Verskil tüsken versys van "Nedersaksische skeeldwöarde"
Regel 364: | Regel 364: | ||
**''zearn'', ''zoern'' |
**''zearn'', ''zoern'' |
||
**''kreng'' |
**''kreng'' |
||
**''hapskeare'' |
|||
=== Watje, softie === |
=== Watje, softie === |
Versy up 14:20, 28 nov 2008
Op disse pagina stoat lellike wöarde. As oe det neet ansteet, of as oe det op ne bepoalde manere angrip of beleadigt, röd Wikipedia oe an um neet wieter te kiekn. Vuur n breed inzich in de völziedigheaid van Neersassiese wöarde, kiekt in t Nedersaksisch woordenboek |
Net as in aandere kultuurn is t in n Neersassiesn kultuur neet ongebroekelik um oew onvrea met verskeaidene zaakn oet te drukn in klurige, mear mangs ook meender froaie skeeldwöarde. Nöast det völle Hollaandse skeeldwöarde direkt beent oawer enömn, of an epast noar de Neersassiese oetsproake, is t Neersassies ook verskeaidene eegne wöarde "riek". n Belangriek oonderskeaid tusken t gebroek van skeeldwöarde in Hollaand en t Neersassiese gebeed is det n hoop wöarde in t leste gebeed ook as leefhebnd grepken bedoold köant wordn, dus duur t ene eande met t aandere te beneumn.
Disse pagina is verdeeld in verskeaidene weardn dee at in t Neersassiese gebeed (en feailik de hele Westerse wearld) vuur "fatsoenlik" wördt eheuldn. Leu of zaakn kriegnt n mear of meender slim skeeldwoard noar mate at ze van disse weardn ofwiekt.
Um n good beeld te geewn van de völziedigheaid, is dezelfde indelige an eheuldn as op t Neersassiese Wöardebook, dus ne vaste riege van de Neersassiese variaantn met öare versie van t Hollaandse begrip det boawn an steet:
Klookigheaid
Onnozele
- Neerlaands: onnozele
- Achterhooks:
- halven
- onwiezen
- kuuken (of zunnekuuken (letterlijk lieveheersbeestje), den lacht r völle bi-j)
- stommen hond
- achterlek schoap
- slimmen
- dollen
- Drèents:
- dom kuken
- driekwarter, halve (iene die as niet 100% is; eheurd op Ni'jlusen)
- Grönnegs:
- kloun
- kou
- Sallaands: koezn
- Stellingwarfs:
- Tweants:
- koezn
- dom deer
- kuukn
- halven
- döl, dölligen
- kuuläj
- sloaperd
- sloaptablette
- (jan)doedel
- Veluws:
- doedel (Nunspeet)
Persoonlike/hoesheuldelike verzörging
Dikke man
- Achterhooks:
- dikken
- vetten
- speknekke
- Drèents:
- dikke padde
- dikke proppe
- speknekke
- Grönnegs:
- kloede
- speknek
- Sallaans
- dikke padde
- Tweants:
- vetn, vetn bear, vetboarg, vetnekke
- spekharsens
- pafferigen
- boln
- stewigen (nog wal beskaafd)
- Oetroop: Wat ne (dikke) hoed!
- Veluws:
- dikke beer/bere
- dikzak
- dikbalg (Oldebroek, Wezep, Waopenvelde)
- dikbas (Oldebroek, Wezep)
- (dikke) pakzak(ke)
- dikke parre (Vaossen)
- (dikke) poemel
- dikkop (Loen)
- vetzak
- vetpens(e) (Une, Garder)
- vette beer (Vaossen)
- papkeel (Hoevelaken)
- op-eblaozen keel/man (Nunspeet, Epe, Attem)
- op-ezette keel (Garder, Lieren)
- pafferig dikke keel (Epe)
- opdruusderig persoon (Une)
- flinkerd (Lieren)
- braojer* (Apeldoorne)
- podde (Wenum Wiesel)
- wolfenbundel (Noordwest-Veluwe)
Dikke vrouw
- Nederlaands: dikke vrouw
- Achterhooks:
- motte
- pogge
- smoltvarken
- Drèents:
- dikke proppe
- Grönnegs:
- kloede
- speknek
- Tweants:
- motte
- vetn, vetboarg
- dikn
- mokkel
- moeke
- (dikke) tonne
- proppe (mear kort en dik)
- poas-äj (leu met n dik, roond gezichte)
- Oetsproake:zonn zo'j vuur de ploge zetn
- Veluws:
- dikke tante/meuje
- dikzak (Heerde)
- (dikke) pakzak(ke)
- dikke proppe (Apeldoorne)
- dikke tonne/tönne/todde
- (dikke) poemel
- dikongt (Bunsjoten)
- vies dik mins (Hoevelaken)
- vet wief (Speuld, Vaossen)
- vet varken (Nunspeet)
- vetlappe van een wief (Ugchelen)
- vetpens(e) (Une, Garder)
- best wief (Lieren)
- pafferig dik wief (Deelen)
- pafferig dikke vrouwe (Doospiek)
- opdruusderig persoon (Une)
- meiemokkel (Apeldoorne)
- meulepeerd (Nunspeet, Niekark)
- podde (Wenum Wiesel)
- stevige tante (Putten)
- klein knarregie(n) (Emst)
- dikke donder (Wezep)
- puddingbukse (Wezep)
Onverzorgd persoon
- Nederlaands: onverzorgd persoon, sloddervos
- Achterhooks:
- poetje
- viezen, smearigen ònzel
- Drèents:
- Grönnegs:
- swienhond (aigelks NL: viezerik)
- Törk (niet veul meer broekt om rassistische rezens)
- Sallaands:
- Stellingwarfs:
- Tweants:
- poesterigen, poesterdieks, -jannoa
- todderigen, todn
- smearigen
- smeardeer, -dodn, -fosn -törk/turk
- smiesterd
- viezn
- Veluws:
- schuddegavel (Nunspeet)
- smeerdeken (Nunspeet)
- slorhak (Putten)
- sloddervos, slorde(r)vos, slorrevos
- slodderfodse (Wezep, Attem)
- slodderfokse (Apeldoorne)
- slodderfoekse (Attem)
- slorkoent (Niekark)
- flodderhokse, slodderhokse (Epe)
- foekse (Attem, Heerde, Apeldoorne, Epe)
- sjoekse (Attem, Nunspeet, Vaossen)
- smoekse (Oldebroek, Wezep)
- slaterbokse (Apeldoorne)
- slons(e)
- flotse (Oldebroek, Wezep)
- roebuis (Une)
- tos (Bunsjoten)
Slordige vrouw
- Neerlaands: slordige vrouw
- Achterhooks:
- Drèents:
- voel wiefien (veur een slonterig vrouwgien)
- Grönnegs:
- bèlle
- Sallaands:
- Stellingwarfs:
- Tweants:
- doaje, doajakke
- torre
- slemiere
- sloffe
- hoaznfosker (letterlik ne vrouwe den at de sökke neet netjes opvoolt)
- Veluws:
- roelokke, roebokke (Nunspeet)
Verwijfde man
- Achterhooks: kwenne (letterlijk hermafrodiet, ok gebroekt veur ne umgeboudn transseksueel)
- Grönnegs: kirrelwief (al sègd as aine laank hoar het; LET OP: nait t zulfde as manwijf)
- Tweants:
- kwenne (zelfde as Achterhooks)
- miegerd
- drillerd (oold Riesns)
- fatje(n)
Drankgebruik
- Neerlaands: drankorgel
- Achterhooks:
- zoepoge
- zoeperd
- Drèents:
- zoeperd
- zoeplappe
- Grönnegs:
- zoeplappe (VEK)
- zoepsteern
- Tweants:
- zoeperd
- zoepzak
- zoeptorre
- zoepskute
- nathaals
- draankörgel
- tullepeter (ook jeunkns dee at noa öarn 10de nog op n doem doot)
- innemmer
- sloekerd
- Urkers:
- zeuplap
- barrel
- de spot van de naosie
- Veluws:
- zuper(d), zoeperd
- zeuper (Doospiek)
- zuuplap(pe), zoeplappe
- lap, zeuplap
- zoepschute (Wezep)
- zuupschute, zoeptodde (Apeldoorne)
- zuuptod(de) (Epe, Niekark)
- zoeptorre (Heerde, Une, Deelen, Attem, Apeldoorne)
- zatlap(pe) (Ugchelen, Klanenbeek)
- dronkelap (Garder)
- drankorgel (Harderwiek, Armelo, Apeldoorne)
- drinkebreur (Armelo, Niekark)
- drinker (Epe)
- alkeholist
- innemer (Apeldoorne)
- preuver (Garder, Niekark)
- pruverd (Attem, Epe)
- vrèterd (Terwolde)
- dronken kenonne (Wezep)
- dronken oele (Wezep)
- zoeplippe (Wezep)
- berry (Wezep)
Niet-lenig persoon
- Nederlands: stijve hark
- Grönnegs: stieve bukken
Riekdom
Arm persoon
- Nederlaands: arm persoon, pauper
- Grönnegs:
- törfsteker
- Oostfreisk:
- lattenhanger
- Tweants:
- birre-/biddeman (letterlik noar t Hollaands: bedelman)
Rijk persoon
- Nederlaands: rijk persoon, rijke stinkerd
- Drèents:
- bi'jvoeglijk naamwoord dik, beveurbield: een dikke boer (een rieke boer)
- Rieke kerels wördt wal op typische menieren beskreven, beveurbield: Daor leup hi'j now, een segaar in 't heufd. De segaar gef materiële welstand an.
- Grönnegs:
- maanze
- diknek
- potjekakker
- Oostfreisk:
- potjekakker
- potjeschieter
- töntjeschieter
- Woorden kommen van vrouger, dou heil Oostfreisland aarm was, oube Emden neit deur de koopluu dij doar woonde. Allein dij koopluu scheten in tönnen in stee van n gemak of n hoeske.
Ummegaank met aandere leu
Gierigaard
- Neerlaands: gierigaard, vrek
- Achterhooks:
- knieperd
- Drèents:
- knieperd
- Grönnegs:
- aarmhaart
- knieperd
- Sallaands:
- Stellingwarfs:
- knieperd
- Tweants:
- pinnaffel
- knieperd, kniepköttel
- kruidenier
- skraper(d)
- Veluws:
- centedrieter (Putten)
Inhalig persoon
- Neerlaands:
- Achterhooks:
- inhaaligen sloekerd, sloekhals
- Drèents:
- graoperd
- schraoperd, skraoperd
- Grönnegs:
- groapted
- streuper
- Stellingwarfs:
- graoperd
- schraoperd (uutspraoke: skraoperd)
- Veluws:
- gliehalze (Nunspeet)
Lomperik
- Drèents:
- knalpitte (eheurd op Ni'jlusen)
- Tweants:
- onbenul(ligen)
- dolbotter (in vuurtbeweagn, ook vuur weelde keender)
- (bear)osn
Achterbakse persoon
- Drèents:
- pienhond (eheurd op Ni'jlusen)
(Oude) bazige vrouw
- Neerlaands: tang
- Achterhooks:
- olde beaze
- olde meuje
- olde toeke
- Drèents:
- olde hekse
- Grönnegs:
- tantie (ook broekt bie lutje wichter)
- Tweants:
- pinne
- hekse
- snippe
- meuje (in t oolde Tweante beteeknt dit tante)
- (zoer)proeme
- zearn, zoern
- kreng
- hapskeare
Watje, softie
- Neerlaands: watje, softie
- Achterhooks: zeute(n)
- Grönnegs:
- schieterd (aigelks NL: bangerik)
- Tweants:
- zöadje(n)
- titje(n)
- butje(n)
- mietje
- pieperd (met nen langn -iej)
- dramtitte
- nöalerd
- drammerd
- Veluws:
- eenballer (Wezep)
Vuurkomn/lichamelike kenmoarkn
Grote oren
- Neerlaands: flapoor
- Grönnegs:
- Tweants:
- zeailoorn
- plietsie flapoor (Riesn)
Groot kakement
Lilliputter
- Nederlaands: lilliputter
Woarkhoolding
Lui
- Achterhooks:
- voe:len bok
- Tweants:
- lamlul
- loabaant (ook vuur eenn den at wat beloawt en t doarnoa neet dut, vgl. n Biebelsen Loabaant)
- voeln
- löj deer, ~ voarkn
- lapzwans
- lapderk
- lamlendigen
- lamzak, lamstroal, -straal
- Grönnegs:
- luihinderk (oetsproak: [löjhinnek])
- laauwe loene
- lapswans
- Stellingwarfs:
- slaoperd (veur iene die gien acht gef)
- Veluws:
- lui
Perfectionist
- Nederlaands: perfectionist, Pietje precies