Kasteel Amerongen
Kasteel Amerongen is n kasteel in de buurte van et darp Amerongen in de previnsie Utrecht. Et lig in de uterweerden van den Nederrien.
Geskiednis
[bewark | bronkode bewarken]In 1286 vrogen de breurs Henric en Diesderic Borre toostemming an graaf Floris V om bi-j et darp Amerongen n verstarkt hoes te bouwen. De breurs bunt de groandleggers van et noe ruum 700 joar olde kasteel. Et noageslacht van de breurs van Borre ging de geskiednis in met den name Borre van Amerongen. An de ene kante van et kasteel ligt de uuterweerden van den Nederrien en an de andere kante ne landrugge woar verkeer oaverhen ging. Vanof dizze plaetse konden zie de skeepvoart en et aandere verkeer toozeen. Umdat dit den Hartog van Gelre nen doorn in et oge was, veel hi-j in 1427 et kasteel an en verwoosten et. Et kasteel wödden noa dizze verwoosting groter en starker herbouwd. Doarnoa wodden et kasteel nog vaker an-evallen. Noadat de familie Borre van Amerongen was uut-estoarven kwam et kasteel in hende van verskillende adelleke families.
In 1672 wödden et kasteel deur de Fransen löäg-eplunderd en in braand estokken. Et umrengende park en boomgeerden wodden verneeld. Dreks hiernoa beslotten de toonmoalige eigenoaren, Godard Adriaan van Reede en Margaretha Turnor, tot den bouw van n indrökwekkend en stoatig hoes in classicistiesen barokstiel. Graaf Godard van Aldenburg Bentinck kreg et hoes in 1879 in hende. Umdat et hoes vanof de 19de eeuwe had löäg-estoan leet hi-j et opknappen. Hierveur reep hi-j de hulpe in van architekt Pierre Cuypers. Cuypers leet under andere de zoldering van de boavengalleri-je beskilderen, de etzale versiern en de gobelinkamer opni-j inrichten. Noa de verbouwing wol Bentinck et hoes inwendig mooi maken en de völle kunstschatten, dee hier vanof de 17de eeuwe noartoo waren ebracht, wier tot eur recht loaten kommen. In 1918 kwam den evlöchten Duutsen keizer Wilhelm II bi-j Aldenburg Bentinck op et kasteel wonnen, umdat hi-j uut Duutslaand evlöcht was. Hi-j hef 2 joar op Amerongen ewond. Doarnoa is hi-j noar Huus Doorn verhuusd.
Vanof 1977 is et kasteel Amerongen in hende van de stichting Utrechtse Kastelen. Et kasteel is nog helemoal in den toostaand zoas graaf Aldenburg Bentinck et achterleet noa zienen dood in 1940. Hierdeur is op kasteel Amerongen ne verzameling kunst en antiek te zeen in ne umgaeving dee de uutstroaling van n bewond hoes hef. Biezunder an et kasteel is de dobbele toogangsbrugge. De boavenbrugge was tot 1977 alleneg veur bezeukers van den eigenoar en den eigenoar zelf. Deur de boavenbrugge kwamen zie dreks in de halle, de underbrugge was veur de warkleu en et gewone volk. De underbrugge geet noar de kellers van et kasteel. Hier bunt de kökkens, veurroadkamers en de ruumten veur de warkleu.
 |
 |
Bewonners
[bewark | bronkode bewarken]- 1286 De breurs Borre
- Familie Van Hemerts
- Familie Van Swietens
- 1577 Godard Reede van Saesfeld
- Here Godard Adriaan baron van Reede
- 1878 Geslacht van Reede
- 1878 Grave Godard van Aldenburg Bentinck
- 1918 - 1920 Keizer Wilhelm II van Duutslaand wonden tiedelek op et kasteel
Vandage
[bewark | bronkode bewarken]Teggenwoordig is et kastele in gebruuk as museum. Bezookers künt in ne huusleke uutstroaling ne grote verzameling kunst en antiek bekieken. Et huus is nog net zo in-ericht as in 1940. Hiernoast wodt in de bi-jgebouwen van et kasteel ok feesten, optraedens en andere (bedriefs)toostaanden eholden. Ok könt der in de oranjerie trouweri-jen edoan wodden. Et beheurt tot den Top 100 der Nederlandse UNESCO-monnumenten.