Wenters

Gemaente Wenters
(Vlagge van Wenters)	(Waopen van Wenters)
Lokatie van de gemeante Wenters
Informasie
Proveensie	Gelderlaand
Heufdplaatse	Wenters
Geografie en bevolking
Öppervlakte  - Laand  - Water	138,29 km² 137,77 km² 0,52 km²
Inwonners Bevolkingsdichtheid	29.159 (1 mei 2006) 212 inw./km²
Koordinaten	51° 58′ N, 6° 43′ O
Aoverig
Belangrieke verkeersaoders	N318, N319
Netnummer	0543
Postkode	7100-7109, 7113, 7115, 7119
Offisiële webstie www.winterswijk.nl

Wenters of Wenterswiek (Nederlands: Winterswijk) is een darp en gemeente in et uterste oosten van den Achterhook. Et was bi-j de gemeenteleke herindeling van 1 januari 2005 de enige Achterhookse gemeente dee't ongewiezigd bleef. De gemeente hef op 1 mei 2006 29.159 inwonners en een oppervlak van 138,29 km² (bron: CBS). De gemeente wödt an dree zieden umslotten deur Duutslaand.

Wonkernen

De gemeente Wenters hef de volgende wonkernen:

Meddo, Huppel, Henxel, Ratum, Brinkheurne, Kotten, Woold, Miste, Kolle en Wenters (Winterswijk).

Geschiedenis

Haost wal zeker is ut darp Wenters al meer as 1000 jaor old. Et oldste document waoroet blik dat et karspel (parochie) Wenters besteet is ne lieste van inkomsten van de Mauritsstift in Mönster (Münster Duutslaand). Dit geschrift kump oet de eerste jäöre van de 11e eeuw. Daoroet kan wodden op-emaakt dat et darp al veur 1000 nao Christus beston. Et is ok haost wal zeker dat de stichting van et darp samenhing met de bouw van ne karke. De oldste berichten hebt et jao aover de "Parochia Wenterswiek" of vermeldt in elk geval dat der nen geesteliken warken.

aover de betekenisse van de name "Wenterswiek" (Wenters) loopt de meningen nogal oeteen. Et meest annemmelik is, dat de name is ontstaon oet nen in onbruuk eraakte persoonsname. In historische geschriften komt de volgende namen veur: Winterswyk, Winethereswick, Winriswic en Wenterswic. Wic is de olde benaming veur plaatse of wiek. Den persoon wel at daor ewond mot hebben zol dan Wenether, Winitar of Winter hebben eheten.

Geologie

Wenters steet bekend um zien coulissenlandschap en steengroeve met fossiele resten. An et ende van et tertiair hef et grootste deel van Nederlaand onder water estoane. Allene Zuud-Limburg en Wenters lagen baoven et wateroppervlak. Maor ok Wenters hef wal ooit onder et wateroppervlak elaegen.

Zettelverdealing gemeenteroad

De gemeenteraod van Wenters besteet uit 21 zettels. Hieronder steet de samenstelling van de gemeenteraod sund 1994:

Gemeenteroadszettels
Parti-je	1994	1998	2002	2006	2010
PvdA	6	7	6	6	4
VVD	5	6	7	2	5
CDA	5	5	5	3	4
Progressief Winterswijk	3	2	2	2	1
D66	2	1	1	-	-
SP	-	-	-	-	2
Winterswijks Belang	-	-	-	8	5
Totaal	21	21	21	21	21

Vervoer

Ni-jstraote in Wenters

Tot in et midden van de 18e eeuw lag Wenters vri-j boetenaf en wodden (en wödt nog altied) in'eslotten deur Prusen (Duutslaand). Et meeste vervoer mos aover slecht begaonbaore waege gaon. Daor kwam verandering in do de weg Borken (Duutsland) via Wenters nao Grolle, Zutfent en Daeventer an-elegd wodden. In 1878 wodden et spoor Zutfent-Wenters an-elegd. Daormet wodden Wenters oetendelik warkelik onslotten. Later wodden ok de liene Zaender-Wenters en de Borkense bane an-elegd. De GOLS (Gelders Overijsselse Lokaal Spoorweg) leggen ok de bane Wenters-Nee (Neede) an. Wenters wodden daormet een waor spoorwegcentrum. Tegeliek met de opkomst van den trein kwam ok de textielindustrie in Wenters tot grote bleui. De Borkense bane en de spoorliene nao Nee bunt allange weer eslotten. Maor et imposante station Wenters besteet nog steeds en getuugt nog van een groots verleden. Tegenswoordigs riedt der nog de lokale Syntus treinen nao Zutfent en Arem.Ok is ter nog ne bane nao Bokelt ewes

Te zeen in Wenters

• Freriks museum
• Hilgelo
• Sevinkmölle (rieksmonument)
• Steengroeve

Bekende leu oet Wenters

• Jannie Konings-Nijweide, Achterhookse skriefster.
• Gerrit Komrij, skriever in 't Hollands

Oetgaonde verwiezing

• Wentersplat Webstea in en oaver het dialekt van Wenters
• Winterswijk.org

Nedersaksisch

• Achterhooks: Wenters, Wenterswiek
• Algemeen: Winterswiek

Gemeente Wenterswiek
Darpen: Meddo · Wenterswiek Buurtschoppen: Brinkheurne · Henxel · Huppel · Kolle · Kotten · Miste · Roatum · Woold

Achterhook
Gemeenten: Aalten - Berkelland - Bronckhorst - Deutekem (deels) - Doezebarg (deels) - Lochem - Olde Iesselstreek (deels) - Oost Gelre - Wenters - Zutfent

Provinsie Gelderlaand

Gemeenten: Aalten · Apeldoorne · Armelo · Arnem · Attem · Barg en Dal · Barreveld · Berkelland · Beuningen · Bronckhorst · Brummen · Buren · Deutekem · Doezebarg · Druten · Duve · Ee · Elburg · Epe · Harderwiek · Heerde · Heumen · Kulenburg · Lingeweerd · Lochem · Maasdriel · Montferland · Neder-Betuwe · Niekark · Nimwaege · Nunspeet · Olde Iesselstreek · Oldebroek · Oost Gelre · Overbetuwe · Putten · Renkum · Rheden · Rozendaal · Sjaarpezeil · Tiel · Voorst · Wageningen · Wenters · West Betuwe · West-Maas en Waal · Westervoort · Wiechen · Zaender · Zaltbommel · Zutfent