Waadloupen

Group van waadleuper bie Pieterburen, Nederlaand.

Waadleuper in de Waddenzee bie Wilhelmshaven, Duutslaand.

Waadloupen (Dains: Vadehavsvandring, Nederlaans: wadlopen, West-Fraise dialekten: Waadrinnen en Duuts: Wattwandern) is ain dieverdoatsie in Nederlaand. De maisten van de Nederlanders wandelen op et wad of langs t wotter; dit kan zowaal over land as deur zai te doun wezen. In Noordwestduutslaand wördt ook nog wat waadlopen deur wegen dij nait meer deur modder bedekt binnen mit zaandveugeltjes as aindenköppen. Waadleupers binnen luu dij, mit hulp van een getijtoafel en in de periode dat t leegwotter is op et wotterscheidingsvlakte wandelen. Dit gebeurt veural tusken de Fraise vastelaandskuste en an 'e Fraise eilanden.

De Waddenzee, een gördel van de Noordzee, is goud past veur disse traditionele praktiek. Dails van disse ondaipe zee liggen veur t vastelaand in Nederlaand, tusken Fraislaand en de Fraise Eilanden; veur de kuste vaan Noordwest-Duutslaand.

In Nederlaand kinnen waadleuper van et vastelaand noar Terschelling, Ameland (mit de Waddeneilanden), Engelsmanploat en Skiermonnikoog wandelen. Waadlooproutes binnen bekìnd, moar nait an te roaden vanwege de innerlike gevoaren ('t juust paad is meuilik te vinden en/öf der zit onvoldounde foutmarge bie 'n timing) öf um de natuur zo mìn meugelk tou versteuren. Duutslaand können wandeloars op de Oost-Fraise eilanden Norderney, Baltrum (de greutste van t laand), Langeoog en Spiekeroog. Noord-Fraise Halligen Süderoog, Sudfall en Olaand können ook van et vastelaand reikt wörden. Ook de eilanden Föhr (Föhren) kin ainvoldig reikt worden via t vastlaand.Der is ook n verbinding tusken de eilanden Amrum en Föhr. Disse specifieke route is ain gids verplicht. Ain gids kin n hulpe binnen bie t plannen van de rais en het ook ziene eigen regels, zoas:

Denemarken kinnen wandeloars op de waadvlakte noar Mandø, Fanø en Langli wandelen.

Engelaand wördt dezelfde aktiviteit söms beoufend, maistal mit gebroek van verloaten leegtij-karrewegen dij eer deur peerdkarrenverkeer broekt weer. Bekindste tocht is de euverstaik van Morecambe Bay, woar begeleide wandelingen langs de route vaan elf kilometer deur ain gidsen wörden laidet deur n tiedige hoolder van et aiwenoolde kantoor King's Guide to the Sand. Aandere is The Broomway in Essex, n wiek an de rivier den 't bessemweg neumd wördt. Baide routes binnen gevoarlik en de wandelöars wörden maistal leid deur ervoaren gidsen.

Frankriek is t meugelik um euver de boai van Mont-Saint-Michel in Noormandië tou wandelen. As elders, is et sterk an te roaden um dit mit ain offisjele gids tou doun.

Waadloupen in Oost-Fraislaand, Duutslaand.

Raigels

Waadleupers, dij ien de modder loupen.

Nederlaand is waadloupen allain toustoan mit ain passende vergunning of oonder touzicht van n gelicentieerde gids, en allain op erkende routen. Nederlaand binnen Dijkstra's Waadleuptochten Pieterburen, et waadleupsintrum Fryslân in Holwerd en de Fraise Waadrinners organisoaties veur t opleiden van waadleupgidsen. 't Waadloupen is ain sport dij nog steeds deur n groot oantal leden wördt beoufend:

Houwaal de getijden in hail regelmoatige cycli veraanderen, kin aiderain makkelik ain verkeerd beeld van de toustaand kriegen en zich gauw ömringd vienden deur et stijgende wotter an alle zieden. Gids mout huurd wörden um mislukkingen tou veurkomen.