Verskil tüsken versys van "Randstad"

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Legobot (Oaverleg | bydragen)
K Bot: Migrating 36 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q806 (translate me)
Wwikix (Oaverleg | bydragen)
kat
Regel 80: Regel 80:


[[Kategorie:Tweants artikel]]
[[Kategorie:Tweants artikel]]
[[Kategorie:Noord-Hollaand]]
[[Kategorie:Streek in Noord-Hollaand]]
[[Kategorie:Zuud-Hollaand]]
[[Kategorie:Streek in Zuud-Hollaand]]
[[Kategorie:Flevolaand]]
[[Kategorie:Streek in Flevolaand]]
[[Kategorie:Utrecht]]
[[Kategorie:Streek in Utrecht]]

Versy up 11:23, 27 okt 2016

Koart van de Raandstad.
Bubbeldiagromme det t tal van inwönnern in de greute en midlgreute steedn zeen loatt.

Raandstad of Raandstad Hollaand (Nederlaands: Randstad of Randstad Holland) is n steedlik gebeed (ok wal konurbasie enömn) in Nederlaand, bestoand uut nen reeng van steedn röndömme n netuurgebeed, bekant a't Greane Heart. De Raandstad is mit önnefear 7 miljoen inwönners t diktstin-ewönnende gebeed van t hele Nederlaand en behaawt de vier greutste steedn van Nederlaand (Amsterdam, Rötterdam, Utrech en N Heeg), binn'n zinne greanzn. Mit Londen en Paries, zeent de Raandstad, n Vloamse Ruut en t Rien-Roer-Gebeed in Duutslaand de wichtigste steedlike plöatse in Europa.

In de Raandstad ligt önner oandre n greutsten hoawen van Europa (Rötterdam) en krenks n half van aale universiteitn dee'j i't laand feendn könt. Ok de regerige hef zin staandploats hier (N Heeg).

Öp de Raandstad an wör ok söms döarverwiezn as Deltametropool. Dissen term verwiest noar de ambisie van de Raanstad öm as ean greute agglomeroasie öp te goan en doarmit te teengnwerkn teegn de oandre metropooln öp disse wearld.

Geogroafie

Liggige en begreanzige

De Raandstad is oawer vier proveensies uutsmeard: Noord-Hollaand, Zuud-Hollaand, Flevolaand en Utrech. De woarlike greute van de Raandstad is nich bekant, veural ömdet de greanzn nimmer èkt an-egèfn zeent. Steedn as Alkmoar, Hoorn en Lelystad zeent nich immer as deiln van de Raandstad ezeen, tarwiel oandrn (ok disse gemeantn) zichzelve wal a'n deil van Raandstad beskaawt.

Steedn

Amsterdam.
Rötterdam.
N Heeg.
Utrech.

De wichtigste steedn in de Raandstad zeent ok de vier greutste steedn van Nederlaand. A'ne gemeante hebt zee aale mear as 300.000 inwönnern. Doarbiej hef de Raandstad ok nog akt gemeantn mit mear as 100.000 inwönnern. Hieronder is n oawerzeegt van alle steedn mit mear as 100.000 inwönnern in de Raandstad.

Noast de steedn mit mear as 100.000 inwönnern zeent d'r ok nog steedn mit minner as 100.000 inwönnern dee wal wichtig zeent veur de Raandstad, zoowal mit skiednisse as mit rektevoortse bedooligen.

  • Delft in Zuud-Hollaand mit 97.588 inwönnern.
  • Alkmoar in Noord-Hollaand mit 93.945 inwönnern.
  • Skiedam in Zuud-Hollaand mit 75.704 inwönnern.
  • Golda in Zuud-Hollaand mit 71.073 inwönnern.

Ok kenmarkend zeent de völle steedlike gemeantn dee laanks en tusken de greutere steedn in eploatsd zeent.

Laandskop

Pölder i't Greane Heart.

t Greane Heart, t oopne midngebeed van de Raandstad, wor an-evaln döar de steedn d'r ömhinne, mit öar lich en geluud en weegn. Veuraal de buutnraand van de Raandstad hef netuurgebeedn bestoand uut zaandgroond en bosgebeedn. Nich zoo uut-estrèk as de Veluwe, mear toch wichtig. De bekanste netuurgebeedn zeent:

Bevölkige

Tal van inwönnern

De Raandstad hef, ofhoanklik van de begreanzige, tusken de 6,6 en 7,6 miljoen inwönnern (den loatsten zeent de vier Raandstadproveensies soamn). Meastieds wor uut-egoan van 7,1 miljoen menskn. Doarmit is t gebeed ean van de greutste agglomeroasies van Europa. A'j de steedlike regionen d'r ömhinne ok mittelt, den kö'j etwa oawer de 10 miljoen inwönnern kömn. Disse regionen zeent önner oandre Broabant-Stad (ok wal Broabantse Steednrieje öf Zaandstad), de Stadsregio Arnem-Nimweage en de WERV.

Pröbleemn

Mit de versteedlikige goat ok wal n poar pröbleemn mit. Hierbieje heurt n geluudsheender, luchvervuulige en kriminoaliteit.

n Apart pröbleem is t sniprpetroon det de Raandstad hef in zin bestuur. Tarwiel de Raandstad as ean gebeed ezeen wor, is d'r nich ean bestuur det 'm d'r mit beasig hoalt. Döar n gezèlskop van vier burgemeastrs en vier Kömmissoarisn van de Köninginne. Möglike lösigen hierveur zeent ean greute Raandstadproveensie d'rvan moakn, öf, zooas Stoatnlid Robbert Baruch veurstèln: zeaven proveensies, woarvan d'r vief ean Raandstadautoriteit vörmt.

n'Oandr pröbleem det d'r ok is, is t feait det de Raandstad nasjonoal en internasjonoal van zoo n greut belaang is, det d'oandre plöatse, zooas t Neersassiese gebeed, 'm önwichtige voeln goat. De Raandstad is kloar de greutste antrèkr van Neerlaand, mit ok mear as de half van de BNP van t hölle Neerlaand (zea ok Raandstadproveensie), woarvan d'oandre regionen voak töt biejnoa aajt nich profitiert. Ok wor voak in de regerige ezèg det biejnoa aale beslissign dee emoakt wort in de politiek af-estèmd zeent öp de Raandstad, i't nachdeil van d'oandre regionen.

Wat ok noch n pröbleem is is t wönigntekört. Tarwiel t wönigntekört 'm oawer den hölle wearld ofspielt, is de Neerlaandse situoasie unieke: in teegnstellige töt de measte oandre Weastrse laandn, liekt t in de Raandstad asöf t allean moar arger wor.

Skiednisse

De Raandstad is öntstoand i'n gebeed döarkruust van riviermöndigen dee beriekboar warn veur skjeepn, en dös de haandel stimulearn. Zee möst loatr ok diekn baawn ömme t laand önner n seaspiegl te beskèrmn teegn t woatr van de sea. Döar woatrkerigen kamn ènkle stedn i't bestoan tiejdns t 13e joarhönnert. De Raandstad bekamd stèds wichtiger en wichtiger, a't vrbeendigen mit de Noordsea en ok t Roergebeed har. Stèds mèr mensken kamn d'r setln, ömdet t kultureel, ekonomies en politiek ezeen goans wichtig war. t Risiko de't gebeed te völle vrstedliken zaaw is uut de wegge, ezeen det de bevölkige va't gebeed nich mear greuit, en ok ènkle instilligen zeent d'r vandoan-egoan.

N noam Raandstad is nich skiednissig, en wör pos i't tweade deil va't 20e joarhönnert verzön. Det war aakter n buro, dös t is gin gebeedseign toponiem. N noam zaaw döar KLM-öprichter Albert Plesman verzön wean, d'rmit döarverweeznd noar t feait det de stedn a'nen raand ömme t Greane Heart ligt.

Stoatus

Nasjonoalen en innernasjonoalen rölle

De Raandstad is ean van de greutste agglomeroasies van d'EU a't goat oawer de wirtskaft en inwönnerntal. Tiejdns 2008 wör de Raandstad de vierde greutste ekononomiese region van Europa. Hee is ok geans wichtig öp nasjonoal en innernasjonoal gebeed. A'j nasjonoal brèngt mö'j veuraal dènkn an de regerigesseat in N Heeg, de stasjionen van TV en roadio in Alkmoar en Hilleversm, e't greutsten treainstasjion van Neerlaand in Utrecht.

Innernasjonoal is de Raandstad ok ne wichtige agglomeroasie. Zoo seatt 'm in N Heeg önner oandre t Joegoslaavje-tribunoal, t Innernasjonoal Straffnhof, t Innernasjonoal Erechtshof, Europol en Eurojust. Amsterdam is döar verskiejdne orgoanisoasjes in-edeeld as ne wèrldstad, ok döardet hee'n greut kultureal anbod hef. Doarbiej is Skiphölle ean van de greutste vleegfeldn van d'EU. Dit vleegfeld kömt aaktr London Heathrow, Paris Charles de Gaulle, Frankfurt International Airport en Madrid Barajas öp n viefden ploats. Van de geanse wèrld blie't stèkn biej n viertiende ploats. Veardr ligt ean van des wèrlds wichtigste hoawns in Rötterdam en de bloomnveailige'n Oalsmar is ok de greutste van de wèrld.

Kultuur

An n'oandre kaant is de Raandstad ok n kultureal seantrem, mit völle museams, skaawburgn, konsertsoaln en bioskoopn. Ok feendt völle evenemèntn plak'n de Raandstad.