Naojem

Aojem, aosem of naojem is de lucht die deur levende wezens gebruukt wordt. Dit preces wordt aojemhaolen of aojemen eneumd.

• Planten haolen aojem deur huudmoendjes.
• Insecten haolen aojem deur d'r tracheeën.
• Vissen haolen aojem mit behulp van d'r kieuwen.
• Op land levende dieren haolen aojem deur d'r longen.

De Grieken en Romeinen dochten dat vissen gien aojemhaolde, mar Plinius zei dat ze wel degelijk aojemhaolen mossen. Hie zei dat ze kieken en heuren konnen en daor was immers lucht veur neudig. Dus stelde hie, hoewel zien redenering niet klopte, dat ze naojemhaolen mossen. Veerder maarkte hie op dat vissen soms naor lucht hapten.

Nedersaksisch

• Grunnegs: oamen, oadem werkwoord: oamen, oadmen
• Stellingwarfs: aosem
• Urkers: aosem
• Veluws:
  • aojem
  • aosem
  • aodem
  • adem
  • ädem (Attem)
  • ajem (Luntere)
  • aom (Une, Oldebroek, Wezep, Apeldoorne)
  • naojem (Putten, Nunspeet)
  • lucht (Speuld)

Disse pagina is eschreven in 't Putters