsk pråtden en wår se nun noordgermaanske talen pråten.

Skandinaviske talen[bewark | bronkode bewarken]

De talen noorsk (bokmål en nynoorsk), sweedsk en däänsk wörden vake anedüded as de skandinaviske talen. Dit in teagenstelling töt de noordgermaanske talen, wår ouk et yslandsk en et färöösk under vallen. De talen lyken sou up mekare dat se underling verstånbår binnen. De term skandinavisk wördt ouk gebrüked vöär et noorsk, sweedsk en däänsk asof et eyne taal is, mär vöär skandinaviers selv is et vöäral de taal dee de lüde üüt de dree landen teagen mekare pråten. Dit kümt derup neader dat se der eigen taal heyl düdelik üütspreaken en de pår typiske woorden dee unik binnen vöär de eigen taal vordlåten. As dat unmöägelik is, dan vervangen se et woord vake döär en woord üüt de taal van de persoon wår as se mead pråten, of döär de engelske variant. Skandinavisk pråten is vöär de skandinaviers selv dan ouk arg unnatuurlik. Ouk et gøtudanskt van de Färöer en et däänsk dat in Ysland up skole eleyrd wördt, wörden eseen as skandinavisk.

Der binnen ouk en bült noordgermaanske en samiske dialekten. In Sweden wördt up summige plaatsen ouk wel finsk espröäken.

Et däänsk, sweedsk en noorsk binnen, vöäral wat woordvöärråd angeyt, in de Hansetyd slim beinvlöded döär et neadersassisk.

Üütgånde verwysingen[bewark | bronkode bewarken]

Wikimedia Commons Commons: Skandinavie - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.
Dit artikel is eskreaven in et westveluwsk, in de Nysassiske Skryvwyse.